بازگشت

عمل سوّم



شيخ مفيد در كتاب «اختصاص» از امام كاظم (ع) روايت كرده است كه: «هر كس كه درخواستي از خداوند تبارك و تعالي دارد و مي خواهد كه ما را ببيند و مقام و مرتبه خود را بداند، پس اوّلِ شب غسل كند و با ما مناجات نمايد، (با خداي تعالي بوسيله ما مناجات كند) بدينگونه كه خدا را به حقّ ما قسم دهد و بوسيله ما به او متوسّل شود تا خداوند اورا به مشاهده ما موفّق كند و مقامش را در نزد ما به او نشان بدهد.»

سپس فرمود: «بدرستي كه ما را خواهد ديد و خداوند او را بخاطر ما مي آمرزد و مقام و محلّش بر او پوشيده نمي ماند.»

بعضي گفته اند: منظور از «مناجات كردن به ما» اين است كه ديدن آنها را حاجت مهمّ خود قرار دهد و مشاهده و محبّت آن حضرات را ذكر خود گرداند كه ايشان را خواهدديد.

غسلي كه در اين روايت به آن اشاره شد يكي از غسلهاي مستحبّي است كه فقهاء (رضوان اللّه عليهم) از آن نام برده اند چنانچه علاّمه بحرالعلوم در منظومه اش ضمن اهداف غسل مي گويد:

و رؤية الامام في المنام

لدرك ما يقصد من مرام

يعني: «ديدن امام در خواب براي آنكه به مقصودش برسد.»

مطمئّناً منظور سيّد بحرالعلوم همين روايت بوده چنانكه صاحب مواهب و غيره بر اين موضوع تصريح كرده اند ولي محقّق و دانشمند گرامي جناب آخوند ملاّ زين العابدين گلپايگاني در «شرح منظومه» بعد از ذكر اين بيت گفته است: اين بيت بر حديث نبوي دلالت مي كند كه رسول خدا (ص) در مورد اعمال نيمه شعبان فرمود: «هر كس در نيمه شعبان طهارت بگيرد و طهارت خود را نيكو بجا آورد» تا آنكه فرمود: «اگر بخواهد مرا ببيند در همان شب خواهد ديد.»

اين روايت با اينكه به حضرت رسول (ص) اختصاص دارد ولي با اين حال آن را به ساير ائمّه (ع) هم نسبت داده اند، زيرا در برخي احاديث آمده كه ائمّه (ع) به منزله آن حضرت هستند و آن چه در حقّ آن حضرت جاري است در حقّ ائمّه (ع) نيز جاري مي باشد، و اين كلام درستي است زيرا منزلت امامان اين موارد را شامل مي شود و امّا مقصود سيّد بحرالعلوم از اين بيت، پيامبر(ص) نبوده زيرا اگر چه آن حضرت در حقيقت امام است ولي در اصطلاح فقهاء و محدّثين و حتّي عامّه مردم به اين لقب مشهور نيست.