المحجة فيما نزل فى القائم الحجة
برگرفته از كتاب : چشم به راه مهدي
نوشته : سيد هاشم بحرانى
تحقيق و تعليق : محمد منير ميلانى ،
شماره صفحه ها: 284.
بحرانى ، فقيه ، مفسر، محدث و صاحب نظر در
رجال بوده است .(703)
شيخ يوسف بحرانى ، درباره شخصيت او مى نويسد:
(( ... كان السيد المذكور فاضلا، محدثا، جامعا، متتبعا الاخبار بمالم بسبق اليه
سابق سوى شيخنا المجلسى ((ره )) و قد صنف كتبا عديدة تشهيد بشدة تتبعه و اطلاعه
...)) (704)
سيد بحرانى ، فاضل ، محدث ، جامع و پژوهشگر در اخبار بوده است . كسى در اين فن ،
جز مجلسى ، بر او پيشى نگرفته . كتابهاى زيادى تصنيف كرده كه گواهى تتبع و
آگاهى اوست .
گذشته از مرتبه بلند علمى ، امور حسبيه را نيز بر عهده داشته است . در انجام فريضه
امر به معروف و نهى از منكر و مبارزه با ستمگران و حاكمان ستم ، هيچ گونه بيم و
هراسى به خود راه نداده و عمر پربركت خويش را در راه نشر علوم اهلبيت و خدمت به
بندگان خدا به پايان برده است .
وى ، در سال 1107 - 1108 در قريه نعيم در گذشت و در قريه توبلى ، به خاك
سپرده شد.
بحرانى از بزرگانى چون : سيد عبدالعظيم بن سيد عباس استرآبادى ، شيخ فخرالدين
بن طريحى النجفى ، صاحب مجمع البحرين ، بهره جسته است (705) .
از وى ، نوشته هاى بسيارى به جا مانده از جمله : كتاب : المحجة فيما
نزل فى القائم الحجة .
موضوع مورد بحث ، اين اثر، آيات قرآنى است كه در روايات ، به حضرت مهدى تفسير و
تاءويل شده . اين آيات ، به 120 عدد مى رسند كه از سوره بقره آغاز و به سوره
مباركه عصر، پايان مى پذيرند مطالب كتاب ، به صورت ترتيب سوره هاى قرآنى
تنظيم شده اند.
نويسنده ، در مقدمه كتاب مى نويسد:
((در اين كتاب ، آياتى كه در روايات معصومين (ع ) به مهدى (عج ) تفسير شده اند، آورده
شده و روايات مربوط به ديگر ائمه (ع ) را در تفسير برهان بايد جست .))
روايات مورد استناد در تفسير و تاءويل آيات قرآن ، از مصادر آنها
نقل شده است .
محقق محترم ، افزون بر آياتى كه مؤ لف گردآورى كرده ، با جست و جوى بسيار، به
دوازده آيه از قرآن دست يافته كه به گونه اى به امام عصر (عج ) ارتباط دارند و آنها
را به صورت استدراك در پايان كتاب ، تحت عنوان : ((مستدرك المحجه )) آورده است .
وى با تلاش فراوان و در خور تحسين ، براى تصحيح كتاب به نسخه خطى موجود در
كتابخانه آيت الله مرعشى ، كه به خط خوانا در زمان مؤ لف و از روى نوشته او، نسخه
بردارى شده ، تكيه كرده و كتاب را، اصلاح كرده است .
از جمله كارهاى ارزشمند محقق ، تطبيق احاديث با مصادر اصلى آن و نماياندن موارد اختلاف ،
از نظر زيادى و نقص است .
برخى روايات ، كه سند مشخصى نداشته اند با جست و جو و تحقيق در منابع گوناگون
، از مصادر ديگرى آدرس داده است .