نمونه هاى نويد قرآن درباره امام مهدى : 4- گسترش اسلام در سراسر گيتى

برگرفته از آثار آية الله سيد محمد كاظم قزويني

قرآن مى فرمايد:

((
هُوَ الّذِى أَرْسلَ رَسولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقّ ِ لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ وَ لَوْ كرِهَ الْمُشرِكُونَ .)) ⁽⁹⁰⁾

اين آيه ، در قرآن شريف سه بار آمده است و دلالت بر حساسيت موضوع مى كند.

آيه داراى تفسير و ظاهرى است و داراى تاءويل و نهانى .

تـفـسـيـر و ظـاهـر آيـه ايـن اسـت كـه : خداوند پيامبرش حضرت محمد(ص ) را به توحيد و
تـوحـيدگرايى ، بندگى خدا، پرستش او و دين اسلام فرستاد تا اين دين آسمانى را با
قدرت و قوت به همه اديان پيروزى بخشد و سراسر گيتى در قلمرو توحيد و عدالت و
تقواى مورد نظر قرآن قرار گيرد.

در آيـه شـريـفـه واژه ((ليـظـهره )) در خور تعمق است ، چرا كه ((ظهور)) در اينجا به
مـعـنـاى بـرتـرى كـامـل و روشـن بـا چـيـرگـى و قـدرت هـمـه جـانـبـه و
كامل است كه مى فرمايد:

(( كيْف وَ إِن يَظهَرُوا عَلَيْكمْ لا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلاّ وَ لا ذِمّةً .)) ⁽⁹¹⁾

كـه مـعـنـاى آيه شريفه اين مى شود: ((دين حق ، با اقتدار و شكوه پيش مى رود و بر همه
اديـان ، بـرتـرى كامل و پيروزى همه جانبه مى يابد و جهان را در سايه هدايت خويش مى
گيرد.

بـا ايـن بـيـان اگـر گـفـتـه شـود كـه ايـن وعـده ، تـحـقـق يـافـتـه و اراده خـداونـد جـامـه
عـمـل پوشيد است ، معناى آيه اين است كه : ((خداوند همه دينها و آيينها و كشيهاى منحرف و
بـى اساس را بوسيله قرآن و پيامبر، باطل و با آمدن اسلام نفى كرد و هرگونه شرك و
انـحـراف و زنـدقـه و پـرستش باطل را مردود شمرد و از صفحه گيتى برانداخت و جهان ،
جزيره توحيدگرايى و مهد عدالت و آزادى و تقوا پيشگى گرديد.

ايـن مـعـنـاى ظاهرى آيه ، آما اگر بخواهيم از تاءويل آيه سخن بگوييم و در پرتو معناى
نهان او راه جوييم ، بايد بگوييم كه اين وعده قطعى و تخلف ناپذير هنوز تحقق نيافته
است .

مـسـلمـانـان هـنـوز شمارشان حدود يك چهارم مردم جهان يا كمتر است و بر كشورهاى اسلامى
قـوانـيـن و مقررات غير اسلامى حكومت مى كند و مرامها و كيشهاى ساختگى و دروغين ، آزادانه
به حيات خود ادامه مى دهند.

در بـرخـى از كشورها، مسلمانان ، اقليت پايمال شده اى هستند كه فاقد قدرت و امكانات و
بـرسـرنـوشـت خـويـش حـاكـم نـيـسـتـنـد، بـنـابـرايـن پـيـروزى
كامل حق بر باطل كجاست ؟

و نـويـد قـطـعـى و تـخـلف نـاپـذيـر ((لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ )) چه زمانى و
چگونه تحقق يافته است ؟

در پرتو روايات

پـيـشـوايـان نـور و امـامـان اهـل بـيـت عـليـهـم السـلام در مـعـنـاى نـهـان و
تـاءويـل آيـه ، رهنمود دارند كه اين مربوط روزگار ظهور امام مهدى عليه السلام است كه
بى ترديد تحقق خواهد يافت .

اينك نمونه هايى از روايات در تاءويل آيه شريفه :

1ـ در تـفـسـير آيه مورد بحث ، از اميرمؤ منان عليه السلام آورده اند كه اين آيه شريفه را
تـلاوت كـرد كه : (( هُوَ الّذِى أَرْسلَ رَسولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقّ ِ لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ
.)) آنگاه فرمود: ((اظهر ذلك بعد؟))

(( قالوا: نعم !

قال عليه السلام : كلا، فوالذين نفسى بيده حتى لاتبقى قرية الا وينادى فيها بشهادة ان
لا له الا الله بكرة وعشيا.)) ⁽⁹²⁾

فرمودند: ((آيا اين نويد پيروزى تحقق يافته است ؟))

پاسخ دادند: ((آرى ))

آن حـضرت فرمود: ((هرگز بخدايى كه جانم در كف قدرت اوست با تحقق اين وعده ، هيچ
شهر و ديارى نمى ماند جز اينكه در آن نداى يكتايى و عظمت خدا بامدادان و شامگاهان طنين
مى افكند.))

2ـ در تفسير برهان روايت كرده است كه فرمود:

((فلا، والذى نفسى بيده حتى لا تبقى قرية الا و نودى فيها بشهادة ان لا اله الا الله
و ان محمدا رسول الله بكرة وعشيا.)) ⁽⁹³⁾

يـعـنـى : بخدايى كه جانم در كف قدرت اوست هيچ شهر و ديارى نمى ماند جز اينكه در آن
نداى يكتايى خدا و رسالت محمد(ص ) بامدادان و شامگاهان در آن طنين مى افكند.

3ـ و نيز از ابن عباس آورده اند كه در مودر اين جمله از آيه : ((لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ
و...)) گفت :

((لايكون ذلك حتى لايبقى يهودى و لا نصرانى و لا صاحب ملة الا صار الى الاسلام ،
حـتى تاءمن الشاة و الذئب و البقرة و الاسد و الانسان و الحية ، حتى لاتقرض فارة جرابا
و حتى توضع الجزية و يكسر الصليب و يقتل الخنزير و هو قوله تعالى : ليظهره على
الدين كله و لو كره المشركون و ذلك يكون عند قيام القائم عليه السلام )) ⁽⁹⁴⁾

يـعـنـى : بـخـداى سـوگـنـد چـنـيـن نخواهد شد تا مگر روزگارى كه يهوديان و مسيحيان و
پـيـروان ديـگـر مرامها و مسلكها، به اسلام ايمان آورند. گرگ و گوسفند و شير درنده و
انـسـان و مـار گـزنده ، نسبت به هم احساس امنيت نمايند، نه گرگ گوسفند را بدرد و نه
گـوسـفـنـد از آن بـهـراسـد. روزگـارى كـه ديگر موشى كيسه اى را پاره نكند و فساد و
تباهى روى ندهد. زمانى كه جزيه ها الغا گردد و صليبها شكسته شود.

آرى ! اين معناى آيه شريفه است كه مى فرمايد: ((لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ .))

و آنـگـاه تاءكيد كرد كه اين وعده الهى تنها با قيام حضرت مهدى عليه السلام و استقرار
دولت مهر و عدل او در جهان تحقق خواهد يافت .

4ـ و نيز از ((ابوفضيل )) آورده اند كه : از امام كاظم عليه السلام از مفهوم پيام و معناى
آيـه پـرسـيـدنـد كـه مـى فـرمـايـد: ((
هُوَ الّذِى أَرْسلَ رَسولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقّ ِ لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ ...))

(( قال عليه السلام : ((هو امر الله رسوله بالولاية و الوصية . و الولاية هى دين الحق
.

قلت : لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ ؟

قال عليه السلام : يظهره على جميع الاديان عند قيام القائم عليه السلام )) ⁽⁹⁵⁾

يـعـنـى حـضـرت فـرمـودند: ((خداوند پيامبر خدا را به ولايت و وصيت و معرفى جانشينان
خود، فرمان مى دهد و دين حق در آيه شريفه ، ولايت است ، يعنى ولايت امامان معصوم .))

پرسيدم : ((سرورم ! معناى ((لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ )) چيست ؟))

فـرمـود: ((خـدا ديـن خـويـش را بـا قـيـام ((قـائم )) بـر هـمـه كـيشها و دينها و، پيروزى
كامل مى بخشد.))

5ـ ((قـندوزى حنفى )) از امام صادق عليه السلام در معناى آيه شريفه روايتى آورده است
كه مى فرمايد:

((والله ما يجى ء تاءويلها حتى يخرج القائم المهدى عليه السلام فاذا خرج لم يبق
مشرك الا كره خروجه و لا يبقى كافر الا قتل ...)) ⁽⁹⁶⁾

يعنى : بخداى سوگند معناى نهان و تاءيل آيه شريفه تحقق نمى يابد، مگر هنگامى كه
حـضرت مهدى عليه السلام ظهور كند و هنگامى كه او ظهور كرد بقاياى شرك گرايان از
ظهور او ناخرسند مى گردند و كافران حق ستيز به كيفر گناه خود مى رسند...

6ـ مرحوم ((علامه مجلسى )) از ابى بصير آورده است كه : از امام صادق عليه السلام در
مـورد آيـه شـريـفـه پـرسـيـدم كـه ، ((
هُوَ الّذِى أَرْسلَ رَسولَهُ بِالْهُدَى وَ دِينِ الْحَقّ ِ لِيُظهِرَهُ عَلى الدِّينِ كلِّهِ وَ لَوْ كرِهَ الْمُشرِكُونَ
.))

((قال عليه السلام : و الله ما انزل تاءويلها بعد.

قلت : جعلت فداك و متى انزل ؟

قال عليه السلام : حتى يقوم القائم ان شاء الله فاذا خرج القائم لم يبق مشرك .))
⁽⁹⁷⁾

يـعـنـى : حـضـرت فرمودند: ((بخدا سوگند! تاءويل و معناى نهان آن هنوز نيامده و تحقق
نيافته است .))

گفتم : ((فدايت گردم ! چه زمانى فرود مى آيد؟))

فـرمـود: ((زمـانـى كـه ((قـائم آل مـحـمـد(ص ))) به اراده الهى قيام كند و زمانى كه آن
حـضـرت قـيـام كـنـد ديـگـر از شرك و شرك گرايى اثرى نمى ماند و دين حق همه دلها را
نورباران مى سازد...))

و بـديـنـسـان بـه هـمـيـن انـدازه ، از آيـاتـى كـه پـيـرامـون وجـود گـرانـمايه آن حضرت
تاءويل شده است بسنده مى شود، اما يادآورى مى گردد كه ما تنها شمارى اندك از آيات را
ترسيم نموديم چرا كه آيات شريفه قرآن در اين مورد بگونه اى كه در روايات آمده است
، بـسـيـار اسـت و علامه معاصر جناب ((سيد صادق شيرازى )) در كتاب خويش ‍ ((المهدى
فـى القـرآن )) 106 آيـه ، تـنـهـا از مـصـادر و مـنـابـع
اهـل سـنـت در مـورد امـام مـهـدى عـليـه السلام گرد آورده است و اگر ما بخواهيم همه آيات را
بياوريم سخن طولانى مى گردد.