بازگشت

بيش از يکصد تن از علماي اهل تسنن اصل ولادت حضرت مهدي را قبول


اسامي بيش از يکصد تن از علماي اهل تسنن که اصل ولادت حضرت مهدي (عج) را قبول دارند.

1 ـ ابوبکر محمد بن هارون روياني در گذشته 307 هجري در «مسند» مخطوط موجود در کتابخانه طاهريه شام که بخش ويژه حضرت مهدي در جلد سوم «الامام المهدي عند اهل السنة» تأليف نگارنده مندرج و آماده چاپ است.

2 ـ ابن ابي بلخ، ابوبکر، محمد بن احمد بن بغدادي (238 ـ 322) از بزرگان محدثان و مؤلف «تاريخ الائمه» که به عنوان «مواليد الائمه» پيوست الفصول العشرة في الغيبةَ شيخ مفيد و «نوادر راوندي» به سال «1370 ه» در نجف به چاپ رسيده و در اين کتاب انتساب حضرت مهدي (عليه السلام) به امام عسکري و ولادت آن بزرگوار را، صريحاً اعتراف نموده است.

3 ـ ابوالعباس احمد بن ابراهيم بن علي کندي شاگرد ابن جرير طبري، استاد حافظ ابونعيم اصفهاني مقيم مکه و راوي حديث شامل «مواليد الائمه».

4 ـ ابوعلي،احمدبنمحمدبن علي عمادي نسوي راوي کتاب«مواليد الائمه» ابن ابي به سال (350 هـ) از کندي سابق الذکر.

5 ـ ابومسعود احمد بن محمد بن عبدالعزيز بن شاذان بجلي، نويسنده و قاري رساله «مواليدالائمه» بر ابو منصور شيرازي.

6 ـ ابومنصور عبدالرحيم بن محمد بن احمد بن شرابي شيرازي که رساله مزبور را از ابي مسعود شنيده و نوشته است.

7 ـ ابومحمد اسعد بن احمد ثقفي رساله «مواليدالائمه» را از ابومنصور گرفته است.

8 ـ ابوماجد، محمد بن حامد بن عبدالمنعم بن عزيز واعظ، رساله فوق الذکر را به نقل از ثقفي نامبرده، ضبط کرده است.

9 ـ ابو عبداللّه محمد بن عبدالواحد بن فاخر قرشي رساله را از ابوماجد شنيده و نقل کرده است.

10 ـ محب الدين، ابوعبداللّه، محمد بن محمود بن حسن نجار بغدادي در گذشته (643) که شاگرد ابن جوزي مدرس مدرسه «مستفصريه» بغداد و مؤلف «ذيل تاريخ بغداد ـ شامل چهل جلد» بوده، محتواي رساله «مواليدالائمه» را از مشايخ سه گانه پيشين (ابومحمد ثقفي ابوماجد، ابوعبداللّه فاخر قرشي) شنيده و ضبط نموده است.

11 ـ نسب شناس مشهور، ابونصر، سهل بن عبداللّه بخاري زيدي (در گذشته بعد 341) در «سر السلسلة العلوية» چاپ نجف پيرامون نام امام حسن عسکري (عليه السلام).

12 ـ مورخ شهير علي بن حسين مسعودي (346) در مروج الذهب جلد 8 ـ چاپ لندن به ضميمه ترجمه فرانسوي ص 40.

13 ـ خوارزمي، محمد بن احمد بن يوسف کاتب (387) در مفاتح العلوم ـ چاپ لندن سنه 1895 ـ ص 32 ـ 33.

14 ـ حافظ ابوفتح محمد بن احمد بن ابي الفوارس بغدادي (388 ـ 412) در اربعين خود شماره 4 به نقل از «کشف الاستار» محدث نوري ص 29 چاپ اول.

15 ـ ابوبکر احمد بن حسين بيهقي خسروجردي شافعي (458) در «شعب الايمان» چاپ دائرة المعارف هند.

16 ـ مؤلف «مجمل التواريخ والقصص» فارسي، در گذشته (سال 520) ص 458 چاپ تهران.

17 ـ احمد بن ابي الحسن نامقي جامي (536) به نقل (ينابيع المودة) ضمن احوال امير مؤمنان.

18 ـ ابن ختاب، محمد عبداللّه بن احمد حنفي (484 ـ 568) در مقتل امام حسين (که بعضي با مناقب اميرالمؤمنين از همان مؤلف اشتباه کرده اند) به نقل ينابيع المودة ص 494 چاپ اسلامبول سنه 1301 و کشف الاستار علامه نوري.

19 ـ يحيي بن سلامت خصکفي شافعي در گذشته (بعد 568) به نقل مؤلفان تذکرة الخواص ص 360 چاپ نجف و ينابيع المودة باب 87.

20 ـ ابن ازرق، عبداللّه بن محمد فارقي (590) در تاريخ ميافارقين به نقل وفيات الاعيان (ج 3 ص 316 شماره مسلسل 534).

21 ـ خليفه عباسي، الناصر لدين اللّه احمد بن مستضي (622) روي درب منبت کاري صفه سرداب سامرا که به دستور او تهيه و نصب گرديده.

22 ـ شهاب الدين، ياقوت بن عبداللّه حموي رومي بغدادي (626) درمعجم البلدان (ج 3 ص 173) پيرامون کلمه «سامراء».

23 ـ شيخ فريدالدين عطار محمد بن ابراهيم نيشابوري همداني مقتول (627) درديوانش به نام مظهرالصفات به نقل ينابيع المودة باب 87.

24 ـ ابن اثير جزري عزالدين، علي بن محمد شيباني موصلي (555 ـ 630) در «الکامل ـ ذيل سنه 260».

25 ـ شيخ محي الدين محمد بن علي معروف به ابن عربي طائي اندلسي (638) به نقل شعراني در «اليواقيت والجواهر مبحث 65» از باب 366 فتوحات مکيه او که متأسفانه در چاپهاي متعدد مصر از روي خيانت اين مطلب ساقط شده، نيز حمزاوي در مشارق الانوار و صبان در اسعاف الراغبين اين مطلب را به محي الدين نسب داده اند.

26 ـ شيخ سعدالدين، محمد بن مؤيد حمويه، معروف به سعدالدين حموي (650) در رساله «مهدي منتظر» به نقل جامي در «مراة الاسرار».

27 ـ شيخ کمال الدين محمد بن طلحه شافعي نصيبي مؤلف عقد الغريه (582 ـ 652) در «مطالب السئول في مناقب آل الرسول» باب 12 و نيز در «الدار المنظم» که بخشي از آن در باب 68 ينابيع المودة درج و به چاپ رسيده است.

28 ـ شمس الدين، يوسف بن قزاوغلي، سبط ابي الفرج بن جوزي (654) در «تذکرة خواص الامة فصل ويژه حضرت مهدي» که در تهران و نجف به چاپ رسيده.

29 ـ حافظ ابوعبداللّه محمد بن يوسف گنجي شافعي (کفاية المطالب» پيرو نام امام عسکري (عليه السلام) و در «البيان في اخبار صاحب الزمان ـ باب 25» که مکرر در ايران و نجف و بيروت چاپ شده است.

30 ـ جلال الدين بلخي رومي (672) در مثنوي ضمن قصيده: اي سرور مردان علي مستان سلامت مي کنند.

31 ـ صدرالدين قونوي از بزرگان عرفاء و فلاسفه (673) در قصيده «رائيه» خود به نقل کشف الاتسار محدث نوري شماره مسلسل 31.

32 ـ عزالدين، عبدالعزيز بن محمد نسفي صوفي (686) در رساله خود به نقل «ينابيع المودة» پايان باب 87.

و او غير از عزيزالدين عمر بن محمد بن احمد نسفي مؤلف «عقايد النسفية» و در گذشته (538) است که مؤمنان کشف الاستار و منتخب الاثر با يکديگر اشتباه نموده اند و مؤلف کتاب دانشمندان عامه و مهدي موعود تاريخ فوتش را (616) نگاشته است.

33 ـ حکيم اديب عامر بن بصري نزيل سواين روم (696) در تائيه خود که به نقل معجم المؤلفين 5/54 به نام ذات الانوار با مقدمه عبدالقادر مغربي و به اعانت ماسينيون به چاپ رسيده و علامه نوري در ص 55 کشف الاستار ابن بخش از اشعار او را ذکر نموده است.

34 ـ مورخ نامي، حمداللّه بن ابي بکر مستوفي قزويني (730) در تاريخ گزيده فارسي ص 206 ـ 207 چاپ 1339 تهران.

35 ـ شيخ الاسلام ابراهيم بن محمد بن مؤيد جويني حموئي شافعي (644 ـ 732) در فوائد السمطين ج 2 ص 337 چاپ بيروت.

36 ـ مورخ شهير، ابوالفداء عماد الدين اسماعيل ابن علي، حاکم حماة از بلاد سوريه در «المختصر في اخبار البشر ـ ذيل سنه 254 ج 2 ص 45».

37 ـ کمال عبد الرزاق بن احمد کاشاني صوفي (در گذشته 730 يا 735) در «تحفة الاخوان في خصايص الفتيان» به نقل سعيد نفيسي در «سرچشمه تصوف در ايران ص 216».

38 ـ عارف شهير علاءالدوله سمناني، احمد بن محمد شافعي (659 ـ 736) به نقل خواجه پارسا در «فصل الخطاب پيرامون ذکر ابدال و اقطاب» که مورد عقيده متصوفه اهل سنت است.

39 ـ مورخ شهير، شمس الدين، محمد ذهبي (673 ـ 748) که اصلش ترکماني و در دمشق اقامت گزيده در تاريخ «دول الاسلام ج 1 ص 158 ذيل سنه 260 نيز در العبر في خبر من غبر ج 2 ص 20 ذيل حوادث سنه 260.

40 ـ ابن وردي، زين الدين، عمر بن مظفر بن ابي الفوارس (691 ـ 749) در تتمة المختصر معروف به تاريخ ابن وردي چاپ مصر ج 1 ص 318 ذيل حوادث سنه 254 پيرامون وفات امام هادي (عليه السلام).

41 ـ شيخ شمس الدين محمد بن يوسف زرندي حنفي انصاري (693 ـ 747 يا 748 يا 750) در «معراج الوصول الي معرفة فضيلة آل الرسول» که عکس نسخه خطي کتابخانه ناصريه لکهنو موجود است.

42 ـ صلاح الدين صفدي خليل بن ابيک (764) مؤلف الوافي بالوفيات و«شرح لاقيه العجم»و«شرح الدائره» به نقل ينابيع المودة باب 86.

43 ـ حافظ محدث، عبداللّه بن محمد، مطيري مدني شافعي (765) در الرياض الزاهرة في فضل آل بيت النبي و عترتة الطاهرة) شامل 151 حديث که 60 حديث اول آن «احياء الميت بفضائل اهل البيت» سيوطي است. به نقل «کشف الاستار علامه نوري...ص 93».

44 ـ مورخ شهير، عبداللّه بن علي يافعي يمني شافعي (700 ـ 768) در مراة الجنان ج 2 ص 172 ذيل حوادث سنة 260.

45 ـ سيد علي بن شهاب بن محمد همداني مقيم هند (714 ـ 786) در«مودة القربي»و«اهل العباء» که عکس نسخه کتابخانه ناصريه هند موجود است و بخش ويژه حضرت مهدي آن ضمن باب 56 ينابيع المودة ص 288 ـ 316 چاپ نجف مندرج است.

46 ـ ابووليد، محب الدين، محمد شحنه حلبي حنفي (749 ـ 815) در روضة المناظر في اخبار الاوائل والاواخر (ج 1 ص 294) که مختصر تاريخ ابوالفداء است و در حاشيه مروج الذهب به سال 1303 در مصر به چاپ رسيده.

47 ـ عارف شهير و مورخ نامي محمد بن محمد بن محمود بخاري معروف به خواجه پارسا حنفي نقشبندي (822) در «فصل الخطاب» که نسخه اش در کتابخانه مجلس و فتوکپي آن موجود مي باشد و گويا در هند به چاپ رسيده است.

48 ـ مورخ شهير احمد بن جلال الدين محمد فصيح خوافي (777 ـ 845) در «مجمل فصيحي» ج 1 چاپ مشهد سنه 1341 ـ ص 231 ضمن رويدادهاي 255.

49 ـ شهاب الدين بن شمس الدين بن عمر هندي، معروف به ملک العلماء زاولي دولت آبادي (849) در «هداية السعداء في مناقب السادات» به نقل «کشف الاستار» علامه نوري و «البرهان» علامه سيد محسن عاملي شامي چاپ دمشق.

50 ـ خواجه افضل الدين بن صدر الدين ترکه، خجندي اصفهاني مقتول (850) در «تنقيح الدلة والعلل» ترجمه «ملل و نحل» شهرستاني، ص 18 و ص 183 و ص 187.

51 ـ ابن صباغ، نورالدين، علي بن محمد مالکي (734 ـ 855) در «الفصول المهتمد في معرفة الائمه ضمن فضل ويژه حضرت مهدي (عليه السلام).

52 ـ شيخ عبد الرحمن بسطامي، در گذشته (858) در «درة المعارف» به نقل ينابيع المودة باب 84.

53 ـ ابو المعالي، سراج الدين، محمد بن عبداللّه حسيني دفاعي مخزومي بغدادي، (793 ـ 885) در «صحاح الاخبار في نسب السادة الفاطمية الاخيار ـ چاپ 1306 مصر ص 143.

54 ـ نورالدين، عبدالرحمن بن احمد بن قوام الدين دشتي جامي حنفي شاعر صاحب «شرح کافيه» (898) در «شواهد النبوة» که در لکهنو و بمبئي در 44 صفحه به چاپ رسيده و فتوکپي نسخه خطي مجلس شوراي اسلامي موجود است.

55 ـ محمد بن داود نسيمي منزلاوي صوفي (901) به نقل قندوزي در ينابيع المودة باب 86 ص 566 چاپ نجف.

56 ـ مورخ نامي، ميرخواند، محمد بن خاوند شاه (903) در «روضة الصفا ج 3 ص 59 ـ 62 فصل ويژه حضرت مهدي» که در کتابخانه مسجد اعظم قم موجود مي باشد.

57 ـ قاضي فضل بن روزبهان خنجي شيرازي در گذشته (سعد 909) که از سخت ترين مخالفان شيعه بوده در قصيده خود که شامل اسلام بر يک يک انوار مقدسه چهارده معصوم است و در مسئله پنجم از بخش سوم «ابطال الباطل» آنرا ذکر نموده و عين آن در مقدمه «الامام المهدي عند اهل السنة» بخش مخطوطات آورده است.

58 ـ ملا حسين بن علي کاشفي بيهقي سبزواري هروي (910) در «روضة الشهداء» فصل هشتم چاپهاي دهلي و غيره».

59 ـ قاضي حسين بن معين الدين ميبدي يزدي حکيم (911) از شاگردان ملا جلال الدين دواني. در شرح ديوان منسوب به امير مؤمنان علي (عليه السلام) ص 123 و ص 371 چاپ تهران.

60 ـ فيلسوف شهير جلال الدين محمد بن اسعد صديقي دواني شافعي (907 يا 918 و يا 928) در «نور الهداية في اثبات الولاية» که بار اول ضميمه خصايص ابن بطريق به سال 1211 قمري و بعداً به سال 1375 در تهران به چاپ رسيده است.

61 ـ ابوالحسن، علي بن محمد شاذلي (857 ـ 939) بنا به نقل شعراني در «اليواقيت» باب پنجاه و شش.

62 ـ شيخ حسن عراقي مدفون بالاي کوم الريش در مصر و درگذشته (بعد از 985) به نقل شعراني در «اليواقيت» والجواهر مبحث 60» و در «لواقح الانوار چاپ 1374 مصر ـ ج 2 ص 139» ملاقات و اجتماع او را با حضرت مهدي ذکر نموده است.

63 ـ شيخ علي خواص، استاد عارف شهير شيخ عبدالوهاب شعراني (در گذشته بعد از 598) به نقل شاگردش در «لواقع الانوار ج 2 ص 150» و «اليواقيت والجواهر مبحث 65».

64 ـ تقي الدين ابن ابي منصور که تاريخ فوت او به دست نيامده و شعراني در «اليواقيت والجواهر» آغاز باب 65، از کتاب «عقيده» او نقل کرده است.

65 ـ مورخ شهير، قاضي حسني بن محمد ديار بکري (966) در «تاريخ ـ الخميس ج 2 ص 343» پيرامون حوادث 260 و رويدادهاي ايام معتمد عباسي.

66 ـ عارف شهير، شيخ عبدالوهاب بن احمد شعراني شافعي (898 ـ 973) در «اليواقيت والجواهر مبحث 65».

67 ـ شهاب الدين،شيخ الاسلام، احمد بن حجر هيثمي شافعي (909 ـ 974) در «الصواعق المحرقة ص 100 چاپ 1313 هـ مصر و ص 124».

68 ـ محدث شهير ملا علي بن سلطان هروي قاري (1014) در «المرقاة في شرح المشکاة» که بخش ويژه حضرت مهدي از آن در «الامام المهدي عند اهل السنة) ج 2 به چاپ رسيده است.

69 ـ مورخ نامي، خواند ميرسبط ميرخواند مؤلف «روضة الصفاء» در گذشته (942) در تاريخ «حبيب السير ـ ج 2 ص 100 ـ 113».

70 ـ شمس الدين، محمد بن طولون دمشقي (953) در «ائمه الاثني عشر ص 117».

71 ـ سيد جمال الدين، عطاء اللّه بن سيد غياث الدين فضل اللّه شيرازي نيشابوري (100) در «روضة الاحباب ـ فارسي چاپ 1297 لکهنو و 1310 هند» در فصل ويژه حضرت مهدي (عليه السلام).

72 ـ مورخ شهير و فاضل ابي العباس، احمد بن يوسف بن احمد دمشقي فرماني (939 ـ 1019) در تاريخ «اخبار الدول و آثار الاول ص 117 ضمن باب ويژه خلفا و ائمه».

73 ـ امام رباني، احمد بن عبد الاحد فاروقي سرهندي نقشبندي حنفي (971 ـ 1031) که از بزرگان صوفيه بوده، و از وي به مجدد هزاره دوم تعبير کرده اند در «مکتوبات ج 3 ـ مکتوب آخر».

74 ـ عارف شهير، بديع الدين قطب مدار، کسي که عبدالرحمان صوفي کتاب «مراة الاسرار» را به خاطر او نوشت و از معاصر وي بود و از اعلام نيمه اول سده يازدهم به شمار مي رود و عبدالرحمان به نقل «کشف الاستار علامه نوري ص 51 تحت شماره 27» داستان ديدار او را با آن حضرت در کتاب «مرآة الاسرار» آورده است.

75 ـ عارف شهير عبدالرحمان چشتي بن عبدالرسول بن قاسم عباسي علوي صوفي در گذشته (بعد 1045) در مرآة الاسرار فارسي شامل شرح حال مشايخ صوفيه (که نسخه آن در کتابخانه آصفيه لکهنو به شماره 167 و کتاب 1309 موجود است و نسخه ديگري از آن در کتابخانه مجلس تهران موجود مي باشد) و شاه ولي اللّه دهلوي نيز در کتاب «الانتباه نفي سلاسل اولياء اللّه و اساتيد وارثي رسول اللّه» از آن نقل کرده است.

76 ـ ابوالمجد، عبدالحق بن سيف الدين دهلوي بخاري حنفي (959 ـ 1052) در رساله ويژه مناقب ائمه و احوال آنها به نقل کشف الاستار علامه نوري تحت شماره 12.

77 ـ مورخ شهير عبدالحي بن احمد معروف به ابن عماد دمشقي حنبلي (1032 ـ 1089) در شذرات الذهب ضمن حوادث 260 هـ ص 142 چاپ 1350.

78 ـ عبدالملک بن حسين بن عبدالملک عصامي مکي (1049 ـ 1111) در کتاب «سمط النجوم العوالي ج 4 ص 137 پيرامون نام حضرت امام حسن عسکري و ص 138».

79 ـ شيخ عبداللّه بن محمد شيراوي، شافعي مصري شيخ جامع ازهر (1172) در «الاتحاف بحب الاشراف ص 68 ـ 69» چاپ قاهره.

80 ـ احمد بن علي بن عمر، شهاب الدين، ابوالنجاح مانيني حنفي دمشقي (1089 ـ 1173) در کتاب «فتح المنان» در شرح منظومه «الفوز والامان» شيخ بهائي ص 3، چاپ قاهره، متن اين کتاب در «الامام المهدي عند اهل السنة» عيناً به چاپ رسيده است.

81 ـ شاه ولي اللّه، احمد بن عبدالرحيم فاروقي دهلوي حنفي (1110 ـ 1176) در«المسلسلات» معروف به «الفضل المبين» قضيه ملاقات بلاذري را با آن حضرت آورده و با سکوت موجب رضا از اظهار نظر خودداري کرده است.

82 ـ شيخ محمد بن علي صبان مصري شافعي (1206) در «اسعاف الراغبين» (کراراً در حاشيه «نور الابصار شبلخي» و يکبار هم در حاشيه «مشارق الانوار حمزاوي» در مصر به چاپ رسيده ذکر نموده است.

83 ـ مولوي علي اکبر بن اسداللّه مودووي (1201) از مشاهير علماي هند و متعصبين سرسخت عليه شيعه در «مکاشفات» که حواشي بر «نفحات الانس» جامي است (ج 7 ص 327) پيرامون شرح حال علي بن سهل اصفهاني و بحث از عصمت انبياء و امام مهدي موعود.

84 ـ شيخ عبدالعزيز شاه ولي اللّه دهلوي مؤلف «تحفه اثنا عشريه» (1159 ـ 1239) بنا به نقل «استقصاء الافهام» ص 119 در «النزهة» روايت ابن عقله مربوط به ملاقات بلاذري را از «فضل المبين» پدر خود نقل کرده که خود گواه بر عقيده او به حيات حضرت مهدي مي باشد.

85 ـ خالد بن احمد بن حسين ابوالبهاء، ضياءالدين نقشبندي شهر زوري از بزرگان صوفيه (1190 ـ 1242) در «ديوان فارسي» خود به نقل «مجمع الفصاء ـ رضاقلي هدايت ـ ج 3 چاپ 1329 ص 11.»

86 ـ رشيد الدين دهلوي هندي (1243)در«ايضاح لطافة المقال» به نقل«الامام الثاني عشر ـ علاو عبقاتي ـ چاپ نجف ص 47».

87 ـ نسب شناس شهير، ابوالفوز، محمد امين سويدي بغدادي (1246) در «سبائک الذهب، في معرفة قبائل العرب ص 79» در خط عسکري ذکر نموده است.

88 ـ قاضي جواد بن ابراهيم بن محمد ساباط هجري بصري حنفي (1188 ـ 1250)که نخست مسيحي بود و ازآن پس گرايش به اسلام پيدا کرددر«البراهين الساباطية فيما يستقيم به دعائم الملة المحمدية» چاپ عراق به نقل علامه نوري در «کشف الاستار»

89 ـ شيخ عبدالکريم يماني (در گذشته قبل از 1291) ضمن اشعاريکه پيرامون حضرت مهدي سروده و در «ينابيع المودة» باب 84 آنها را عيناً آورده است.

90 ـ محدت عاليقدر،سليمان بن ابراهيم قندوري حنفي معروف به خواجه کلان (1220 ـ 1294) در «ينابيع المودة، آخر باب 56 و آخر باب 79، که بارها در ترکيه، هند، عراق، ايران، در هفتمين بار به سال 1384 در نجف اشرف به چاپ رسيده است.

91 ـ شيخ حسن عدوي حمزاوي شافعي مصري 1303 در «مشارق الانوار في فوز اهل الاعتبار» چاپ مصر.

92 ـ مؤلف «تشييد المباني» در گذشته قبل از 1306 به نقل علامه محقق مير حامد حسين نيشابوري هندي در «استقصاء الافهام» ص 103 چاپ لکهنو.

93 ـ سيد مؤمن بن حسن بن مؤمن شبلخي مصري (1252 ـ بعد از 1308) در فصل ويژه حضرت مهدي (عليه السلام) در «نورالابصار» ص 150، جاپ مصر 1322.

94 ـ محمود بن وهيب قزاغولي بغدادي حنفي در کتاب «جوهرة الکلام» مطبوع ص 157 در فصلي که تحت عنوان «المجلس الثلاثون في فضائل محمد المهدي رضي اللّه عنه» ويژه حضرت مهدي گشوده به ولادت و غيبت آن بزرگوار اعتراف کرده است.

95 ـ عماد الدين حنفي به نقل علامه نوري از بعضي اصحاب خود در «کشف الاستار ص 60» اعتراف به ولادت حضرت مهدي نموده علامه نوري از نص کلام او اظهار بي اطلاعي کرده است.

96 ـ فاضل محقق قاضي بهلول بهجت افندي قندوزي زنگه زوري در گذشته (1350) در «محاکمه در تاريخ آل محمد» که از ترکي به فارسي ترجمه و بالغ بر 10 مرتبه در ايران به چاپ رسيده و نمايشگر عالي ترين و محققانه ترين بحث درباره امامت است.

97 ـ شيخ عبيداللّه امرتسري حنفي معاصر در «ارجح المطالب في عد مناقب اسداللّه الغالب اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب» که به زبان اردو ص 377 نگارش و در لاهور به چاپ رسيده است.

98 ـ سيد عبدالرزاق شاکر بدري شافعي معاصر در کتاب خود «سيرة الامام العاشر، علي الهادي» ص 131.

99 ـ محمد ثفيق غربال، مورخ شهير و عضو مجمع لغوي در قاهره (1311 ـ 1381) در «دايرة المعارف...» که به قلم گروهي از متخصصين در 2000 صفحه نگارش يافته و به سال 1965 در قاهره به چاپ رسيده، زير عنوان: «الائمة الاثنا عشرية» نوشته است که حضرت مهدي در سنه 873 ميلادي (که همزمان با 260 هجري آغاز غيبت صغري مي باشد) غايب گرديده.

100 ـ خيرالدين بن محمود بن محمد زرکلي دمشقي (1310 ـ 1396) در «الاعلام ـ ج 6 ص 80» چاپ سوم ضمن فصلي که به نام محمد بن الحسن العسکري باز نموده اعتراف به ولادت آن حضرت کرده است.

101 ـ يونس احمد سامرايي در کتاب«سامراء في ادب القرن الثالث الهجري»که با همکاري دانشگاه بغداد به سال 1968 ميلادي به چاپ رسيده درص 46 پيرامون واژه«عسکري»گويد:گروهي ازشخصيتها حامل نسبت به اين کلمه اند،از جمله ابوالحسن علي هادي بن محمد الجواد العسکري و فرزندش حسن بن علي و ابوالقاسم محمد بن الحسن العسکري و او مهدي منتظر است.