بازگشت

حديثي از امام صادق و خلوص حقيقي در انتظار


و از جمله شواهد در اينکه سوّمين درجه خلوص در باب انتظار فرج لازم و بر آن تأکيد شده و با آن همه فضائل انتظار حاصل مي شود، روايتي است در «کافي»، و در «نجم الثاقب» از «کمال الدين» از عمّار ساباطي از حضرت صادق (عليه السلام) نقل شده، که ما در اينجا روايت را از «نجم الثاقب» نقل مي کنيم، و به بعضي از اختلاف عباراتي که در حديث «کافي» در بعضي موارد است اشاره مي کنيم. [1] .

عمّار ساباطي گويد: به خدمت حضرت صادق (عليه السلام) عرض کردم: عبادت کردن با امامي از شما که ظاهر نبوده و در زمان دولت باطل باشد افضل است، يا عبادت کردن در زمان ظهور دولت حقّ با امام ظاهر از شما؟

حضرت فرمودند: اي عمّار! (به خدا قسم) صدقه در پنهاني افضل است از صدقه در آشکار و علانيه، و (به خدا قسم) چنين است؛ عبادت شما در پنهان با امام غير ظاهر در دولت باطل افضل ــ بخاطر ترسيدن شما از دشمنان در زمان دولت باطل ــ و بهتر است از اينکه خدا را در زمان ظهور حقّ با امام ظاهر عبادت کنيد، (و عبادت با خوف در دولت باطل مثل عبادت در حال رضا در دولت حقّ نيست.)

بدانيد که هر که از شما نماز بخواند (يک نماز فريضه با جماعت در وقت آن در حال پنهاني از دشمن خود و تمام کند آن را، خدا از براي او ثواب پنجاه نماز واجب در جماعت بنويسد، و هرکه بجا آورد از شما) يک نماز واجب را (به صورت انفرادي) در پنهاني از دشمن خود و آن نماز را در وقت آن بجا آورد و تمام کند حقّ تعالي از براي او ثواب بيست و پنج نماز (به صورت انفرادي) بنويسد، و اگر يک نافله در زمان او بجا آورد (و تمام کند آن را) حقّ تعالي از براي آن ثواب ده نافله بنويسد.

و هرکه از شما عمل خوبي بجاي آورد حقّ تعالي از براي او بيست و پنج حسنه بنويسد، و مؤمني از شما؛ وقتي که عمل را نيکو بجا آورد و با تقيّه دين داري کند بخاطر ترس بر امام خود و بر جان خود؛ زبان خود را نگاه دارد؛ حقّ تعالي حسنات او را چندين برابر مي کند، بدرستيکه خدايعزّوجلّ؛ کريم است.

عرض کردم که: جان من به فداي تو، مرا راغب به عمل گردانيدي و تحريص بر آن نمودي، و لکن مي خواهم بدانم که چگونه اعمال ما از اعمال اصحاب امام ظاهر در دولت حقّ افضل است، با آنکه ما و ايشان همه بر يک دين مي باشيم؟

فرمود: شما بر آنان در ادا نماز و روزه و حجّ و به دانستن ساير امور دين و به عبادت نمودن خدا را در پنهاني از براي خوف دشمن خودتان پيشي گرفته ايد، و اطاعت خدا را در پنهاني مي کنيد، و با امام (عليه السلام) خود را در صبر کردن در دولت باطل شريک کرده ايد (در حالتيکه انتظار دولت حقّ را داريد) و از پادشاهان بر امام خود و بر جانهاي خود مي ترسيد، و حقّ امام خود را در دست ظالمان مي بينيد که شما را از حقّ خود منع کرده اند و بر مشقّت و سختي کشيدن در دنيا و طلب معاش کردن ناچاراند، و بر دين خود؛ در عبادت خود و طاعت کردن پروردگار خود و ترسيدن از دشمنان خود؛ صبر مي کنند، پس به اين اسباب حقّ تعالي اعمال شما را چندين برابر کرده است، پس گوارا باد اين از براي شما.

عرض کردم: جان من به فداي تو باد، هر گاه چنين است پس ما چرا آرزو کنيم که با ظاهر بودن حقّ از اصحاب حضرت قائم (عليه السلام) باشيم، با آنکه ما امروز در زمان امامت تو و مشغول طاعت تو هستيم و اعمال ما بهتر از اعمال اصحاب دولت حق است؟

حضرت فرمود: سبحان الله؛ آيا نمي خواهي که خداي عزّوجلّ حقّ و عدل را در بلاد خود ظاهر گرداند، و حال همه نيکو گردد، و کلمه خدا جمع گردد، و مردم همه بر دين حقّ اجتماع نمايند، و الفت و التيام در ميان قلوب مختلفه بهم رسد، و کسي در زمين خدا معصيت نکند، و حدود خدا در ميان خلق جاري گردد، و حقّ به سوي اهلش رسيده و آن را اظهار نمايند، و چيزي از حقّ به جهت خوف از مردم پنهان نگردد؟

بدان، والله اي عمّار! کسي از شما نمي ميرد (بر اين حالي که شما بر آن مي باشيد ـ يعني از امور مزبوره از صبر و انتظار و خوف و سختي در معاش با دوستي اهلبيت (عليهم السلام) ـ) به اين حالت دوستي ما؛ مگر آنکه او نزد خداي عزّوجلّ از بسياري از آنهائي که در جنگ بدر و اُحد حاضر شدند افضل است، پس بشارت باد شما را. [2] .

پس از قسمت آخر اين حديث شريف واضح شد که مؤمن ولو به ملاحظه آنکه اعمال او قبل از زمان ظهور امر فرج و دولت حقّ افضل از زمان ظهور باشد، و لکن بايد انتظار ظهور فرج حضرت قائم (عليه السلام) و دولت حقّ را داشته باشد، و به کمال خلوص و اشتياق همان ظهور امر حقّ و احکام دين و ظهور امر اولياء الهي و رجوع حقوق آنها به سوي خودشان و برطرف شدن خوف از آنها و امثال اين امور را داشته باشد.


پاورقي

[1] توضيح اينکه اضافاتي که در روايت کافي نقل شده داخل پرانتز قرار داده شده.

[2] کافي ج1 ص233 حديث 2، کمال الدين ص645.