رشد عقلي
امام باقر (عليه السلام) فرمود: «اذا قام قائمنا وضع اللّه يده على رئوس العباد فجمع بها عقولهم و كملت به احلامهم».( [37] )
«آن زمان كه قائم ما (عليه السلام) قيام كند، خداوند دستش را بر سر بندگان گذارد و بدين وسيله عقول آنان را جمع كند و سامان بخشد و فكر و انديشه آنان را كامل گرداند».
اگر پذيرفته باشيم كه «همه خوبى ها را به عقل مى توان دريافت».( [38] )
و «دين انسان به عقل اوست و هر كه عقل ندارد دين ندارد».( [39] )
و «عقل راهنماى انسان مؤمن است».( [40] )
و «دين شخص، استقامت نيابد مگر آنكه عقل وى استقامت يابد».( [41] )
و دين شخص را بايد به ميزان عقل او سنجيد كه «نبايد اسلام كسى شما را به شگفت آورد، مگر زمانى كه كنه و عمق عقل او را در يابيد».( [42] )
و ارزش عمل خير را بايد به مقدار عقل شخص دريافت كه «مردم كارهاى شايسته مى كنند، امّا پاداش خويش را روز قيامت به قدر عقولشان دريافت مى دارند».( [43] )
اگر كلام پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) را ـ در آنچه نسبت به اهميت عقل و نقش حياتى آن ذكر شد ـ باور داشته باشيم، بهترين ره آورد ظهور حضرت مهدى(عليه السلام)را در همين ويژگى جستجو مى كنيم. از آن رو كه ريشه همه مشكلات ما ـ در نفس ابتلاى به غيبت و در خسارتهايى كه به دنبال غيبت مولايمان دامنگيرمان شده ـ در كم سويى نور عقل، و تيرگى آيينه انديشه صحيح است
پاورقي
[37] ـ منتخب الاثر فصل 7 باب 12 ص 483 به نقل از كافى.
[38] ـ «انما يدرك الخير كله بالعقل» حديث 901 نهج الفصاحه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم).
[39] ـ «دين المرء عقله و من لاعقل له لادين له» مدرك پيشين حديث 1581.
[40] ـ «العقل دليل المؤمن» مدرك پيشين حديث 1961.
[41] ـ «لا استقام دينه حتّى يستقيمَ عقله» مدرك پيشين حديث 2619.
[42] ـ «لايعجبكم اسلام رجل حتى تعلموا كنه عقله» مدرك پيشين حديث 2469.
[43] ـ «الناس يعملون الخيرات. و انّما يُعطون اجورهم يوم القامة على قدرعقولهم.» مدرك پيشين حديث 3155.