شَلْمَغاني
از جمله کساني که به مخالفت با «حسين بن روح» (سوّمين نائب خاص قائم (عج)) برخاست و از راه حسد دست به تأسيس مذهب جديدي زد، «ابوجعفر، محمّد بن علي شلمغاني» بود. او را «ابن ابي العزاقير» و پيروانش را به همين مناسبت «عزاقريه» و نيز «شلمغانيّه» مي خوانده اند.
«حسين بن روح» هنگامي که به دستور «حامد بن عبّاس» به زندان افتاد، «شلمغاني» را به نيابت خود نصب کرد و او واسطه اي بين وي و سيعيان شده امّا او از حدود سال 304 تا 311 هـ ق مدّعي نيابت خاصّ و بابيّت از براي حضرت حجّت (عج) شد.
«حسين بن روح» صريحاً در خصوص لعن و تبرّي از او و از کسي که به سخن او راضي شود، مکتوبي نوشت. بدين ترتيب باطنش آشکار شد و شيعيان از او کناره گرفتند و راضي بالله خليفه ي عباسي دستور قتل وي را صادر کرد و وي را روز سه شنبه 29 ذي القعده سال 322 هـ ق گردن زدند و جسدش را به دار آويختند و در آخر کار سوزانده و خاکستر آن را به آب دجله دادند. («آخرين اميد»، ص 102 و 144)
وي احکام دين خود را در کتاب به نام «الحاسة السادسة» تدوين کرده بود. («لغت نامه دهخدا»، ج 9، (چاپ جديد)، ص 12735)