يک باطري کوچک عمر معيّني دارد مثلا 24 ساعت پشت سرهم کار مي کند سپس نيروي آن تمام مي شود.

يک لامپ برق مثلاً يکهزار ساعت کار مي کند سپس مي سوزد.

يک اتومبيل ممکن است 20 سال عمر کند.

همچنين ساير مصنوعات انساني عمرشان تقريباً معيّن است و حد متوسّطي دارد البتّه اگر آنها را خوب نگهداري کنند مقداري بيشتر و اگر بد نگهداري کنند مقداري کمتر کار مي کند.

در جهان طبيعت نيز همه گونه عمر داريم در دل اتمها ذرّاتي وجود دارند که يکهزارم ثانيه و گاهي يک «صد ميليونم ثانيه» بيشتر عمر نمي کنند، ولي در مقابل عمر کره زمين را به پنجهزار ميليون سال تخمين مي زنند!

حال بايد ببينيم آيا عمر موجودات زنده در طبيعت مانند عمر فراورده هاي صنعتي ماست؟ مثلا يک انسان بطور متوسّط 80 سال يک کبوتر 5 سال يک حشره چند ماه يک درخت چنار 150 سال و يک بوته گل 6 ماه عمر مي کند؟

در گذشته گروهي از دانشمندان عقيده به وجود يک سيستم عمر طبيعي در موجودات زنده داشتند مثلا:

پاولولف عقيده داشت عمر طبيعي انسان 100 سال است.

مچينکوف عقيده داشت عمر طبيعي انسان 150 تا 160 سال است.

کوفلاند پزشک آلماني عقيده داشت عمر طبيعي انسان 200 سال است.



[ صفحه 200]



فلوگر فيزيولژيست معروف عقيده داشت عمر طبيعي انسان 600 سال است.

بالاخره بيکن فيلسوف و دانشمند انگليسي رقم را از اين بالاتر برده و به 1000 سال مي رساند.

ولي اين عقيده از طرف فيزيولوژيست هاي امروز در هم شکسته شده و مسأله حدّ ثابت عمر طبيعي ابطال گرديده است.

به گفته پروفسور اسميس استاد دانشگاه کلمبيا: «همان گونه که سرانجام ديوار صوتي شکسته شده و وسائل نقليّه اي با سرعتي مافوق صوت به وجود آمد، يک روز ديوار سنّ انسان نيز شکسته خواهد شد و از آنچه تا کنون ديده ايم فراتر خواهد رفت!»

دليل زنده اي که براي اثبات اين عقيده مي توان اقامه کرد آزمايشهايي است که گروهي از دانشمندان روي گياهان يا حيوانات مختلف در آزمايشگاهها به عمل آورده اند و در شرايط خاصّ آزمايشگاهي توانسته اند گاهي عمر يک موجود زنده را به «دوازده برابر» افزايش دهند.

مثلا آزمايشي که روي گياهي که معمولا عمرش دو هفته بيشتر نيست به عمل آمده نشان مي دهد که مي توان آن را تا شش ماه نگهداشت.

اگر فرضاً چنين افزايشي روي عمر انسانها عملي شود انسانهايي وجود خواهند داشت که بيش از يکهزار سال عمر کنند.



[ صفحه 201]



آزمايش ديگري روي نوعي از مگس ميوه که عمر بسيار کوتاهي دارد به عمل آورده اند و توانسته اند عمر آن را به «نهصد برابر»! افزايش دهند.

اگر فرضاً اين افزايش عجيب و خارق العاده روزي درباره انسان عملي شود، يک انسان بيش از هفتاد هزار سال! عمر خواهد کرد.

البته غالب ما نه آرزوي چنين عمر خسته کننده و طاقتفرسايي داريم و نه اگر مجاني هم به ما بدهند مي پذيريم، کار به جايي رسيده که شاعر مي گويد:



من از دو روزه عمر آمدم بجان، اي خضر

چه مي کني تو که يک عمر جاودان داري



و بفرض که ما حاضر به قبول آن باشيم کره زمين استعداد پذيرش اينهمه انسان را ندارد!

ولي هدف ما مطالعه و بررسي علمي روي مسأله طول عمر است.

مي دانيم امروز بسياري از زيست شناسان مسأله افزايش طول عمر انسان را بطور جدّي مورد بررسي قرار داده اند اگر چنين چيزي امکان پذير نبود اين مطالعات بيهوده به نظر مي رسيد.

دانشمندان غذا شناس عقيده دارند طول عمر رابطه نزديکي با طرز تغذيه و شرايط اقليمي دارد آنها با مطالعه روي طول عمر ملکه زنبوران عسل که چند برابر زنبوران معمولي عمر مي کند به اين جا رسيده اند که اين موضوع معلول ژله مخصوصي است که زنبوران کارگر براي تغذيه ملکه فراهم مي کنند که با عسلهاي معمولي فرق



[ صفحه 202]



بسيار دارد و جمعي به اين فکر افتاده اند که با تهيّه مقدار فراواني از اين ژله ممکن است عمر انسان را تا چند برابر مقدار کنوني افزايش داد.

روانشناسان مي گويند طول عمر انسان بستگي زيادي به طرز تفکّر و عقايد او دارد و با داشتن يک سلسله روحيّات و عقايد سازنده و آرامبخش، طول عمر انسان افزايش مي يابد.

گروهي از پزشکان عقيده دارند: پيري يک نوع بيماري است که بر اثر تصلّب شرايين و يا «اختلال متابوليسم بدن انسان» پديد مي آيد و اگر ما بتوانيم از طريق تغذيه صحيح و داروهاي مؤثّر بر اين عوامل پيروز شويم، پيري را شکست خواهيم داد و از يک عمر طولاني برخوردار مي گرديم.

همه اين گفتگوها اين مسأله را بطور وضوح ثابت مي کند که افسانه «عمر طبيعي ثابت» يک افسانه دروغين بيش نيست و براي عمر موجودات زنده حدّ معيّني را نمي توان در نظر گرفت.

مخصوصاً با گشوده شدن راه آسمانها به روي بشر و آغاز سفرهاي فضايي، مسأله طول عمر به صورت جدّي تري مورد توجّه قرار گرفته زيرا مسلّم شده که عمرهاي کوتاه ما مناسب پيمودن فاصله هاي عظيم نجومي نيست. گاهي براي برداشتن يک گام کوچک در اين جهان پهناور با سفينه هاي فضايي کنوني عمر چند هزار ساله و يا براي راههاي دورتر عمر چندين ده هزار سال لازم است لذا، بعضي از دانشمندان به فکر شکل ديگري از افزايش طول عمر افتاده اند و آن استفاده از سيستم انجماد است.



[ صفحه 203]



اين موضوع شايد نخستين بار با مشاهده بعضي از موجودات زنده اي که در حال انجماد طبيعي حيات خود را حفظ کرده بودند کشف شد مثلا، چندي پيش در لابه لاي يخهاي قطبي ماهي منجمدي پيدا کردند که وضع طبقات يخ نشان مي داد مربوط به پنجهزار سال قبل است!

ابتدا گمان مي کردند ماهي مرده است، امّا وقتي آن را در آب ملايم قرار دادند با کمال شگفتي شروع به حرکت کرد معلوم شد او در اين پنجهزار سال زنده بوده امّا با شعله بسيار کمرنگي از حيات و زندگي!

از اينجا به فکر افتادند که اگر بتوان اين روش را درباره انسان نيز به کار برد و مثلا سرنشين يک سفينه فضايي را که به نقطه دور دستي مي فرستيم، در کابين خود در حال انجماد فرو بريم و پس از صدها يا هزاران سال که به مقصد مي رسد، با يک سيستم خود کار، بدن او تدريجاً به حال عادي باز گردد، مشکل طول عمر در سفرهاي فضايي حل خواهد شد.

هم اکنون بعضي از پزشکان به اين فکر افتاده اند که اين سيستم را براي بيماراني که هنوز راه درمان بيماري آنها کشف نشده، و مثلا مبتلا به سرطان هستند، پيشنهاد کنند که چنين بيماراني را با روش انجماد در يک حالت خواب عميق ـ يا مافوق خواب ـ فرو برند، و مثلا پس از دو قرن ديگر که راه درمان اين بيماريها طبعاً کشف خواهد شد آنها را به حال عادي بازگردانند و درمان کنند.

همه اين بحثها و طرحها و پيشنهادها نشان مي دهد که از نظر علم



[ صفحه 204]



امروز حدّ ثابتي براي طول عمر بشر و ساير موجودات زنده وجود ندارد و مقدار آن را مي توان تغيير داد.