در طى مدت غيبت صغرى، چهار تن از بزرگان علم و تقوى بنام هاى عثمان بن سعيد عمروى (رحمة اللّه عليه)، و محمد بن عثمان بن سعيد عمروى (رحمة اللّه عليه)، و حسين بن روح نوبختى (رحمة اللّه عليه)، و على بن محمد سيمرى (رحمة اللّه عليه)، تحت عنوان «نوّاب اربعه» وساطت بين امام (عليه السلام)و مردم را به عهده داشتند.



هركدام از اين بزرگواران با فرمان خاصِّ امام زمان(عليه السلام) به چنين مقامى منصوب مى شدند. مثلا پس از فوت عثمان بن سعيد عمروى (رحمة اللّه عليه)، ـ كه قبل از امام زمان(عليه السلام)نيابت از طرف امام على النقى(عليه السلام)و امام حسن عسكرى(عليه السلام) را نيز عهده دار بود ـ نامه اى به خط امام زمان(عليه السلام) خطاب به فرزندش محمد رسيد كه در بخشى از آن آمده بود.

«ما همه از خداييم و بسوى او باز مى گرديم تسليم فرمان او و راضى به قضاى او هستيم. پدرت سعادتمندانه زيست، و پسنديده وفات كرد، رحمت خدا براو باد و خدا او را با اولياء و مواليانش محشور فرمايد كه همواره در اجراى فرمانشان كوشا بود.» و در بخشى ديگر فرموده بود:

«خدا به تو اجر جزيل دهد ... از كمال سعادت پدرت اين بودكه خدا فرزندى چون تو را روزى او كرد كه بعد از او جانشينش باشد و به امر خدا در مسئوليتى كه داشت قائم مقام او گردد و موجبات رحمت او را فراهم آرد.»( [2] )

قابل ذكر است كه امام زمان(عليه السلام) در اين دوران سفراء و مأمورينى خاص نيز داشتند كه در پاره اى مسئوليت هاى ويژه همچون جمع خمس و زكات از طرف آن حضرت مأموريت مى يافتند.

صاحب «اعلام الورى» در اين باره گويد: «در غيبت صغرى «سفيرانى» موجود بودند و «نوّاب و ابوابى» مشهور وجود داشتند كه شيعيان در باره آنان هيچ اختلافى نداشتند. بعضى از آنان عبارتند از: ابو هاشم داود بن قاسم جعفرى، محمد بن على بن بلال، ابوعمرو عثمان بن سعيد روغن فروش، فرزندش ابوجعفر محمد بن عثمان رحمة اللّه عليهما، عمر اهوازى، احمد بن اسحاق، ابومحمد و جنائى، ابراهيم بن مهزيار، محمد بن ابراهيم و جماعتى ديگر كه بعداً در صورت نياز ذكر خواهند شد.»( [3] )