نبرد و پيروزي با شمشير
در روايات بسياري بر اين نکته تصريح شده که امام مهدي، عليه السلام، با شمشير قيام مي کند، تا آن جا که آن حضرت را «قائم بالسيف» و يا «صاحب السيف» ناميده اند؛ که براي نمونه مي توان به روايت زير که از امام صادق، عليه السلام، نقل شده اشاره کرد.
آن حضرت در پاسخ فردي که در مورد «قائم» از ايشان پرسيده بود فرمود:
کلنا قائم بامر الله، واحد بعد واحد، حتي يحبي ء صاحب السيف، فاذا جاء صاحب السيف جاء بامر غير الذي کان. [1] .
همه ما، يکي پس از ديگري، بر پا دارنده (قائم) امر خداييم، تا اين که صاحب شمشير ظهور کند. پس آن گاه که صاحب شمشير ظهور کند، شيوه اي غير از آن چه پيش از آن بوده است، در پيش مي گيرد.
اما اين پرسش مطرح است که آيا اين تعبيرها تنها اشاره به مسلحانه و قهرآميز بودن قيام و انقلاب مهدي دارد، يا اينکه نه، ذکر شمشير در اينگونه روايات موضوعيت داشته و آن امام واقعا با شمشير به نبرد با گردنکشان مي پردازد؟
اگرچه شايد نتوان پاسخي صريح و قطعي به اين پرسش داد ولي توجه به روايات زيادي که در اين زمينه وارد شده احتمال دوم را تقويت کرده و نشان مي دهد که در قيام مهدوي شمشير جايگاه خاصي دارد.
در اين جا به برخي از رواياتي که در آنها از شمشير، به عنوان سلاح آن حضرت و ياران ايشان، ياد شده، اشاره مي کنيم:
1. امام باقر، عليه السلام، در روايتي خطاب به «جابر جعفي» مي فرمايد:
يا جابر ان لبني العباس راية و لغير هم رايات، فاياک ثم اياک - ثلاثا - حتي تري رجلا من ولد الحسين، عليه السلام، يبايع له بين الرکن و المقام، معه سلاح رسول الله، صلي الله عليه و آله، و مغفر رسول الله و سيف رسول الله. [2] .
اي جابر! براي بني عباس پرچمي است و براي ديگران پرچمهايي، پس بر حذر باش و بر حذر باش، تا زماني که مردي از فرزندان حسين، عليه السلام، را ملاحظه کني که بين رکن و مقام با او بيعت مي شود. سلاح رسول الله، صلي الله عليه و آله، کلاهخود رسول خدا، صلي الله عليه و آله، زره رسول خدا و شمشير رسول خدا با اوست.
2. درروايت ديگري، امام باقر، عليه السلام، حضرت قائم، عليه السلام، را چنين توصيف مي کند:
يجرد السيف علي عاتقه ثمانية اشهر هرجا حتي يرضي الله. [3] .
هشت ماه تمام شمشير بر دوش نهاده (دشمنان خدا را) مي کشد تا خدا خشنود گردد.
3. امام صادق، عليه السلام، نيز در مورد سلاح جنگي ياران قائم مي فرمايد:
اذا قام القائم، عليه السلام، نزلت سيوف القتال، علي کل سيف اسم الرجل و اسم ابيه. [4] .
هنگامي که قائم به پا خيزد، شمشيرهاي نبرد فرود مي آيد، در حالي که روي هر شمشير نام مردي (از ياران آن حضرت) و نام پدر او نوشته شده است.
4. «ابان بن تغلب» نقل مي کند که روزي با جعفر بن محمد، عليهماالسلام، در مسجد مکه نشسته بودم، آن حضرت در حالي که دست مرا گرفته بود فرمود:
يا ابان، سياتي الله بثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا في مسجدکم هذا، يعلم اهل مکة انه لم يخلق آباؤ هم و لا اجدادهم بعد، عليهم السيوف مکتوب علي کل سيف اسم الرجل و اسم ابيه و حليته و نسبه... [5] .
اي ابان! خداوند 313 مرد در همين مسجد شما گرد مي آورد، مردم مکه مي دانند که (آن گروه) از پدران و نياکان آنها متولد نشده اند. با هر يک از آنها شمشيري است که بر آن نام شخص و نام پدر و نسب و خاندانش نوشته شده است.
روايات بالا بخش کوچکي از روايات فراواني است که در آنها تصريح شده که قائم، عليه السلام، و ياران او با شمشير، نبرد رهايي بخش خود را آغاز مي کنند.
اما اين که چرا آن امام از ميان همه سلاحها شمشير را برگزيده است شايد به اين خاطر باشد که خداوند نمي خواهد عهدي از ستمگران بر گردن آن حضرت باشد، حتي به اندازه استفاده از سلاحهايي که ستمگران روزگار به وجود آورنده آن ها بوده اند.
پاورقي
[1] همان، ج 23، ص 189، ح 4.
[2] الحر العاملي، محمد بن الحسن، اثبات الهداة، ج 3، ص 588، ح 808، به نقل از: معجم الاحاديث الامام المهدي عليه السلام، ج 3، ص 243، ح 772.
[3] النعماني، محمد ابراهيم، الغيبة، ص 165، به نقل از: سليمان، کامل، همان، ص 478.
[4] المجلسي، محمد باقر، همان، ص 356، ح 121.
[5] همان، ص 286، ح 19.