اجرا و حاكميت عملي همان مقررات و نظامات بوده است . قيامهاي شعوبيه

و قيامهاي علويين در دوره خلفا نمونه اينگونه نهضتها است ، و نه وجدان

انسان اين اندازه فاقد اصالت است كه همواره شاهين تراز وي وجدان و

قضاوتش و عقربه تمايلات درونيش در جهت منافع و حوائج ماديش متمايل

باشد .



نتيجه

از بيان گذشته نتايج زير گرفته مي شود :



نبردهاي پيشبرنده

الف - نبردهاي تاريخ داراي شكلها و ماهيتهاي مختلف ، و معلول علل

متفاوتي بوده است ، ولي نبردهاي پيشبرنده كه تاريخ و انسانيت را به جلو

برده و تكامل بخشيده است نبرد ميان انسان متعالي مسلكي وارسته از

خودخواهي و منفعت پرستي و وابسته به عقيده و ايمان و ايدئولوژي با انسان

بي مسلك خود خواه منحط حيوان صفت و فاقد حيات عقلاني و آرماني بوده

است .

نبردهاي پيشبرنده و تكامل بخش ماهيت طبقاتي نداشته و به صورت صفت

آرائي ميان نو و كهنه به مفهومي كه در