بي ترديد سفياني وعده داده شده که روايات موجود در منابع شيعه و سني بر آن دارد، يک نفر است اما در برخي از روايات همچون نسخه خطي ابن حماد و غير آن سخن از دو سفياني به ميان آمده است، سفياني اول و سفياني دوم و گاهي از بعضي روايات استفاده مي شود که آنها سه تن هستند. اما آنکه مورد نکوهش قرار گرفته و دست به شرارت و کارهاي آنچناني مي زند، همان سفياني دوم است، زيرا سفياني اول پس از استيلا بر سرزمين شام و جنگ قرقيسيا، در جنگ عراق در برابر سپاه ايرانيان و ياران درفش هاي سياه شکست مي خورد



[ صفحه 123]



و در اثر زخمي که بر او وارد مي شود در راه بازگشت به شام به هلاکت مي رسد و سفياني دوم را جانشين خود قرار مي دهد تا مأموريت مهم او را ادامه دهد.

چنانچه اين روايات صحيح باشد، سفياني اول، فرمانرواي نابکاري است که زمينه ساز سفياني اصلي وعده داده شده است، همچنان که يمني و خراساني ها ياران درفش هاي سياه زمينه ساز نهضت حضرت مهدي (عليه السلام) مي باشند. ابن حماد گويد وليد گفت:

«سفياني روي مي آورد و به جنگ بني هاشم و هرکس از ياوران درفش هاي سه گانه و غير آنان که با او بستيزد، مي پردازد و بر همه آنها چيره مي شود. آنگاه روانه کوفه مي شود و بني هاشم بسوي عراق مهاجرت مي کنند، سپس سفياني در بازگشت از کوفه در نزديکي شام به هلاکت مي رسد و مرد ديگري از فرزندان ابوسفيان را جانشين خود مي سازد که غلبه با اوست و بر مردم چيره مي شود.. و سفياني مورد نظر، همين است» [1] .

شبيه اين روايت را در متعدد بودن سفياني، در صفحات 60 و 74 و غير آن روايت کرده است.