آيا مردم، کساني جز فارسيان و روميانند؟
ابونعيم در کتاب خود، اين روايت را از ابوهريره نقل کرده که پيامبر صلي الله عليه و آله فرمود: 
 «امت من آنچه را امتهاي گذشته و نسل هاي قبل از آنان گرفته اند وجب به وجب و متر به متر خواهند گرفت. گفته شد: يا رسول الله همانگونه که فارس و روم انجام دادند؟ حضرت فرمود: مردم کدامند غير از فارس ها و روميان»  [1]  .
 اين روايت، به حقيقتي از تاريخ تمدن اشاره دارد و آن اينکه فرس (عجم) و روميان يعني غربي ها مرکز ثقل تمدن بشريت را در تاريخ تشکيل مي دهند و ما در زمان خود شاهديم که هيچ ملتي مانند فرس (ايرانيان) بر سر تمدن، طرف درگير، با غربيها نيست.
 
  [ صفحه 229]  
 
پاورقي
 [1]  ذکر اصبهان ص 11.