کسب آمادگي براي ظهور حجت حق
يکي ديگر از وظايفي، که به تصريح روايات، در دوران غيبت بر عهده شيعيان و منتظران فرج قائم آل محمد، صلي الله عليه و آله، کسب آمادگيهاي نظامي و مهيا کردن تسليحات مناسب هر عصر براي ياري و نصرت امام غائب است، چنان که در روايتي که نعماني به سند خود از امام صادق، عليه السلام، نقل کرده آمده است:
ليعدن احدکم لخروج القائم، عليه السلام، و لو سهما فان الله تعالي اذا علم ذلک من نيته رجوت لان ينسي في عمره حتي يدرکه (فيکون من اعوانه و انصاره). [1] .
هريک از شما بايد که براي خروج حضرت قائم، عليه السلام، (سلاحي) مهيا کند. هرچندکه يک تير باشد، که خداي تعالي هرگاه بداند که کسي چنين نيتي دارد اميدوارم عمرش را طولاني کند تا آن حضرت را درک کند (و از ياران و همراهانش قرار گيرد.)
در روايت ديگري مرحوم کليني به سند خود از امام ابوالحسن (موسي کاظم، عليه السلام) نقل مي کند که:
....من ارتبط دابة متوقعا به امرنا و يغيظ به عدونا و هو منسوب الينا ادرالله رزقه، و شرح صدره و بلغه امله و کان عونا علي حوائجه. [2] .
... هرکس اسبي را به انتظار امر ما نگاه دارد و به سبب آن دشمنان را خشمگين سازد و او به ما منسوب باشد، خداوند روزيش را فراخ گرداند، به او شرح صدر عطا کند، او را به آرزويش برساند و در رسيدن به خواسته هايش ياريش کند.
همچنين مرحوم کليني در الکافي به سند خود از «ابوعبدالله جعفي» روايتي را نقل مي کند که توجه به مفاد آن بسيار مفيد است:
قال لي ابوجعفر محمد بن علي، عليهماالسلام، کم الرباط عندکم؟ قلت: اربعون، قال عليه السلام، لکن رباطنا الدهر. [3] .
حضرت ابوجعفر محمد بن علي (امام باقر) عليه السلام، به من فرمودند: منتهاي زمان مرابطه (مرزداري) [4] نزد شما چند روز است؟عرضه داشتم:
چهل روز، فرمودند: ولي مرابطه ما مرابطه اي است که هميشه هست...
علامه مجلسي درشرح اين فرمايش امام، عليه السلام، مي فرمايد:
اي يجب علي الشيعة ان يربطوا انفسهم علي طاعة امام الحق، و انتظار فرجه، و يتهياوا لنصرته. [5] .
بر شيعيان واجب است که خود را بر اطاعت امام بر حق و انتظار فرج او ملتزم سازند و براي ياري نمودن مهيا باشند.
شيخ محمد حسن نجفي نيز در کتاب جواهرالکلام درشرح روايت مزبور مي فرمايد:
و هو محمول علي ارادة ترقب الفرج ساعة بعد ساعة کما جائت به النصوص لا الرباط المصطلح. [6] .
مرابطه در اين روايت به معناي اراده انتظار فرج در تمام ساعات شبانه روز است، همچنانکه در بعضي از روايات نيزبه اين معنا اشاره شده است، نه مرابطه مصطلح در فقه.
البته شايد بتوان گفت که کلام مرحوم صاحب جواهر نيز در نهايت به همان کلام مرحوم علامه مجلسي بر مي گردد که فرمود: مرابطه در روايت مزبور به معناي آمادگي و مهيا بودن براي ياري امام منتظر است. که البته نحوه اين آمادگي و مهيا بودن بستگي به شرايط زمان و مکان دارد و اگر در بعضي از روايات سخن از آماده کردن اسب و شمشير براي ظهور ولي امر، عليه السلام، به ميان آمده، و براي آن فضيلت بسيار بر شمرده شده است، به اين معنا نيست که اينها موضوعيت دارند، بلکه با قدري تامل روشن مي شود که ذکر اين موارد تنها به عنوان تمثيل و بيان لزوم آمادگي رزمي براي ياري آخرين حجت حق مي باشد، و مسلما در اين عصر بر شيعيان لازم است که با مسلح شدن به تجهيزات نظامي روز، خود را براي مقابله با دشمنان قائم آل محمد، عليهم السلام، آماده سازند، و البته در حال حاضر به خاطر وجود حکومت شيعي و حاکميت فقيه جامع الشرايط بر سرزمين اسلامي اين وظيفه در درجه اول بر عهده حکومت اسلامي است که در هر زمان قواي مسلح کشور را در بالاترين حد آمادگي نظامي قرار دهند تا به فضل خدا در هر لحظه که اراده الهي بر ظهور منجي عالم بشريت حضرت مهدي، عجل الله تعالي فرجه، قرار گرفت بتوانند به بهترين نحو در خدمت آن حضرت باشند.
اگر بخواهيم مفهوم انتظار در مکتب تشيع را در چند جمله بيان کنيم مي توانيم بگوييم که انتظار در مکتب تشيع حالت انساني است که ضمن پيراستن وجود خويش از رذايل و آراستن آن به فضايل در ارتباطي مستمر با امام و حجت زمان خويش همه همت خود را صرف زمينه سازي ظهور مصلح آخرالزمان نموده و در جهت تحقق وعده الهي نسبت به برپايي دولت کريمه اهل بيت، عليهم السلام، با تمام وجود تلاش مي کند.
پاورقي
[1] النعماني، محمد بن ابراهيم، همان، ص 320، ح 10.
[2] الکليني، محمدبن يعقوب، همان، ج 6، ص 535، ح 1.
[3] همان، ج 8، ص 381، ح 576.
[4] «مرابطه» چنان که فقها در کتاب جهاد گفته اند، اين است که شخص مومن براي جلوگيري از هجوم و نفوذ مشرکان و کافران در مرزهاي کشور اسلامي، و يا هر موضعي که از آن احتمال بروز حمله اي عليه مسلمانان مي رود، به حال آماده باش و در کمين به سر برد. (ر.ک: النجفي، الشيخ محمد حسن، جواهر الکلام في شرح شرائع الاسلام، ج 21، ص 39) اين عمل در زمان غيبت امام معصوم، عليه السلام، مستحب بوده و فضيلتهاي بسياري براي آن برشمرده است، چنانکه در روايتي که به طريق اهل سنت از رسول گرامي اسلام، صلي الله عليه وآله، نقل شده آمده است:
«رباط يوم و ليلة خير من صيام شهر وقيامه، و ان مات مرابطا جري عليه عمله و اجري عليه رزقه و امن من الفتان».
يک شبانه روز مرابطه (مرزداري) در راه خدا از اين که شخص يک ماه روزها روزه باشد و شبها به عبادت قيام نمايد ثوابش بيشتر است، پس هرگاه در اين راه بميرد عملي که انجام مي داده بر او جريان خواهد يافت، و روزيش بر او جاري خواهد شد و از فرشته اي که در قبر مرده ها را امتحان مي کند ايمن خواهد ماند. (البرهان، علاء الدين علي المتقي، کنزالعمال في سنن الاقوال و الافعال، ج 4، ص 284، ح 10509)
اما در مورد اين که حداقل و حداکثر زمان مرابطه چه اندازه است بايد گفت که: حداقل زمان مرابطه سه روز و حداکثر آن چهل روز است، زيرا اگر ازاين مقدار بيشتر شود ديگربر آن صدق مرابطه نکرده و جهاد شمرده مي شود و شخص هم از ثواب جهادکنندگان برخوردار مي شود. (ر.ک: النجفي، الشيخ محمد حسن، همان ج 21، ص 41 - 42).
[5] المجلسي، المولي محمد باقر، مراة العقول في شرح اخبار آل الرسول، ج 26، ص 582.
[6] النجفي، الشيخ محمد حسن، همان، ج 21، ص 43.