بازگشت

تعداد ياران قائم


قول مشهور در مورد تعداد ياران امام عصر، عليه السلام، اين است که آنها 313 نفر هستند؛ و در روايتهاي متعددي به اين موضوع اشاره شده است. از جمله روايت زير که «مفضل بن عمر» از امام صادق، عليه السلام، نقل کرده است:

کاني انظر الي القائم علي منبر الکوفة و حوله اصحابه ثلاث مائة و ثلاثة عشر رجلا عدة اهل بدر، و هم اصحاب الالوية، و هم حکام الله في ارضه علي خلقه.

مثل اين است که قائم (عليه السلام) را بر منبر (مسجد) کوفه مي بينيم در حالي که 313 مرد به عدد اهل بدر گرد او را گرفته اند. آنها مردان جنگاور و حاکمان خدا در زمين او و بر خلق اويند. [1] .

اما با توجه به روايات ديگر به اين نتيجه مي رسيم که ياران آن حضرت منحصر به تعداد ياد شده نبوده و اين تعداد، کساني هستند که از آغاز حرکت حضرت مهدي، عليه السلام، او را همراهي مي کنند، اما به تدريج بر اين تعداد افزوده مي شود. البته، ناگفته نماند که اين 313 نفر به دليل خصايل برجسته اي که دارند: نقش فرماندهي و رهبري را در لشکر آن حضرت بر عهده دارند.

در روايتي که در اين زمينه از امام صادق، عليه السلام، نقل شده، چنين آمده است:

اذا اذن عز و جل للقائم في الخروج، صعد المنبر، و دعا الناس الي نفسه و ناشدهم بالله و دعاهم الي حقه، و ان يسيرفيهم بسيرة رسول الله، صلي الله عليه و آله، و يعمل فيهم بعمله، فيبعث الله جل جلاله، جبرئيل، عليه السلام، حتي ياتيه فينزل علي الحطيم ثم يقول له: الي اي شي تدعو؟ فيخبره القائم، عليه السلام، فيقول جبرئيل، عليه السلام، انا اول من يبعايک ابسط يدک، فيمسح علي يده و قد وافاه ثلاثمائة و بضعة عشر رجلا فيبايعونه و يقيم بمکة حتي يتم اصحابه عشرة آلاف انفس ثم يسير منها الي المدينة. [2] .

هنگامي که خداوند عز و جل به قائم اجازه قيام مي دهد آن حضرت بر بالاي منبر رفته، مردم را به سوي خود فرا مي خواند آن گاه آن ها را به خدا سوگند داده و از آنها مي خواهد که حقش را پاس دارند، تا او هم سيره رسول خدا صلي الله عليه و آله، را در ميان آنها جاري کند و با آنان همانگونه رفتار نمايد که آن حضرت رفتار مي کرد. پس آن گاه خداوند، جل جلاله، جبرئيل، عليه السلام، را به سوي او مي فرستد، جبرئيل برحطيم فرود آمده و خطاب به قائم مي گويد: مردم را به چيز ميخواني؟ و قائم هم پاسخ او را مي گويد سپس جبرئيل، عليه السلام، مي گويد: من نخستين کسي هستم که با تو بيعت مي کنم: دستان خود را بگشا! سپس جبرئيل دست خود را بر دست او مي کشد. سيصد و اندي مرد به پيشگاه آن حضرت آمده و با او بيعت مي کنند. بعد از آن قائم، عليه السلام، در مکه اقامت مي کند تا زماني که تعداد يارانش به ده هزار نفر ميرسد و آن گاه با آنان به سوي مدينه حرکت مي کند.

در روايات ديگري که در همين زمينه وارد شده است، چنين مي خوانيم:

سال رجل من اهل الکوفة ابا عبدالله، عليه السلام، کم يخرج مع القائم، عليه السلام، فانهم ليقولون انه يخرج مثل عدة اهل بدر ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا قال: ما يخرج الا في اولي قوة، و ما يکون اولوالقوة اقل من عشرة آلاف. [3] .

مردي از اهل کوفه از اباعبدالله (امام صادق) عليه السلاام، پرسيد: چند نفر به همراه قائم، عليه السلام، قيام مي کنند؟برخي ميگويند همان تعدادي که در بدر حضور داشتند؛ يعني 313 نفر، به همراه او بر مي خيزند. آن حضرت فرمود: او قيام نمي کند مگر با همراهي صاحبان قدرت (اولي قوة) و صاحبان قدرت کمتر از ده هزار نفر نيستند.

مرحوم مجلسي در ذيل اين روايت مي فرمايد:

معناي روايت اين است که ياران قائم منحصر در 313 نفر نمي باشند، بلکه اين تعداد کساني هستند که در ابتداي قيام آن حضرت به گرداو جمع مي شوند. [4] .

در روايتي که ابوبصير ازامام صادق، عليه السلام، نقل کرده است، آن حضرت خروج قائم، عليه السلام، از مکه را منوط به تکميل تعداد ياران ايشان دانسته و مي فرمايد:

لايخرج القائم من مکة حتي تکمل الحلقة. قلت: و کم الحلقة؟قال: عشرة آلاف؛ جبرئيل عن يمينه و ميکائيل عن يساره.... [5] .

قائم از مکه خارج نمي شود مگر زماني که تعداد کساني که به گرد او جمع آمده اند؛ تکميل شود. پرسيدم: اين تعداد چند نفر است؟آن حضرت فرمود: ده هزار نفر، جبرئيل در سمت راست او و ميکائيل در سمت چپ او حرکت مي کند و...


پاورقي

[1] همان، ص 326، ح 42.

[2] همان، ص 338 - 337.

[3] همان، ص 323، ح 3.

[4] همان، ص 323، ح 3.

[5] همان، ص 368 - 367، ح 152.