از روزهايي که دعا و توسل به ساحت مقدس حضرت ولي عصر ارواحنا فداه تأکيد شده است روز عاشورا است.

دعاهايي که در کتاب اقبال جلد 2 ص 69 و مزار و زاد المعاد ص 384 از امام صادق (عليه السلام) روايت شده است دالّ بر اين مطلب است.

و سرّ اين قضيه هم در اين است که خداي تبارک و تعالي وعده داده است تمام بلاها و مصائبي که در اين روز بر مولايمان حضرت سيد الشهداء وارد شده است را توسط خلف صالح او حضرت بقية الله الاعظم انتقام بگيرد.

چنانچه روايات نيز به آن دلالت دارد. مثلا در دعاي ندبه مي خوانيم (أين الطالب بدم المقتول بکربلاء) يعني کجاست کسي که به خونخواهي مقتول کربلا بر مي خيزد و يا در خود زيارت عاشوراء در دو مورد اشاره به اين موضوع شده است.

مورد اول:

«و أن يرزقني طلب ثاري مع امام هديً ظاهر ناطق بالحق منکم»

از خدا مي خواهم که خونخواهي شما (سيد الشهداء) را به همراهي امام هدايت، روزي من نمايد. امام هدايتي که به صورت آشکار باز گو کننده حقيقت است و از شما اهل بيت مي باشد.

و يا در جاي ديگري از اين زيارت شريف دارد:

«فأسئل الله الذي اکرم مقامک و اکرمني ان يرزقني طلب ثارک مع امام منصور من اهل بيت محمد صلي الله عليه وآله»

از خدايي که مقام و منزلت شما سيد الشهداء را بزرگ داشت و به سبب شما من را نيز بزرگي بخشيد، مي خواهم تا خونخواهي شما را به همراه امام نصرت يافته که از اهل بيت حضرت محمد (صلي الله عليه وآله) مي باشد رزق من قرار دهد.

پس مؤمن هرگاه در اين روز متذکّر مصائب امام مظلوم و شهيد حضرت سيد الشهداء (عليه السلام) گردد و متوجّه اين موضوع شود که خداوند متعال براي آن امام شهيد انتقام گيرنده اي مقدّر ساخته است، ايمان و علاقه او به آمدن منتقم انگيزه مي گردد تا براي حضرت مهدي (عليه السلام) دعا کند و ظهور آن منتقم را از پروردگار عالم طلب کند لذا همين درخواست در بعضي دعاهاي مربوط به اين روز ذکر گرديده است. به همين جهت کسي که اينچنين امر با عظمتي را از خداوند طلب کند به اجر و ثواب بسيار زيادي فائز مي گردد و آن طلب انتقام خون سالار شهيدان حضرت ابا عبدالله الحسين (عليه السلام) است.

براي روز عاشورا اعمالي ذکر شده است که به بعضي از آنها اشاره مي کنيم.

يکي از مهمترين اعمال در روز عاشورا خواندن زيارت عاشورا مي باشد که مورد تأکيد قرار گرفته. البته استمرار در خواندن زيارت عاشورا در روزهاي ديگر نيز اثرات عجيبي داشته چهل روز مداومت در خواندن آن براي گشايش مشکلات بسيار تجربه شده است.

به عنوان نمونه به داستاني درباره ي اثرات زيارت عاشورا اشاره مي شود:

آقاي حاج ملا حسن يزدي که مردي صالح و با تقوا و مورد اعتماد بوده و عمري را در شهر نجف به عبادت و زيارت سپري کرده است از جناب آقاي محمدعلي يزدي که او نيز شخصي فاضل و صالح و مورد اعتماد است نقل مي کند که در همسايگي ما مردي زندگي مي کرد که از دوران کودکي با هم بزرگ شده بوديم و نزد معلّمي درس مي خوانديم تا اينکه هر دو بزرگ شديم.

و او به شغل عشاري مشغول بود تا زمانيکه مرگ او فرا رسيد.

هنوز يک ماه از زمان فوت او نگذشته بود او را در خواب ديدم که شکل و قيافه ي نيکويي دارد و در نعمتهاي خداوند غوطه ور است به او گفتم که من تو را مي شناختم و مي دانم که ابتدا و انتهاي کار تو مورد رضايت خداوند نبوده و شغل تو سزاوار عذاب جهنم است چه کار کرده اي که به اين مقام رسيدي؟

او در جواب من گفت: همينطور است که گفتي من در شديدترين عذابها بودم تا اينکه ديروز همسر استاد اشرف حدّاد فوت نمود و او را در اين مکان دفن کردند ـ و به موضعي در حدود پنج متري آنجا اشاره کرد ـ در شب دفن او حضرت ابي عبدالله الحسين (عليه السلام) سه مرتبه به ديدار او تشريف آوردند و در مرتبه سوّم امر فرمودند که عذاب از اين مقبره برداشته شود. و در اين موقع بود که حال ما نيکو شد و در نعمت و آسايش قرار گرفتيم.

پس در حالي که متحيّر بودم از خواب بيدار شدم. چون استاد اشرف حداد را نمي شناختم، به بازار آهنگرها رفتم و سراغ او را گرفتم تا اينکه او را پيدا نمودم. از او سئوال کردم آيا همسري داري؟ گفت: آري ديروز فوت کرد و او را در فلان مکان دفن کرديم (و اسم همان مقبره را ذکر کرد).

گفتم: او به زيارت ابي عبد الحسين (عليه السلام) رفته بود؟

گفت: نه.

گفتم: مصائب امام حسين را ذکر مي کرد؟

گفت: نه.

گفتم: براي امام حسين (عليه السلام) مجلس عزا برپا مي کرد؟

گفت: نه. سپس پرسيد چه مي خواهي؟

و من خواب را براي او نقل کردم و او گفت که همسرش هروز زيارت عاشورا مي خواند و بر آن مواظبت داشت.

عمل ديگري را جناب عبدالله بن سنان از حضرت امام جعفر صادق (عليه السلام) نقل مي کند و مي گويد:

در روز عاشورا بر مولايم امام جعفر صادق (عليه السلام) وارد شدم در حاليکه رنگ چهره ايشان تغيير کرده بوده و اشک همچون گوهر بر گونه هاي مبارکش جاري بود.

عرض کردم: چه چيز سبب گريه شما شده است ـ خداوند شما را گريان نگرداند ـ

فرمودند: آيا نمي داني در مثل امروز مصيبت بر امام حسين (عليه السلام) وارد شده است.

عرض کردم: بله اي آقاي من، به اين جهت خدمت شما رسيده ام که از علم شما توشه اي برگيرم و درباره اعمال امروز (عاشورا) از شما استفاده کنم.

حضرت فرمودند: از هر چه مي خواهي سئوال کن.

عرض کردم: نظر شما درباره روزه امروز چيست؟

فرمودند: چنين روزي را روزه بگير بدون اينکه از شب اراده و نيّت روزه نمايي و افطار کن بدون اينکه شادي کني و اين روزه را روزه ي کامل قرار مده (کنايه از اينکه مانند روزه داران از خوردن و آشاميدن امساک کن) يک ساعت بعد از نماز عصر با شربتي از آب افطار کن، زيرا در مثل چنين ساعتي از روز جنگ بر آل رسول خدا (صلي الله عليه وآله) تمام شد و فتنه ي آن خاموش گشت در حالي که سي نفر از آل رسول (صلي الله عليه وآله) بر روي زمين افتاده بودند که اين موضوع براي رسول خدا (صلي الله عليه وآله) بسيار سخت بود. اگر در آن روز، حضرت زنده بودند خود ايشان براي آنها عزاداري مي کردند. آنگاه حضرت امام صادق (عليه السلام) به شدّت گريستند به طوري که محاسن مبارک ايشان از اشک چشمانش تر شد.

سپس فرمودند: خداوند نور را در روز جمعه که مصادف با اوّل ماه رمضان بود آفريد و تاريکي را در روز چهارشنبه روز دهم محرم خلق کرد و براي هر کدام از آن دو، روش و راه روشني قرار داد.

اي عبدالله بن سنان! بهترين عمل در اين روز آن است که به سراغ لباس هاي پاکيزه بروي و آن را بپوشي و تسلّب کني!

عرض کردم تسلّب يعني چه؟

حضرت فرمودند: مانند صاحبان مصيبت عباي خود را بگشا و آستين لباست را از آرنج باز کن و به شکل و قيافه ي مصيبت زدگان و عزاداران باش پس از آن به زمين متروک يا مکان خلوتي مي روي و هنگام ظهر چهار رکعت نماز با خشوع و رکوع و سجود نيکو بجاي آورده و در هر دو رکعت سلام مي دهي در رکعت اول بعد از حمد سوره «قل يا ايها الکافرون» و در رکعت دوم بعد از حمد سوره «قل هو الله احد» را مي خواني بعد از سلام نماز دو رکعت ديگر نماز خوانده در رکعت اوّل آن بعد از حمد سوره احزاب و در رکعت دوم آن بعد از حمد سوره منافقون را تلاوت مي کني بعد از تمام شدن نماز روي خود را به سوي قبر مطهّر ابي عبدالله الحسين (عليه السلام) مي کني و در اين حال قتلگاه آن حضرت و ياران و فرزندان و اهل بيتش را در نظرت تصوّر مي کني و بر او سلام و درود مي فرستي و بر قاتلين آن حضرت لعنت مي کني و از کار آنها بيزاري مي جويي. خداوند متعال به سبب اين عمل تو را در بهشت به درجات عاليه مي رساند و گناهان تو را مي ريزد.

آنگاه از هر جا که هستي چند قدمي بر مي داري و حرکت کرده مي گويي:

«انّا لله و انّا اليه راجعون رضاً بقضاء الله و تسليماً لأمره»

در همه اين حالات با حزن و اندوه زياد باش و در اين روز خداي سبحان را بيشتر ياد کن و بسيار ذکر «انّا لله و انّا اليه راجعون» را تکرار کن چون با آن حال چند گام برداشتي در همان جايي که نماز خواندي بايست. سپس بگو:

اللهم عذِّب الفجرة الذين شاقّوا رسولک و حاربوا اوليائک و عبدوا غيرک و استحلّوا محارمک و العن القادة و اَلأتباع و من کان منهم فخبّ و أوضع معهم و او رضي بفعلهم لعناً کثيراً. اللهم و عجّل فرج آل محمد و اجعل صلواتک عليه و عليهم و استنقذهم من ايدي المنافقين المضلّين و الکفرة الجاحدين و افتح لهم فتحاً يسيراً و أتح لهم روحاً و فرجاً قريباً و اجعل لهم من لدنک علي عدوّک و عدوّهم سلطاناً نصيراً.

سپس دستهاي خود را بلند کن و در قنوت اين دعا را بخوان و در حاليکه به سوي دشمنان آل محمد اشاره مي کني بگو:

اللهمّ انّ کثيراً من الاُمّة ناصَبَتِ الْمُسْتَحْفَظينَ مِنَ الأ ئِمَّةِ، وَ کَفَرَتْ بِالْکَلِمَةِ، وَ عَکَفَتْ عَلَي الْقادَةِ الظَّلَمَةِ، وَ هَجَرَتِ الْکِتابَ وَالسُّنَّةَ، وَعَدَلَتْ عَنِ الْحَبْلَيْنِ اللَّذَيْنِ أَمَرْتَ بِطاعَتِهما، وَالتَّمَسَّکِ بِهِمأ، فَأَماتَتِ الحَقَّ، وَجارَتْ عَنِ الْقَصْدِ، وَ مالأَتِ الأَحْزابَ، وَحَرَّفَتِ الْکِتابَ، وَ کَفَرَتْ بِالْحَقِّ لَمّا جائَها، وَتَمَسَّکَتْ بِالْباطِلِ لَمَّا اعْتَرَضَها، وَضَيَّعَتْ حَقَّکَ، وَأَضَلَّتْ خَلْقَکَ، وَقَتَلَتْ أَوْلادَ نَبِيِّکَ، وَخِيَرَةَ عِبادِکَ، وَحَمَلَةَ عِلْمِکَ، وَوَرَثَةَ حِکْمَتِکَ وَوَحْيِکَ.

أَللّهُمَّ فَزَلْزِلْ أَقْدامَ أَعْدائِکَ وَأَعْداءِ رَسُولِکَ وَأَهلِ بَيْتِ رَسُولِکَ. أَللّهُمَّ وَأَخْرِبْ دِيارَهُمْ، وَافْلُلْ سِلاحَهُمْ، وَخالِفْ بَيْنَ کَلِمَتِهِمْ، وَفُتَّ في أَعْضادِهِمْ وَأَوْهِنْ کَيْدَهُمْ، وَاضْرِبْهُمْ بِسَيْفِکَ الْقاطِعِ، وِارْمِهِمْ بَحَجَرِکَ الدّامِغِ، وَطُمَّهُمْ بِالْبَلاءِ طَمّاً، وَقُمَّهُمْ بِالْعَذابِ قَمّاً، وَعَذِّبْهُمْ عَذاباً نُکْراً، وَخُذْهُمْ بِالسِّنينَ وَالْمَثُلاتِ الَّتي أَهْلَکْتَ بِها أَعْدائَکَ، إِنَّکَ ذُونَقِمَة مِنَ الُْمجْرِمينَ.

أَللّهُمَّ إِنَّ سُنَّتَکَ ضائِعَةٌ، وَأَحْکامَکَ مُعَطَّلَةٌ، وَعِتْرَةَ نَبِيِّکَ فِي الْأَرْضِ هائِمَةٌ. أَللّهُمَّ فَأَعِنِ الْحَقَّ وَأَهْلَهُ، وِاقْمَعِ الْبطِلَ وَأَهْلَهُ، وِمُنَّ عَلَيْنا بِالنَّجاةِ، وَاهْدِنا إِلَي الْإيمانِ، وَعَجِّلْ فَرَجَنا، وَانْظِمْهُ بِفَرَجِ أَوْلِيائِکَ، وَاجْعَلْهُمْ لَنا وُدّاً، وَاجْعَلْنا لَهُمْ وَفْداً.

أَللّهُمَّ وَأَهْلِکْ مَنْ جَعَلَ يَوْمَ قَتْلِ ابْنِ نَبِيِّکَ وَخِيَرَتِکَ عيداً، وَاسْتَهَلَّ بِهِ فَرَحاً وَمَرَحاً، وَخُذْ آخِرَهُمْ کَما أَخَذْتَ أَوَّلَهُمْ، وَأَضْعِفِ اللّهُمَّ الْعَذابَ وَالتَّنْکيلَ عَلي ظالِمي أَهْلِ بَيْتِ نَبِيِّکَ، وَأَهْلِکْ أَشْياعَهُمْ وَقادَتَهُمْ، وَأَبِرْ حُماتَهُمْ وَجَماعَتَهُمْ.

أَللّهُمَّ وَضاعِفْ صَلَواتِکَ وَرَحْمَتَکَ وَبَرَکاتِکَ عَلي عِتْرَةِ نَبِيِّکَ، اَلْعِتْرَةِ الضّائِعَةِ الْخائِفَةِ الْمُسْتَذَلَّةِ، بَقِيَّةِ الشَّجَرَةِ الطَّيِّبَةِ الزّاکِيَةِ الْمُبارَکَةِ.

وَأَعْلِ اللّهُمَّ کَلِمَتَهُمْ، وَأَفْلِجْ حُجَّتَهُمْ، وَاکْشِفِ الْبَلاءَ وَاللَّأْواءَ، وَحَنادِسَ الأَباطيلِ وَالْعَمي عَنْهُمْ، وَثَبِّتْ قُلُوبَ شيعَتِهِمْ وَحِزْبِکَ عَلي طاعَتِهِمْ وَوِلايَتِهِمْ وَنُصْرَتِهِمْ، وَأَعِنْهُمْ وَامْنَحْهُمُ الصَّبْرَ عَلَي الأَذي فيکَ، وَاجْعَلْ لَهُمْ أَيّاماً مَشْهُودَةً، وَأَقاتاً مَحْمُودَةً مَسْعُودَةً، يُوشِکُ فيها فَرَجُهُمْ، وَتُوجِبُ فيها تَمْکينَهُمْ وَنَصْرَهُمْ، کَما ضَمِنْتَ لأَوْلِيائِکَ في کِتابِکَ الْمُنْزَلِ، فَإِنَّکَ قُلْتَ وَقَوْلُکَ الْحَقُّ (وَعَدَ اللهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَُيمَکِّنَنَّ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضي لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني لايُشْرِکُونَ بي شَيْئاً).

أَللّهُمَ فَاکْشِفْ غُمَّتَهُمْ يا مَنْ لا يَمْلِکُ کَشْفَ الضُّرِّ إِلاّ هُوَ، يا أَحَدُ يا حَيُّ يا قَيُّومُ، وَأَنَا يا إِلهي عَبْدُکَ الْخائِفُ مِنْکَ، وَالّراجِعُ إِلَيْکَ، اَلسّائِلُ لَکَ، اَلْمُقْبِلُ عَلَيْکَ، اَللّاجِئُ إِلي فِنائِکَ، اَلْعالِمُ بِأَنَّهُ لا مَلْجَأَ مِنْکَ إِلاّ إِلَيْکَ.

أَللّهُمَّ فَتَقَبَّلْ دُعائي، وَاسْمَعْ يا إِلهي عَلانِيَتي وَنَجْوايَ، وَاجْعَلْني مِمَّنْ رَضيتَ عَمَلَهُ، وَقَبِلْتَ نُسُکَهُ، وَنَجَّيْتَهُ بِرَحْمَتِکَ، إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزيزُ الْکَريمُ.

أَللّهُمَّ وَصَلِّ أَوَّلا وَآخِراً عَلي مُحَمَّد وآلِ مُحَمَّد، وَبارِکْ عَلي مُحَمَّد وِآلِ مُحَمَّد، وَارْحَمْ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد، بِأَکْمَلِ وَأَفْضَلِ ما صَلَّيْتَ وَبارَکْتَ وَتَرَحَّمْتَ عَلي أَنْبِيائِکَ وَرُسُلِکَ، وَمَلائِکَتِکَ وَحَمَلَةِ عَرْشِکَ بِلاإِلهَ إِلاّ أَنْتَ.

أَللّهُمَّ وَلاتُفَرِّقْ بَيْني وَبَيْنَ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلَواتُکَ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ، وَاجْعَلْني يا مَوْلايَ مِنْ شيعَةِ مُحَمَّد وَعَلِيٍّ وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَذُرِّيَّتِهِمُ الطّاهِرَةِ الْمُنْتَجَبَةِ، وَهَبْ لِيَ الَّتمَسُّکَ بِحَبْلِهِمْ، وَالرِّضا بِسَبيلِهِمْ، وَالْأَخْذَ بِطَريقَتِهِمْ، إِنَّکَ جَوادٌ کَريمٌ.

سپس صورت خود را به زمين بمال و بگو:

يا مَنْ يَحْکُمُ ما يَشاءُ وَيَفْعَلُ ما يُريدُ أَنْتَ حَکَمْتَ، فَلَکَ الْحَمْدَ مَحْمُوداً مَشْکُوراً، فَعَجِّلْ يا مَوْلايَ فَرَجَهُمْ، وَفَرَجَنا بِهِمْ، فَإِنَّکَ ضَمِنْتَ إِعْزازَهُمْ بَعْدَ الذِّلَّةِ، وَتَکْثيرَهُمْ بَعْدَ الْقِلَّةِ، وَإظْهارَهُمْ بَعْدَ الْخُمُولِ، يا أَصْدَقَ الصّادِقينَ، وَيا أَرْحَمَ الرّاحِمينَ.

فَأَسْئَلُکَ يا إِلهي وَسَيِّدي، مُتَضَرِّعاً إِلَيْکَ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ، بَسْطَ أَمَلي وَالتَّجاوُزَ عَنّي، وَقَبُولَ قَليلِ عَمَلي وَکَثيرِهِ، وَالزِّيادَةَ في أَيّامي وَتَبْليغي ذلِکَ الْمَشْهَدَ، وَأَنْ تَجْعَلَني مِمَّنْ يُدْعي فَيُجيبُ إِلي طاعَتِهِمْ وَمُوالاتِهِمْ وَنَصْرِهِمْ، وَتُرِيَني ذلِکَ قَريباً سَريعاً في عافِيَة، إِنَّکَ علي کُلِّ شَيْء قَديرٌ.

سپس سر خود را به سوي آسمان بلند نموده و بگو:

أَعُوذُ بِکَ أَنْ أَکُونَ مِنَ الَّذينَ لا يَرْجُونَ أَيّامَکَ، فَأَعِذْني يا إِلهي بِرَحْمَتِکَ مِنْ ذلِکَ

اي ابن سنان اين عمل از حج و عمره مستحبي بهتر است. عمره اي که همه اموالت را در آن انفاق کني و خود را به زحمت بيندازي و از اهل و فرزندانت مفارقت نمايي.

بدان هر کس در چنين روزي اين نماز را بخواند و از روي اخلاص اين دعا را بخواند و اين عمل را در حال يقين و تصديق انجام دهد، خداي متعال ده خصلت به او عطا کند از جمله: از مرگ بد حفظ مي کند و از بديها و فقر ايمن مي سازد تا زنده است دشمن را بر او غالب نمي کند و از بيماريهاي جنون و جذام و برص او و فرزندانش را تا چهار پشت نگه مي دارد و شيطان راه نفوذ بر او و دوستان و فرزندانش تا چهار پشت را ندارد.

ابن سنان مي گويد: از خدمت حضرت صادق (عليه السلام) مرخّص شدم در حاليکه مي گفتم: حمد و سپاس خداي را که بر من منّت نهاد تا شما و محبّت شما را بشناسم و از احسان و رحمت او درخواست مي نمايم که مرا بر طاعت واجب شما ياري نمايد.

عمل مستحب ديگري را جناب صالح بن عقبه از پدرش و او هم از امام باقر (عليه السلام) نقل مي کند که حضرت فرمودند: کسي که درماه محرم در روز عاشورا امام حسين (عليه السلام) را زيارت کند و آن را با حالت گريه در حرم ادامه دهد، در روز قيامت با ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار جهاد در راه اسلام خداوند را ملاقات مي کند و ثواب هر جهاد و حج و عمره مانند کسي است که همراه حضرت رسول خدا (صلي الله عليه وآله) و امامان هدايتگر حج و عمره کرده همراه آن حضرات جنگيده باشد.

راوي گويد: عرض کردم فدايت شوم. کساني که در شهرها و مناطق دور هستند و امکان تشرف به حرم آن حضرت را در چنين روزي ندارند چه کنند؟

حضرت فرمودند: اگر کسي نمي تواند از نزديک زيارت کند به صحرايي برود يا در خانه ي خود به پشت بامي بلند برود و با اشاره به طرف حضرت سلام نمايد و بر قاتلان حضرت با جديّت تمام نفرين کند پس از آن دو رکعت نماز بخواند و اين عمل بايستي پيش از زوال آفتاب باشد آنگاه بر امام حسين (عليه السلام) ناله کند و گريه نمايد. و اگر در حال تقيّه نيست به خانواده اش امر کند تا گريه کنند و اقامه ي عزا نمايند و ناله و شيون کنند و به جهت مصيبت امام حسين (عليه السلام)، به يکديگر تسليت بگويند اگر اين عمل را چنانکه گفتم انجام دهند من همه اين ثوابها را از ناحيه خداوند متعال ضامن هستم. عرض کردم: فدايت گردم شما ضامن و عهده دار هستيد؟

فرمود: آري من براي کسي که اين عمل را انجام دهد ضامنم.

عرض کردم چگونه به يکديگر تسليت بگويند؟

فرمود: بگويند:

أعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسين و جعلنا و ايّاکم من الطالبين بثاره مع وليّه الامام المهديّ من آل محمد (عليهم السلام)