مي دانيم شرط مهمّ پيروزي بر دشمن برتري نيروهاست اين نيروها تنها شامل نيروهاي نظامي نمي شود بلکه برتري از نظر قدرت روحي و ايمان به هدف، و استحکام پايه هاي اقتصادي و اجتماعي، همه در اين برتري شکل مي گيرند و نقش اساسي دارند.

و اگر جامعه اي شکست خورده و در زنجير اسارت باقيمانده، دليلي جز غفلت از تلاش و کوشش در زمينه فراهم ساختن اين عوامل پيروزي و يا اشتباه در محاسبه نيروها ندارد.

با در نظر گرفتن اصل اساسي بالا، پرسشهايي پيرامون قيام مصلح بزرگ جهاني پيش مي آيد:

1ـ براي تحقّق يافتن عدالت جهاني و پيروزي ارتش طرفداران حقّ و عدالت بر يغما گران و زور گويان و خود کامگان و جبّاران، آيا رهبر اين نهضت بزرگ از سلاحهاي سنّتي اعصار پيشين استفاده مي کند (از



[ صفحه 242]



اسلحه سرد)، در اين صورت چگونه مي تواند اين روش پيکار را به ديگران بقبولاند، و چنين سلاحي در برابر سلاحهاي پيشرفته و وحشتناک عصر ما که به حکم يک بازيچه کوچک است، چگونه مي تواند ضامن پيروزي گردد؟

يا با سلاحي مدرنتر از آنچه امروز در اختيار پيشرفته ترين کشورهاي صنعتي است دست به مبارزه مي زند؟

اين سلاح چگونه و به چه وسيله در اختيار او و طرفدارانش قرار خواهد گرفت؟

2ـ از اين گذشته، در روايات اسلامي مي خوانيم.

«او با شمشير قيام مي کند» و اين تعبير نشان مي دهد که احتمال اوّل يعني بهره گيري از سلاحهاي سنّتي به حقيقت نزديکتر است و با اين حال اشکال گذشته باز مي گردد که:

چگونه مي توان سلاحهاي مدرن را بکلّي از کار انداخت و به عصر سلاح سرد بازگشت؟

آيا دنياي امروز در يک جنگ اتمي ـ آنچنان که بعضي از دانشمندان پيش بيني کرده اند ـ احتمالا طوري در هم کوبيده مي شود که چاره اي جز بازگشت به گذشته ندارد و سپس او قيام خواهد کرد؟

آيا اين احتمال قابل قبول است؟

3ـ باز سوال ديگري پيش مي آيد که اصولا و بطور کلّي، در عصر برتري نور بر ظلمت و عدالت بر بيدادگري، آيا ماشينيزم مدرن با اينهمه وسائل رفاه و آسايشي که براي بشريّت فراهم ساخته از ميان



[ صفحه 243]



مي رود و انسانها به چندين قرن پيش بازگشت مي کنند؟

اين ارتجاع و عقب گرد باور کردني است؟

و يا بعکس، نه تنها مي ماند، بلکه با سرعت تکامل مي يابد، تکاملي که توأم با پيشگيري از جنبه منفي زندگي ماشيني و خطرات ناشي از آن خواهد بود؟ و به تعبير ديگر، ماشينيزم هم «تکامل» مي يابد و هم «تصفيه» مي شود!

براي يافتن پاسخ اين سؤالها هم از منابع حديث مي توان کمک گرفت و هم از دلائل عقلي چرا که به هر دو ارتباط و پيوند دارد.