موانعى است كه دعاكننده خصوصاً نسبت به اين دعاء ــ يعنى دعا براى فرج ــ بايد از خود رفع كند تا آنكه اثر واقعى و كامل دعا به سرعت ظاهر شود ، و نيز بوسيله اين دعا فضائل جليل و كاملى در آيات و اخبار وارد شده براى او حاصل شود ، كه به بعضى از آن فضائل اشاره كرديم و برخى هم در كيفيّت يازدهم ذكر خواهدشد ان شاء الله تعالى .



و آن موانع بسيارند ، و بيان آنها بر وجه كلّى اينست كه :



اجتناب از محارم الهى كه شارع از آنها نهى شديد فرموده و نيز از كوچك شمردن فرائض الهى كه شارع به آنها امر فرموده اجتناب كند .



و از اين دو مطلب در آيات و اخبار تعبير به « ورع» و «تقوى » شده است ، و شواهد برآنها هم بسيار زياد است ، وشرح آنها در اينجا منافات با اختصار دارد .



و لكن بيان آنها بر وجه كلّى در اين فرمايش كريمه است : ( اِنَّما يَتَقَبَّلُ الله مِنَ الْمُتَّقينَ)( [31] ) ، كه حاصل مفادش اين است كه : قبول فرمودن خداوند هر عمل خير و هر عبادتى را طوريكه بر آن آثارش مترتّب شود ، اختصاص و انحصار دارد به آنهائى كه از اهل تقوى باشند .



و اين مطلب هم واضح است كه هر گاه حكمى را مشروط و موقوف به يك وصفى از اوصاف كنند و آن وصف هم داراى مراتب و درجاتى باشد ، پس به هر درجه از آن وصف كه فراهم شود اثر آن حكم كامل تر مى شود ، و در اين مقام نيز چنين است كه : قبول شدن و تأثير عمل خير ــ كه از آن جمله است دعا على الاطلاق و نيز خصوص طلب فرج ــ مشروط و موقوف است به وصف تقوى ، و اين وصف مراتب ظاهرى و باطنى دارد .



پس بوسيله حاصل و كامل شدن هر درجه و هر مرتبه از مراتب و درجات تقوى در شخص دعا كننده دعا او افضل و شرافت آن كاملتر مى شود .



و از جمله شواهد بر اين خصوصيات اين آيه مباركه است ( اِنَّ اَكْرَمَكُمْ عِنْدَ الله اَتْقيكُمْ )( [32] ) ، كه ماحصل مفادش اين است كه : حقيقتاً بهترين و بالاترين شما بندگان نزد خداوند آن كسانى اند كه تقواى بهتر و كاملتر داشته باشد .



و بر حسب دليل نقلى از آيات و اخبار واضح است كه : از بزرگترين مقامات ظهور كرامت بنده و اعتبار او نزد خداوند هنگام دعاء و طلب كردن و حاجت خواستن او از خداوند متعال جلّ شأنه است ، كه هرچه اعتبار و حرمت بنده بوسيله آنچه نزد خداوند جلّ شأنه محبوب است ــ يعنى تقواى ــ كاملتر باشد اجابت دعاى بنده اكمل خواهد شد ، و اين در جهت تعجيل در آن و نيز درجهت مقرون بودن آن به خير دنيا و خير آخرت و در جهت كامل بودن آثار آن است ، به آنكه : از جمع كثيرى دفع بلا نمايد ، يا رحمت و فيضش را شامل حال همه آنها فرمايد ، و دعا و شفاعت او را قبول فرمايد .