پدر گمشده
پدر گمشده
در مـيـان گـنجينه هاى نور آل محمد(ع ) گوهرانى
يافت مى شود كه هر چشمى را به خود خيره مـى كـند و نواى روح افزايش
گوش جان را مى نوازد و چنان معنى اش بر دل مى نشيند كه گوئى
عـزيـزى است گمشده
كه دهرها به دنبال وى گشته و صحراها در پى اش دويده و يعقوب وار در
فراقش گريه ها كرده
و ديده ها به خون نشانده و از حسرتش با هر چه ديدنى است وداع گفته . . . از
اين رو حضرت امام رضا(ع )مى فرمايند:
لو علموا محاسن كلامنا
لاتبعونا.
اگر زيبائيهاى كلام ما را دريابند تبعيت از ما خواهندكرد. و از اين گوهران , روايتى است كه در ذيل اين آيه شريفه وارد شده است :
(واذ اخـذنـا مـيـثـاق بـنـي
اسـرائيـل لاتـعـبـدون الا اللّه وبـالـوالـديـن احـسـانـا وذى الـقربى
واليتامى والمساكين و آن زمـان كـه از بـنـى اسرائيل
عهد گرفتيم كه غير خدارا نپرستند و به والدين نيكى كنند و به
خويشان ويتيمان و مساكين احسان نمايند. حضرت امام حسن عسكرى (ع ) از پيامبر اكرم (ص ) نقل فرمودند:
حـث اللّه عـزوجل على بر اليتامى
لانقطاعهم عن آبائهم فمن صانهم صانه اللّه , ومن اكرمهم اكرمه
اللّه ,ومـن مـسح يده براس
يتيم رفقا به جعل اللّه له في الجنة بكل شعرة مرت تحت يده قصرا اوسع
من الدنيا بما فيها وفيها ما تشتهي الانفس وتلذ الاعين وهم فيها
خالدون .
خـداونـد تشويق مى كند
بر نيكى و احسان به يتيمان ,براى آنكه از پدرانشان جدا افتاده اند, پس هر
كـه ازآنـهـا نـگـهـدارى
كـند خدا او را نگاه خواهد داشت وهر كس آنها را اكرام كند خداوند او را
كرامت خواهد فرمود
و آنكه به نوازش دستى بر سر يتيمى بكشد خداوند براى او در بهشت به تعداد
موهاى آن يتيم كه
دست بر آن كشيده قصرى عطا مى كند كه از دنيا و آنچه در آنست واسع تر است
و آنچه را دلهاميل كنند
و ديده ها لذت برند در آن يافت مى شود ودر آن تا ابد باقى خواهند ماند. تـا بـديـنـجاى كلام
امام (ع ) گرچه خود از اسرار تربيتى فرد واجتماع است و موجب تعالى روح و
ايـجـاد حـس انـسـاندوستى و
آشنائى انسان با دردمندان جامعه خواهد شد و روح شكر وسپاس از
خداوند را به خاطر نعمتهايش
به انسان مى بخشد, اماآن حضرت اين تاكيدات و توجهات به ايتام -
ايـن طبقه ضعيف و اثر پذير
- را مطرح مى فرمايد تا از اين مهم به اهم ديگرى اشاره كند و مقدمات
رسـيـدن بـه نتيجه مطلوب
كامل گردد و درنهايت يتيم حقيقى معرفى شود و ضعفش يادآورى
گـردد,تـوانـمـنـدان بـه
يارى او بشتابند و از سوز پدرى مهربان كه اكنون امكان ارتباط با فرزند
يتيمش نيست , پرده بردارد, بنابراين درادامه حديث چنين مى فرمايند:
واشـد مـن يـتـم هـذا الـيـتـيم ,
يتيم ينقطع عن امامه لايقدر الوصول اليه , ولايدري كيف حكمه
فيمايبتلي به من شرايع دينه . و از ايـن يـتيم , يتيمتر, آن
يتيمى است كه از امامش دور افتاده و قادر نيست او را بيابد و نمى داند
كه احكام دينش را چه سازد و از كجا تحصيل كند. ايـنـجاست كه امام (ع )
حال يتيمى را كه از امامش دورافتاده , بدتر مى داند و تحيرش را در دوران
دورى از امـامـش سـخـتتر
توصيف مى كند كه اگر آنكه پدر از دست داده از بعضى امكانات مادى
محروم است , يتيم حقيقى
مبتلا به تحيرى است كه اگر همچنان ادامه يابد او را به هلاكت خواهد
كشيد. و از طرفى با توصيف اين
تحير نقش پدر حقيقى را گوشزدمى كند كه فقدان او چه لطمه ايست بر
انـسان , و اگر پدرش
رانيافت بيابانهاى جهل نفسش را خواهد بريد و گرگان صحراى ضلالت به
خاك و خونش خواهند كشيد. و در كـلامى صديقه كبرى
حضرت فاطمه زهرا(س ) به آنچه راكه ما پدر حقيقى انسان نام نهاديم
تصريح
مى فرمايند, آنجا كه فضيلت كافلان ايتام آل محمد(ع ) را برمى شمرند:
. . . ثـم يـنـادي مـنـادي ربـنـا ايـهـا
الكافلون لايتام آل محمد, والناعشون لهم عند انقطاعهم عن
آبائهم الذين هم
ائمتهم .
در روز قـيـامـت منادى پروردگار
ما ندا مى دهد: الا اى يتيم نوازان آل محمد(ع ) آنها كه ايتام آل
مـحـمـد(ع )را تـكـفـل
كرديد و از هلاكت نجاتشان داديد در آن زمانى كه از پدرانشان كه امامان
آنهايندمحروم بودند.. . . و بـاز اگر به رواياتى كه
فضيلت كافلان ايتام آل محمد(ع )را بيان كرده و ثواب اينان را در آخرت
شماره نموده , رجوع كنيم
مى توانيم شدت بدحالى اين يتيم را بيابيم , و غم و اندوه پدر دلسوزش را
دريـابـيـم كه چگونه در
نبود خود به اطفال خردو بى پناهش وصيت مى كند و چگونه سايه مهر و
عـطـوفـت ديـگـران را
مى طلبد تا بر يتيمانش رحم كنند و در نبود پدر ازآنان لطف خود را دريغ
نـنـمـايند, و باز مى توان
دريافت كه اگراين پدر از سفر باز آيد با اطفال بى پناهش چه خواهد كرد
وچـگـونـه دست مهر
و عطوفت بر سرهايشان خواهد كشيد؟ وحضرت امام جواد(ع ) پيرامون حال
يتيمان
آل محمد(ع ) دردوران غيبت و فضيلت سرپرستى آنها چنين مى فرمايند: