مقام شامخ امامت و ولايت، پس از رحلت حضرت عسکري ـ عليه السلام ـ در شرايطي به حضرت مهدي ـ عليه السلام ـ انتقال يافت که آن گرامي در هاله اي از غيبت بسر مي برد و جز نزديکترين شيعيان و رهروان راه خاندان وحي و رسالت، کسي به ديدار جمال دلآراي او مفتخر نمي شد.

امّا آن حضرت در همان شرايط خاص بر روند جامعه و زندگي مردم نظارت و به همه ي رخدادها آگاهي و احاطه کامل داشت و در حالي که زمام امور جامعه و اداره ي کارهاي کوچک و بزرگ شيعيان خويش را به کف با کفايت خود داشت، به تدبير و تنظيم برنامه ها و پاسخ به سؤالها و حل مشکلات آنان اقدام مي کرد.

آن حضرت درست بسان حضور در جامعه امر و نهي مي کرد، کساني را به کارهاي خاص منصوب مي داشت و يا برکنار مي ساخت، برخي را تشويق مي نمود و به خود نزديک و برخي ديگر را از انجام امور دور مي ساخت، چنانکه گويي چيزي از امور از آن حضرت پنهان نمي ماند.

آن حضرت، همواره با سفيران خاصّ و نمايندگان خويش در ارتباط بود و با دستورات و آموزشهاي لازم آنان را زير نظر داشت. به تناسب شرايط گوناگون، آنان را به وظايف خود ارشاد مي کرد و به هنگام ضرورت و نياز به آنان دستورات لازم را براي اتخاذ تدابير مناسب و چاره انديشيهاي شايسته صادر مي کرد.