پس از هجوم مأموران خليفه عبّاسي، به خانه امام حسن عسکري عليه السّلام و جستجوي فزرند و جانشين آن امام، روشن گشت، خطري که جان امام آينده را تهديد مي کند، خطري بس سهمگين است. اين هجوم و پيگيري، در پيدا کردن مهدي (عج) ايجاب مي کرد تا براي نگهداري جان باقي مانده سلسله امامت . سلاله نبوّت و مصلح بزرگ بشريّت، اقدامي بس جدّي به عمل آيد.



و همين زمان بود که به توجّه به احوالاتي، به فرمان الهي، و به قدرت و حکمت خدائي، آن حضرت از نظرها پنهان گرديد و امر عظيم «غيبت» پديدار شد.



اين غيبت به دو مرحله تقسيم گشت: مرحله کوتاه مدّت (غيبت صغري) و مرحله دراز مدّت (مرحله کبري).



غيبت صغري امام زمان (عج) از دو جهت محدود بود: از جهت زماني و از جهت شعاعي. از نظر زماني، بيش از هفتاد سال به طول نينجاميد، يعني از سال 260 تا 329 هجري قمري. از نظر شعاعي نيز، اين غيبت، غيبتي همه جانبه نبود، و شعاع و دامنه آن محدود بود. يعني در طول اين مدّت، اگر چه امام از نظرها پنهان بود، وليکن اين غيبت پنهاني نسبت به همه کس نبود، بلکه کساني بودند که به صورت پنهاني با امام در تماس بودند. اينان نائبان خاصّ امام بودند، کارهاي مردم رامي گذرانيدند، نامه ها و سؤالات مردم را به نزد امام مي بردند- يا مي فرستادند – و پاسخ امام را به مردم مي رساندند. («همان مدرک»، ص 42)