امام صادق (ع) مي فرمايد:

«ان عمي کلان رجلا لدنيانا و آخرتنا مضي و الله عمي شهيدا کشهداء استشهدوا مع رسول الله (ص) و علي الحسن و الحسين.»» [1] .

عموي من، مردي مفيد براي دنيا و آخرت ما بود. او، شهيد از دنيا رفت. همانند شهيداني که در زمان پيامبر (ص) و علي و حسن و حسين (ع) به شهادت رسيدند.

پيامبر اسلام (ص) به امام حسين (ع) فرمود:

«اي حسين! از صلب تو، مردي به وجود خواهد آمد که زيد، ناميده مي شود. او و يارانش، روز قيامت با گامهاي خود از گردنهاي مردم مي گذرند، در حالي که برق نور پيشاني آنان، چشمهاي مردم را مي ربايد و بدون حساب وارد بهشت مي شوند.» [2] .

امام رضا (ع)، در پاسخ مأمون، که زيدالنار، برادر امام رضا (ع) را، با زيد بن علي مقايسه کرد، فرمود:

«لا تقس اخي زيدا الي زيد بن علي فانه کان من علماء آل محمد (ص) غضب لله عزوجل فجاهد اعدائه حتي قتل في سبيله.» [3] .

برادرم زيد را، با زيد بن علي مقايسه نکن. چون زيد بن علي از عالمان آل محمد (ص) بود. براي خدا خشم کرد و در راه خدا جهاد کرد و کشته شد.

آن گاه امام رضا (ع)، از پدرش موسي بن جعفر (ع) و او از پدرش امام صادق (ع) نقل مي کند که آن حضرت درباره زيد بن علي مي فرمودند:

«رحم الله عمي زيدا انه دعا الي الرضا من آل محمد، ولو ظفر لو في بما دعا اليه و قد استشار في خروجه، فقلت له: يا عم ان رضيت ان تکون المقتول المصلوب بالکناسه فشانک. فلما ولي قال جعفر بن محمد ويل لمن سمع واعتيه فم يجبه...»» [4] .

خدا عمويم زيد را رحمت کناد. او، به رضاي از آل محمد (ص) دعوت مي کرد. اگر پيروز مي شد، به وعده اش وفا مي کرد. او در قيام خود، با من مشورت کرد و من به او گفتم:

عمو! اگر آمادگي داري که کشته شوي و به دار در کناسه آويخته گردي، اقدام کن. چون قيام کرد جعفر بن محمد فرمود: واي بر آن کس که فرياد وي را بشنود و به وي پاسخ ندهد.

درباره زيد بن علي، روايات بسيار است. از عالميان شيعي: شيخ مفيد، شيخ طوسي، شهيد اول، شيخ بهايي، بحرالعلوم، اردبيلي، شيخ حر عاملي، علامه مجلسي و... او را ستوده اند [5] و رواياتي نيز در تأييد او، از ائمه (ع) نقل کرده اند.

در تنقيح المقال، آمده است:

«تمام علماي اسلام بر بزرگواري و مورد وثوق بودن و پارسايي و علم و فضيلت زيد بن علي، اتفاق نظر دارند.» [6] .