و اين روايت جامع ترين و كامل ترين كلام در امر دعا در فرج ايشان مى باشد ، و در اينجا تذكر چند نكته لازم است :



اوّل : در آن شدّت تأكيد در باب دعا در فرجشان را بيان فرموده اند ، به آنكه امر به آن فرموده اند ، و آن ظاهر است و تا شاهد و قرينه بر اراده استحباب از آن نشده باشد حمل بر وجوب مى شود .



دوّم : زياد دعا كردن را بيان فرموده ، بطوريكه لازم است در همه اوقات شب و روز و در همه مجالس و در همه حالات و خصوصاً بعد از نماز ها و مواقع استجابت دعا بر آن مواظبت و محافظت شود .



سوّم : بيان فرموده آنكه اين امر ـ دعا در فرج ايشان ـ بر همه بندگان فرض و لازم است ، و بر فرد فرد ايشان ــ مانند امر اقيموا الصلوة ــ تكليفى است ثابت .



چهارم : اهتمام در طلب فرج را به وجه عموم بيان فرموده ، چنانچه مقتضاى اطلاق كلمه « الفرج» همين است ، يعنى : دعا در تعجيل فرج ــ چه فرج كلّى و چه فرج در هر امرى از ايشان ــ و طلب كشف حزن و رفع غم از قلب مباركشان ــ در آنچه تعلّق به ايشان دارد يابه هريك از شيعيان ــ لازم است .



پنجم : فائده دعا براى تعجيل فرج ، فرج كلّى و عمومى براى جميع مؤمنين است كه با ظهور آنحضرت حاصل مى شود و جميع حالات دنيوى و اخروى آنها را شامل مى شود .



و شاهد براين تعميمات در فقرات توقيع رفيع ــ با آنكه به مقتضاى ظاهر آن چنين است ــ كلام حضرت صادق (عليه السلام)است در « كافى» در تفسير آيه شريفه :



( الَّذينَ يَصِلُونَ ما اَمَرَ الله بِهِ اَنْ يُوصَلَ )( [47] )



قال : نزلت في رحم آل محمّد (عليهم السلام) وقديكون في قرابتك ، ثمّ قال: فلاتكوننّ ممّن يقول للشىء إنّه في شىء واحد »( [48] )