ينابيع الموده
برگرفته از كتاب : چشم به راه مهدي
نوشته : الحافظ سليمان بن ابراهيم بن القندوزى الحنفى
تصحيح و تدقيق : دارالكتب العراقيه .
ناشر: بصيرتى ، قم
شمار صفحه ها: 527
قندوزى ، در سال 1220 ه - . ق . ديده به جهان گشوده در بلخ ، به فراگيرى دانش
پرداخت . براى ادامه تحصيل ، به بخارا رفت . سپس به هند و افغانستان رفت و با
بزرگان طريقت ، همراه گشت و در سير و سلوك و تفقه در دين ، به درجات عالى
نائل آمد، آن گاه ، به قندوز بازگشت . مدت زمانى در آن جا اقامت گزيد و به نشر دانش
و هدايت و ارشاد خلق همت گماشت . از آن جا كه شوق زيستن در جوار بيت الله الحرام را در
سر داشت ، در سال 1269 ه - . ق . روانه بيت الله شد. به قونيه كه رسيد، سه
سال و شش ماه ، در آن جا ماند. كتابهاى شيخ محى الدين بن عربى حاتمى را از روى
نسخه دست نوشته وى ، يادداشت كرد. تا اين كه از سوى سلطان وقت ، به مسند مشيخه
تكيه شيخ مراد بخارى ماءمور شد و در آنجا به ارشاد مردم و نشر علم حديث و تفسير
پرداخت و در سال 294 ه - . ق . در قسطنطنيه ديده از جهان فروبست (706) .
از جمله آثارى كه از وى به جاى مانده ، كتاب : ينابيع الموده است .
اين اثر، بار اول و بار دوم ، در سال 1302 ه - . ق . در
استنابول ، پس از گذشت هشت سال از فوت مؤ لف ، از سوى مهدى ملك التجار، در 527
صفحه ، به چاپ رسيده است .
بار سوم ، در مشهد، به سال 1308 ه - . ق . در دو جزء، در 455 صفحه ، به گونه
سنگى به تصحيح محمد شفيع اعتماد الدوله .
بار چهارم ، در بمبى ء، به سال 1311 ه - . ق . به اهتمام شيخ على محلاتى ، در 448
صفحه ، به گونه سنگى . در پايان اين چاپ ترجمه مؤ لف آمده است .
بار پنجم ، در تهران ، به سال 1312 ه - . ق . با مفاتيح المحجة ، در 614 صفحه .
بار ششم ، در بيروت ، در سه جزء.
بار هفتم ، در نجف اشرف ، به سال 1348 ه - . ق . با تصحيح ، چاپخانه حيدريه .
آنچه در دست داريم ، چاپ هشتم كتاب است .
مؤ لف در اين كتاب ، فضائل پيامبر(ص ) و اهل بيت (ع ) را با استناد به كتابهاى مورد
اعتماد، مانند: صحاح ست و... در يك مقدمه و صد باب ، گرد مى آورد.
از باب هفتاد و يك به بعد، مباحثى درباره غيبت امام زمان (عج )، با استفاده از كتابهاى
گوناگون مطرح مى كند: از جمله :
آياتى كه بر اساس روايات اهل بيت ، به حضرت مهدى (عج ) تفسير شده ، از كتاب :
المحجة فيما نزل فى القائم الحجة نقل مى كند.
رواياتى كه بيانگر نشانه ها و شرطهاى برپايى رستاخيزند، از جواهر العقدين مى
آورد.
درباره ويژگيهاى حضرت مهدى (عج ) و اين كه او از
اهل بيت است و فرزند زهرا(س ) رواياتى از كتابهاى
اهل سنت مانند: كنوز الدقائق ، مسامرة الاخيار، سنن ترمزى ، مناقب لابن المغازلى الشافعى
و اسعاف الراغبين درباره حضرت مهدى (عج )
نقل كرده است .
سخنان حضرت امير(ع ) را درباره شاءن و منزلت مهدى (عج ) از نهج البلاغه مى آورد.
از پيامبر(ص ) و ائمه (ع ) درباره گرفتاريهاى
اهل بيت تا پيش از ظهور، رواياتى را مى آورد.
روايات بيانگر نام و شمار ائمه (ع ) ظهور حضرت ،
دجال و حديث : ((بعدى اثنا عشر خليفه )) را از كتاب فرائد السمطين ، يادآور مى شود.
زمان ولادت حضرت ، كرامات حضرت ، ويژگيهاى ، آنان كه توفيق ديدار او را يافته
اند، سخنان اهل الله ، از اصحاب كشف و شهود، تفسير آيه شريفه : (( يوم ندعوا
كل اناس بامامهم )) و... از موضوعاتى است كه به آنها مى پردازد.
يكى از مستشرقان ، ينابيع الموده را اين گونه معرفى مى كند:
(( ينابيع المودة و هى شمائل النبى (ص ) و
آل بيت فيها اقتباسات كثيرة من المصنفات القديمة و لذالها فائدة كبرى و هى مرغوبة فى
بلاد عجم ...)) (707)
ينابيع الموده ، سيره و سيرت پيامبر(ص ) و
اهل بيت را در بر دارد و در آن از كتابهاى زيادى از علماى پيشين استفاده شده و داراى فوائد
بزرگ و بسيارى است و در بلاد و سرزمين غير عرب رواج دارد.
اين اثر، نه تنها در مناطق شيعه نشين مورد توجه بوده و هست ، بلكه در ديگر شهرهاى
اسلامى نيز، از ارزش و اهميت شايانى برخوردار است .