بازگشت

عريضه نويسي چيست؟


اغلب لغت شناسان عريضه را به عرض حال و درخواست نامه معني مي کنند [1] او براي «عرض» معاني مختلفي بيان مي کنند که يکي از آنها، بيان مطلبي از طرف فرد کوچکتر به بزرگتر است؛ بر اين اساس معني به عرض رساندن عبارت از گفتن و بيان کردنِ مطلبي از طرف کوچکتر به بزرگ تر است. [2] .

در اصطلاح، عريضه نويسي يکي از شيوه هاي خاصّ توسل است که در طول تاريخ، در فرهنگ اسلامي همواره مورد توجه بوده است.

توضيح آن که گاهي افراد جامعه با يک سلسله نياز و گرفتاري ها مواجه مي شوند که برحسب ظاهر امکان برطرف نمودن آنها از طريق اسباب عادي ميسّر نيست، يا حد اقل بسيار مشکل است؛ در چنين مواردي به جاي نا اميد شدن و زانوي غم در بغل گرفتن، از ناحيه پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله و ائمه اطهارعليهم السّلام توصيه شده است که از اموري نظير دعا و توسل که در جاي خود اثبات شده است -که هريک از آنها اگر مؤثّرتر از اسباب وعلل عادي نباشند کمتر از آنها نيستند- کمک گرفته شود. آن گاه براي خود توسّل، شيوه هاي مختلفي بيان شده است که از جمله آنها نوشتن عريضه است.

عريضه گاهي خطاب به خداوند تبارک و تعالي نوشته مي شود ودر آن فرد نيازمند ضمن اشاره به مشکل و حاجت مورد نظر خود به مقام و منزلت يکي از معصومين عليهم السّلام يا همه آنها در پيشگاه خداوند متوسل مي شود؛ و يا اين که عريضه مستقيما به معصوم عليه السلام نوشته مي شود تا او بواسطه قرب و ارج و منزلتي که در نزد خداوند متعال از او برآورده شدن يا برطرف گشتن آن حاجت و مشکل را درخواست نمايد؛ و يا اين که خود معصوم عليه السّلام بواسطه ولايت و قدرتي که از ناحيه پروردگار عالم به او اعطا شده است، به اذن خداوند مهربان اين نياز و گرفتاري را برطرف سازد.

بديهي است که هيچ يک از اين امور با قيودي که به آنها ذکر شد به اموري نظير شرک و بت پرستي و... منتهي نمي شوند.


پاورقي

[1] الرائد، ج 2ص183.

[2] فرهنگ معين، ج 2ص 2288.