بازگشت

احاديث دجال در کتب قدماي اماميه


مي دانيم که مهمترين کتب روايي ما در بحث مهدويت عبارتند از:

1 - کتاب الحجة از اصول الکافي تأليف: ثقة الاسلام کليني.

2 – إکمال الدين و تمام النعمة تأليف: شيخ صدوق.

3- کتابُ الغيبة تأليف: ابن ابي زينب نعماني.

4- باب ذکر الامام القائم از الارشاد تأليف: شيخ مفيد.

5- کتابُ الغيبة تأليف: شيخ الطائفة طوسي.

با نگاهي به کتب فوق، روشن مي شود که در کتاب هاي (الکافي)، (الغيبة نعماني) و (الارشاد) حتي يک حديث نيز در مورد دجّال روايت نشده است!! در حالي که در مورد (سفياني)، (خسف البيداء)، (صيحه و نداي آسماني) و (قتل نفس زکيه) و... روايات بسياري نقل شده است و گذشته از اين نشانه هاي مشهور و حتمي، مثلاً در (الارشاد) به بيش از 50علامت تصريح شده است ولي از دجّال هيچ سخني به ميان نيامده است.

از طرفي مجموع رواياتي که در آن ها به دجّال اشاره رفته و در إکمال الدين صدوق (قدس سره) و الغيبة شيخ الطائفة (قدس سره) وارد شده است، به ده عدد نمي رسد!

از اين پنج منبع که بگذريم کتاب (إعلام الوري بأعلام الهدي) تأليفِ شيخ فضل بن حسن طبرسي که از عمده کتاب هاي مرجع در مبحث امام شناسي است، نيز علي رغم ذکر احاديث متعدد در باره ي (سفياني)، (قتل نفس زکيه) و (خسف البيداء) و... در مورد دجّال روايتي را نقل نمي کند.

البته بايد افزود که در کتاب هاي معتبري چون (الخصال) تأليفِ شيخ صدوق( تفسير علي بن ابراهيم قمّي)، (الملاحم و الفتن) تأليفِ سيدبن طاووس و (الخرائج و الجرائح) تأليفِ هبة اللَّه راوندي روايات اندکي در مورد دجّال وارد شده است.