آيا مذهب تشيع در فرمايشات پيشوايان ديني پيش از امام صادق (عليه السلام) نيز مورد بحث قرار گرفته است؟

چنانکه پيشتر گفتيم تشيع يک تفکر اصيل اسلامي است که از طرف شخص پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) مطرح شده بود و هرکس مي تواند اين معني را از مطالب موجود در نهج البلاغه و کلمات اميرالمؤمنين (عليه السلام) هم استفاده کند.

امام محمد باقر و امام جعفر صادق (عليهما السلام) ابعاد مختلف اين تفکر را براي مردم شرح دادند و اطلاعات مردم را در اين باره کامل کردند و افراط و تفريط هاي موجود در اين مسأله را برطرف نمودند.

آن ها ثابت نمودند که اصل امامت يک تفکر اصيل و تمام عيار اسلامي است که مرجع بيان حقيقت و حدود آن ائمه (عليهم السلام) مي باشند، همان گونه که آنان مرجع تشريح و تفسير همه مفاهيم و اصطلاحات اسلامي و آيات قرآني مي باشند وقتي موقعيت بي مانند و عظيم علمي آن ها مشخص شد همه فهميدند که آن بزرگواران واجد همه صلاحيت ها و در عين حال يگانه منبع قابل اعتماد در شناخت اصل امامت و مفهوم کامل و اصيل آن مي باشند، البته اين بدان معني نيست که گمان شود اصل امامت امر ابداعي آن ها يا به قول بعضي که به عالم غيب ايمان ندارند دست آورد تاريخ است.

از جمله روايات معتبر در نزد اهل سنت روايات علي بن الحسين (عليه السلام) و امام محمد باقر (عليه السلام) و امام جعفر صادق (عليه السلام) است چنانکه «احمد شاکر» در شرح «الباعث الحثيث» نوشته است، موقعيت معنوي و امامت ائمه قبل از اين دو امام در دل هاي مردم بسيار استوار بوده است.

اين اعتقاد که امامان قرآن ناطق هستند يعني معاني و تعابير خاص قرآن را مي دانند قبل از امام محمد باقر (عليه السلام) در بيانات پدر بزرگوارش امام زين العابدين (عليه السلام) و قبل از او هم در روايات اميرالمؤمنين و امام حسن و امام حسين (عليهم السلام) بارها مطرح شده بود و شخص پيامبر (صلي الله عليه وآله وسلم) در ضمن احاديثي که از حد تواتر هم گذشته است به اين مسأله اشاره دارند و آن حضرت ائمه (عليهم السلام) را هم رديف قرآن معرفي کرده اند، در کتاب هاي اهل سنت خطبه اي از امام زين العابدين (عليه السلام) نقل شده است که در آن با صراحت از قرار داشتن امامت در اهل بيت (عليهم السلام) و اين که اين بزرگواران يگانه مرجع و حجت الهي بر خلق اند به تفصيل سخن گفته شده است.