امام سجاد درباره وي مي فرمايد:

«... جزي الله المختار خيرا.» [1] .

خداي به مختار جزاي خير عنايت کناد.

امام باقر عليه السلام مي فرمايد:

«لاتسبوا المختار فانه قتل قتلتنا و طلب ثارنا و زوج اراملنا و قسم فينا المال علي العسره» [2] .

به مختار ناسزا نگوييد چون او قاتلان ما را کشت و به خونخواهي ما بر خاست و بيوه زنان ما را شوهر داد و در شرايط سخت و تنگدستي به ما کمک مالي کرد.

گروهي از سران کوفه به مدينه آمدند و با وساطت محمد بن حنفيه به حضور امام سجاد عليه السلام رسيدند. آن گروه از قيام مختار پرسيدند آن حضرت خطاب به محمد بن حنفيه فرمود:

«يا عم لو ان عبدا زنجيا تعصب لنا اهل البيت لوجب علي الناس ‍ موازرته قدوليتک هذا الامر فاصنع ما شئت.» [3] .

اي عمو! اگر برده اي سياه پوست تعصب ما اهل بيت را داشت بر مردم واجب مي شد که از او حمايت کنند. من مسؤ وليت اين کار را به تو دادم. به هر گونه که صلاح مي داني عمل کن.

مامقاني، پس از نقد و بررسي روايات رسيده درباره مختار مي نويسد:

«فتلخص من جميع ما ذکرنا، ان الرجل امامي المذهب فان سلطنته بر خصة من الامام عليه السلام... و لو لا الا ترحم مولينا الباقر عليه السلام ثلاث مرات في کلام واحد لکفي في ادراجه في الحسان.» [4] .

خلاصه آنچه آورديم اين است که: مرد مختار معتقد به امامت ائمه عليه السلام بوده حکومت او نيز با اجازه امام عليه السلام بوده است اگر هيچ مدحي جز طلب رحمت امام باقر عليه السلام آن هم سه بار در يک سخن براي نبود همين وي را بس بود که در صف نيکان قرار گيرد.

آقاي خويي نيز، پس از آن که اخبار رسيده درباره مختار را به دو دسته تقسيم مي کند، روايات مدح را قوي تر مي داند [5] .

بسياري از مورخان و محدثان نيز، او را ستوده اند [6] .