پس از انتقال امامت به آن حضرت و خواندن نماز بر جنازه پدر بزرگوارش در اثر تعقيب کردن معتمد عباسي براي دستگير کردن وي غيبت فرمود. حتي بر خواص هم رسماً ظاهر نمي شود، اما نائب خاص براي خود انتخاب فرمود تا مرجع شيعيان باشد. حوائج و سؤالات خود را به وسيله او به آنحضرت برسانند و دريافت جواب کنند.

نواب چهارگانه

همانطوري که مي دانيم غيبت حضرت مهدي (عليه السلام) با غيبت ديگران کاملا متفاوت بود و از طرفي انتخاب نائب آن هم به تعداد چهار نفر هم از جمله ويژگيهاي منحصر به فرد مي باشد. نواب چهارگانه حضرت عبارتند از: «نائب اول» ابو عمر عثمان بن سعيد العمري الأسدي، براي سه امام نيابت کرده که عبارتند از حضرت امام علي النقي (عليه السلام) و حضرت امام حسن عسگري (عليه السلام) و حضرت حجّت (عليه السلام). نيابت او براي حضرت حجّت (عليه السلام) از سال 260 تا سال 280 بود. «نائب دوم» پسر او محمّدبن عثمان العمري بعد از وفات پدرش به نيابت حضرت انتخاب شد از سال 280 تا 305 و او نيز از حضرت عسکري (عليه السلام) نيابت کرده. «نائب سوم» ابوالقاسم حسين بن روح نوبختي پس از وفات محمدبن عثمان به نيابت منصوب شد از سال 305 تا سال 326. «نائب چهارم» ابوالحسن علي بن محمد سمري از سال 326 بعد از وفات حسين بن روح به نيابت تعيين شد تا سال 329 که در نيمه شعبان وفات کرد.

علامه مجلسي در بحارالانوار، سفرا و کلاي امام در زمان غيبت را بدين صورت آورده است: وکيل او عثمان بن سعيد بود او هم وصيت نمود که بعد از وي فرزندش محمدبن عثمان باشد و او ابوالقاسم حسين بن روح نوبختي را معين کرده او هم ابوالحسن علي بن محمد سمري را هنگام وفات سمري از او خواستند که جانشين خود را معرفي کند. اما او کسي را تعيين نکرد و گفت که ديگر کار به دست خداست و بدينگونه بعد از سمري غيبت کبري آغاز شد. مرحوم آقا سيداسماعيل طبرسي نوري در کتاب کفاية الموحدين آورده است که سفرا و وکلاي حضرت مهدي (عليه السلام) چهارنفر بودند که اول ايشان عثمان بن سعيد عمروي بود. بعد از وي پسرش محمدبن عثمان بن سعيد عمري از طرف امام عصر نائب و منصوب گرديد. سوم ايشان شيخ ابوالقاسم حسين بن روح بود. چهارم ايشان شيخ ابي الحسن علي بن محمد سمري بود.