ايـنك ، متن نخستين نامه مبارك را كه در ماه صفر 410 هجرى به دست شيخ مفيد رسيده است ، مى آوريم و آنگاه به شرح برخى فرازهاى آن مى پردازيم :

((للاخ السديد و الولى الرشيد، ابى عبدالله محمد بن محمد بن النعمان اءدام الله اعزازه !

من مستودع العهد الماءخوذ على العباد!))

به برادر استوار و شايسته كردار و دوست رشيد، شيخ مفيد ((ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان )) كه خداى عزت او را پايدار سازد!

از سوى همو كه گنجينه عهد و پيمانى است كه خدا از بندگان گرفته !

بسم الله الرّحمن الرّحيم

((امـّا بـعد! سلام عليك ايها المخلص فى الدين ، المخصوص فينا باليقين ، فانا نحمد ـ اليـك ـ اللّه ، الذى لا اله هـو و نـسـاله الصـلاة عـلى سـيـدنـا و مـولانـا و نـبـينا محمد و اله الطاهرين .

و نـعلمك ـ ادام الله توفيقك لنصرة الحق و اجزل مثوبتك على نطقك عنا بالصدق ـ: انه قد اءذن لنا فى تشريفك بالمكاتبه و تكليفك ما توديه عنا الى موالينا قبلك ـ اءعزهم الله بطاعته و كفاهم المهم برعايته و حراسته ـ

فـقـف ـ امـدك اللّه بـعـونـه عـلى اءعـدائه المـارقـيـن مـن ديـنـه ـ عـلى مـانـذكـره و اعمل فى تاءديته الى من تسكن اليه ، بما نرسمه ان شاءاللّه .

نـحـن و ان كـنـا ثـاوين بمكاننا، النائى عن مساكن الظالمين ، حسب الذى اءراناه اللّه تعالى لنا من الصلاح ولشعيتنا المؤ منين فى ذلك ما دامت دولة الدنيا للفاسقين .

فـانـا نـحـيـط عـلمـا بـاءبـنـائكـم و لا يـعـزب عـنـاشـى ء مـن اءخـبـاركـم و مـعـرفـتـنـا بالذل الذى اءصابكم ، مذ جنح كثير منكم الى ما كان السلف الصالح عنه شاسعا و نبذوا العهد الماءخوذ وراء ظهورهم كاءنهم لايعلمون .

انـّا غـيـر مـهـمـليـن لمـراعـاتـكـم ولا نـاسـيـن لذكـركـم ولو لاذلك لنـزل بـكـم اللاواء واصـطـلمـكـم الاعـداء، فـاتـقـوا اللّه جـل جـلاله و ظـاهـرونـا عـلى انـتـيـاشكم من فتنة قد اءنافت عليكم ، يهلك فيها من حم اءجله و يـحـمـى عـنها من اءدرك اءمله و هى اءمارة لازوف حركتنا و مباثتكم باءمرنا و نهينا، واللّه متم نوره ولو كره المشركون .

اعـتـصـمـوا بـالتـقـيـة مـن شـب نـار الجـاهـليـة ، تـحـشـشـهـا عـصـب اءمـويـة يهول بها فرهة مهدية .

اءنـا زعـيـم بـنـجـاة مـن لم يـرم فـيـهـا المـواطـن الخـفـيـة و سـلك فـى الظـعـن مـنـهـا السبل المرضية .

اذا حـل جـمـادى الاولى مـن سـنـتـكـم هذه ، فاعتبروا بما يحدث فيه واستيقظوا من رقدتكم لما يكون فى الذى يليه .

ستظهر لكم من السماء آية جلية و من الارض مثلها بالسوية و يحدث فى اءرض المشرق ما يـحـزن و يـقـلق و يغلب من بعد على العراق طوائف عن الاسلام مراق ، تضيق بسوء فعالهم عـلى اءهـله الارزاق ، ثـم تـنـفرج الغمة من بعد ببوار طاغوت من الاشرار، ثم يسر بهلاكه المتقون الاخيار.

و يتفق لمريدى الحج من الافاق ما ياءملونه منه ، على توفير عليه منهم و اتفاق ولنا فى تيسير حجهم على الاختيار منهم والوفاق شاءن يظهر على نظام واتساق .

فليعمل كـل امـرى ء مـنـكـم بـمـا يقربه من محبتنا و يتجنب ما يدنيه من كراهتنا و سخطنا، فاءن اءمرنا بغتة فجاءة حين لاتنفعه توبة و لا ينجيه من عقابنا ندم على حوبة .

واللّه يلهمكم الرشد و يلطف لكم فى التوفيق برحمته .

نسخة التوقيع باليد العليا، على صاحبها السلام .

هـذا كـتـابـنـا اليك ايها الاخ الولى و المخلص فى ودنا الصفى و الناصر لنا الوفى ، حـرسـك اللّه بـعـيـنـه التـى لاتـنـام ، فاحتفظ به ، و لا تظهر على خطنا ـ الذى سطرناه بـمـاله ضـمـنـاه ـ اءحـدا، و اءد مـافـيـه الى مـن تـسـكـن اليـه و اؤ ص جـمـاعـتـهـم بالعمل عليه ان شاءاللّه و صلى اللّه على محمد و آله الطاهرين )) (346)

ترجمه :

بنام خداوند بخشاينده بخشايشگر

اما بعد! درود بر تو اى دوست پراخلاص در دين خدا!

اى آنكه در عشق و ايمان به خاندان وحى و رسالت به اوج آگاهى و يقين پركشيده اى ! ما، در نـامـه خـويـش به سوى تو، آفريدگار بى همتايى را كه جز او خدايى نيست ، سپاس گـفـتـه و از بارگاه باعظمت او بر سرور و سالار و پيام آورمان محمد صلى الله عليه و آله وسلم و خاندان گرانقدر و پاك او درود و رحمت جاودانه مى طلبيم .

و بـه تـو كـه خـداوند براى يارى حق توفيقت ارزانى داشته ، پاداشت را بخاطر سخنان جـاودانـه اى كـه بـا صـداقـت از جـانـب مـا مـى گـويـى ، كـامـل و افـزون سازد! اعلام مى داريم كه به ما (از جانب آفريدگار هستى ) اجازه داده شده اسـت كـه تـو را بـه افـتـخـار دريـافـت نـامـه و پـيـام كـتـبـى مـفـتـخـر سـاخـتـه و تـو را مسئول سازيم كه آنچه را به تو مى نگاريم ، همه را به دوستان راستين ما كه در قلمرو پـيـام رسـانـيـت هـسـتـنـد، بـرسـانـى . بـه آن دوسـتـان و شيفتگانى كه خداوند به بركت فـرمـانـبـردارى از حـق ، گـرامـيـشـان بـدارد و در پـرتـو حـراسـت و عـنايت خود به آنان ، كارهايشان را كفايت و مشكلاتشان را مرتفع سازد.

از ايـن رو بـه آنـچه يادآورى كرديم ، آگاه باش كه خداوند با ياريش تو را در برابر دشـمـنـانـش كـه از مـرزهاى دين او بيرون رفته اند، تاءييد فرمايد و نيز در كار بزرگ رسـانيدن آنچه كه به خواست خداوند بر تو يادآورى و ترسيم خواهيم نمود به كسانى كه بدانها اطمينان و اعتماد دارى ، عمل نما!

گـر چـه ، مـا ايـنك آنچه خداوند (بر اساس حكمت خويش ) براى ما و پيروان باايمانمان ، صـلاح انـديشيده است ، تا هنگامى كه حكومت دنيا در دست فاسقان و استبدادگران است ، در مـكـانـى دور از قلمرو بيدادگران سكونت گزيده ايم ، اما بر اوضاع و اخبار شما و جامعه شـمـا بـه خـوبـى آگـاهـيـم . چـيـزى از رخدادهاى زندگى شما بر ما پوشيده نمى ماند و شـرايـط غـمـبـار و دردنـاكـى كـه شـمـا بـدان گـرفتار آمده ايد، آنگونه كه هست براى ما شـناخته شده است ؛ از آن زمانى كه بسيارى از شما به راه و رسم ناپسندى كه پيشينيان شايسته كردارتان از آن دورى مى گزيدند، روى آورده و پيمان فطرت را، به گونه اى پـشـت سر انداختيد كه گويى هرگز بدان آگاه نيستيد... و آنگاه (به كيفر گناهان ) به اين شرايط غمبار و خفت انگيز گرفتار گشتيد.

مـا از سـرپـرسـتـى و رسـيـدگى به امور شما كوتاهى نورزيده و ياد شما را از صفحه خـاطـر خـويـش نـزدوده ايـم ، كـه اگـر جـز ايـن بـود، موج سختيها بر شما فرود مى آمد و دشمنان بدخواه و كينه توز، شما را ريشه كن مى ساختند.

پس پرواى خدا را پيشه سازيد و از (اهداف بلند و آسمانى ) ما پشتيبانى كنيد تا شما را از فتنه اى كه به سويتان روى آورده است و شما اينك در لبه پرتگاه آن قرار گرفته ايـد نـجـات بخشيم . از نگون بختى و فتنه اى كه هر كس مرگش فرا رسيده باشد در آن نابود مى گردد و آن كس كه به آرزوى خويش رسيده باشد، از آن دور مى ماند.

و آن فـتـنـه ، نشانه (اى از نشانه هاى ) نزديك شدن جنبش ماست و پخش نمودن خبر آن به دسـتـور مـا، بوسيله شماست . خداوند نور خود را، گر چه شرك گرايان را، خوش نيايد، كامل خواهد گردانيد.

از بـرافـروخـتـن و شـعله ور ساختن آتش پرشراره جاهليت كه گروههاى اموى مسلك ، آن را برافروخته و گروه هدايت يافتگان را بوسيله آن مى ترسانند، به سپر دفاعى ((تقيه )) پـناه برده و بدان چنگ زنيد! من نجات آن كسى را تضمين مى كنم كه در آن فتنه براى خـود، مـوقـعـيـت و جـايـگاهى نجويد و در انتقاد و عيبجويى از آن به راهى خداپسندانه گام سپارد.

از رويـدادى كـه بـه هـنـگـامـه فـرا رسـيـدن جـمـادى الاول امسال روى خواهد داد، عبرت آموزيد و از خواب گرانى كه شما را ربوده است ، براى رخـداد سهمگين از آن بيدار شويد. بزودى نشانه اى روشن از آسمان و نشانه اى روشن از زمين پديدار خواهد گشت .

در شرق عالم ، رويدادهاى اندوهبار و دلهره آور رخ خواهد گشود و آنگاه گروههايى كه از اسـلام بـيـرون رفـتـه اند، بر عراق سلطه خواهند يافت . بر اثر سياست ناهنجار آنان ، مـردم دچـار تـنـگى معيشت و روزى مى شوند و پس از مدتى بر اثر نابودى استبدادگرى بـدكـار، رنـجـهـا و دردها برطرف خواهد شد و آنگاه پرواپيشگان درست انديش و شايسته كردار، از نابودى او شادمان خواهند شد.

مـردمـى كـه از نـقـاط مـخـتـلف كـره زمـيـن بـه زيارت خانه خدا مى روند هر چه بخواهند در دسترس آنان قرار خواهد گرفت و ما در آسان ساختن سفر حج آنان مطابق دلخواهشان نقش و موقعيت ويژه اى خواهيم داشت كه در پرتو نظم و تدبير و انسجام ، آشكار مى گردد.

از اين رو هر يك از شما بايد با همه وجود و امكانات به كارهايى بپردازيد كه او را به دوسـتـى مـا نـزديـك مـى سـازد و از كـارهـايـى كه ناخوشايند و موجب خشم و ناراحتى ما مى گـردد، بـه شـدت دورى جـويـيـد، چـرا كـه فـرمـان ما بطور ناگهانى فرا مى رسد، در شرايطى كه بازگشت و توبه سودى نبخشيده و پشيمانى از گناه و زشتكارى ، او را از كيفر عادلانه ما، رهايى نخواهد داد.

خـداونـد، راه رشـد و رسـتـگـارى را بـه شـمـايـان الهـام بـخـشـد و وسايل پيروزى به مهر و لطف خويش ، برايتان فراهم آورد.

هـان اى بـرادر پـرمهر و پراخلاص و باصفاى در محبت ! و اى يار و ياور باوفاى ما! اين نامه ما بسوى توست ، خداوند به چشم بيدارش كه هرگز آن را خواب نمى گيرد، تو را حـفظ كند، اين نامه را نگهدار و آنچه را برايت نگاشته ايم به كسى نشان مده و هيچ كسى را از مـحـتـواى آن آگـاه مـسـاز و آنـچـه در ايـن نـامه است تنها به افراد مورد اعتماد خويش ‍ بـازگـو و بـه خـواست خداوند پيروان ما را به عملكرد بر طبق محتواى آن ، سفارش كن و درود خدا بر محمد و خاندان پاك و پاكيزه اش باد!