نوشته محمدجواد طبسي



(1)



طبسي، محمدجواد، 1331.



زنان در حكومت امام زمان (ع) / مؤلف محمدجواد طبسي.



تهران: بنياد فرهنگي حضرت مهدي موعود(ع)1379.



36 ص. 1500 ريالISBN 964-7428-03-0:



فهرست نويسي بر اساس اطلاعات فيپا.



كتابنامه: ص. 30.



1.مهدويت. 2.محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق.-- ياوران. الف. عنوان.



9ز185ط/4/224BP 462/297



كتابخانه ملي ايران 24051-79م



مركز پخش: تهران - 8408419



زنان در حكومت امام زمان عليه السلام



محمدجواد طبسي



ناشر: انتشارات بنياد فرهنگي حضرت مهدي موعود عليه السلام



تيراژ: 10000 نسخه



نوبت چاپ: اوّل



قيمت: 1500 ريال



شابك 0-03-7428-964



ISBN 964-7428-03-0



(2)



">



فهرست



مقدمه ناشر···6



اشاره···7



در گذر تاريخ···10



نقش زنان در دوران امام علي عليه السلام ···12



نقش زنان در دوران غيبت صغري···14



نقش زنان در حكومت امام زمان عليه السلام ···17



الف: حضور پنجاه زن در بين ياران امام···17



پنجاه زن از سيصد و سيزده نفر!···19



ب: زنان آسماني···20



ج: رجعت زنان···20



(3)



زنان سرافراز···25



1- صيانه ماشطه···25



2- سميه، مادر عمار ياسر···26



3- نسيبه، دختر كعب مازنيه···27



4- ام ايمن···28



5- ام خالد···29



6- زبيده···30



7- حبّابه والبيّه···30



8- قنواء···32



د: بانوان منتظِر···32



انتظار فرج···33



آخرين سخن···35



فهرست منابع···36



(4)



"> ">



مقدمه ناشر



انقلاب اسلامي ايران كه با لطف خدا و رهبري حضرت امام خميني و خون شهيدان به پيروزي رسيد، گامي بود در زمينه سازي براي حكومت جهاني امام مهدي عليه السلام و رسيدن به جامعه نوين جهاني با جوهره ديني. حضرت امام، صاحب انقلاب را امام زمان مي دانست و يكي از آرمان هاي او اين بود كه خدايا اين انقلاب را به دست صاحب اصلي آن برسان. رهبر معظم انقلاب اسلامي حضرت آيت الله خامنه اي در جمع كارگزاران نظام اسلامي فرمودند: براي رسيدن به حكومت جهاني امام مهدي عليه السلام بايد كشوري اسلامي بعنوان الگو داشته باشيم تا زمينه دعوت مردم جهان به آن حكومت آرماني فراهم شود.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (5)



بنياد فرهنگي امام مهدي عليه السلام بر آن است كه با انتشار آگاهيهايي پيرامون مهدويت، عطر اميد به آينده اي روشن را در بين مسلمين پاشيده و با انعكاس ديدگاه هاي متفكران بزرگ اسلامي انديشه انتظار را بارور سازد. از اينرو كتابهاي «انتظار در انديشه ها»، «آينده زندگي»، «سفر به ايرانشهر» و «مهدي در سنت نبوي» را تاكنون منتشر كرده است.



كتابي كه پيش رو داريد نگاهي است به نقش بانوان شايسته در پيدايش انقلاب امام مهدي عليه السلام و نيز در اداره جامعه جهاني كه نويدش را پيامبران الهي داده اند اميد است كه گامي در ساختن مردان و زناني منتظر و شايسته باشد.



بنياد فرهنگي مهدي موعود عليه السلام



(6) زنان در حكومت امام زمان (ع)



اشاره



با آفرينش زن برگ زرّيني به برگهاي زرّين عالم وجود افزوده شد. چرا كه زن مظهر جمال و جلال خداوند بود كه بايد شناخته مي شد. اين نور الهي از آغاز آفرينش تاكنون دورانهاي تلخ و شيريني سپري كرده است. گاه همراه با حركت انبياي الهي گام در گام پيامبران خدا گذارده و دوشادوش مردان صالح، از پيامبر زمان خود حمايت كرده است؛ همانند آسيه همسر فرعون كه نخست در حفظ موسي، پيامبر خدا، ايفاي نقش كرده و سرانجام با كشف راز او، به بدترين شكنجه ها گرفتار گرديده است و در هيچ حال دست از دين خدا و پيامبرش برنداشت. همچنين ماشطه كه حاضر مي شود خود و فرزندانش در آتش بسوزند امّا لحظه اي از ايمان به خدا دوري نكند. هاجر همسر ابراهيم به تنهايي در بدترين شرايط اقليمي با كودك نوزادش در كنار خانه خدا زندگي مي كند و فرمان خدا را گردن مي نهد.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (7)



زنان اولين كساني اند كه افتخار آموزگاري بشر را به عهده گرفته اند و دامانشان كانون شكل گيري تمام فضيلت ها است. زيرا با عطوفت و صبر در برابر تربيت فرزند بهترين و سازنده ترين نقش تربيتي را بر عهده دارند. زن است كه مرد را از دامهاي شيطاني و از منجلاب فساد و بدبختي نجات داده، به اوج قله كمال انساني و خوشبختي مي رساند. در قرآن كريم در موارد بسياري از اين گوهر تابناك ياد شده است. سوره اي در قرآن به نام زنان (نساء) و سوره اي به نام يك زن (مريم) است. در برخي از سوره هاي ديگر نيز ماجراهاي زنان مؤمن و فداكار ذكر شده و در سوره تحريم از الگو بودن دو زن چنين ياد شده است: «و ضرب الله مثلاً للذين آمنوا امراة فرعون اذ قالت رب ابن لي عندك بيتاً في الجنة و نجني من فرعون و عمله و نجني من القوم الظالمين»1



و خداوند براي مؤمنان، به همسر فرعون مثل زده است، در آن هنگام كه گفت: پروردگارا، خانه اي براي من نزد خود در بهشت بساز و مرا از فرعون و كار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهايي بخش.



تعبيرهاي قرآن درباره مريم هر فرد را به شگفتي وا مي دارد. آيا اين تكريم هاي بسيار زيبا از اين پاسداران حريم عفت و اخلاق نشان دهنده عظمت روحي و مقام

________________________



1. سوره تحريم، آيه 11.



(8) زنان در حكومت امام زمان (ع)



والاي آنها نيست! آيا زنها نبودند كه در صدر اسلام، در جنگ صفين و در حادثه خونين كربلا حماسه آفريدند!



امروز شما بانوان همانند بسياري از مردم به آينده مي انديشيد؛ به يك انقلاب جهاني و يك حكومت موعود، كه چگونه در برابر قدرتهاي بزرگ غلبه پيدا مي كند! آيا برنامه هاي او چيست؟ چه كساني با او همكاري مي كنند و زنان در آن زمان چه نقشي دارند؟ دشمنانش چه كساني اند و راز و رمز موفقيتش در گرو چيست؟



ما در اين نوشتار كوتاه نقش زنان در ايام ظهور امام زمان عليه السلام را مورد بررسي قرار مي دهيم.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (9)



در گذر تاريخ



رفتار غيرانساني مردم جاهليت پيش از اسلام با زنان و دختران چيزي نيست كه بر كسي پوشيده باشد.در آن روزگار زن يك كالاي بي ارزش شناخته و در بازار برده فروشان عرضه مي شد. دختران به بدترين شيوه زنده به گور مي شدند و زنان در شديدترين قيد و بندها بدترين روزها را سپري مي كردند و از خود هيچ اراده و اختياري، حتي حق زندگي شرافتمندانه، نداشتند و روزنه هاي اميد به روي آنها بسته بود. در چنين عصري پيامبر رحمت ،به دستور پروردگار بارقه اميد و چراغ زندگي در دلهاي مأيوس آن ستمديدگان روشن ساخت و پيوسته با گفتار و رفتار خود در زدودن افكار جاهليت و بازگرداندن شخصيت به زنان سعي وافر نمود.



مشاهده حمايت هاي قاطع و فداكاري ها و تلاش هاي پيگير زنان در تاريخ اسلام گواه تأثير گفتار و عملكرد پيامبر و معصومين قدس سرهما است.



بخشي از اين تلاش هاي خالصانه زنان در دوران پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و علي عليه السلام را مي توان در زندگي خديجه كبري عليه السلام يافت. او اولين زن مسلمان بود كه ثروت انبوه خود را در راه اسلام مصرف كرد. نيز دخت پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم بانوي عالم هستي، بهترين نقش را در حفظ اسلام ايفا كرد و سرانجام در راه دفاع از ولايت و امامت شهيد گشت.



بزرگان دين در كتابهاي خود بخشي را به معرفي و شرح حال زنان اختصاص داده اند. شيخ طوسي رحمه الله در كتاب رجال خود در پايان هر بخش بابي به نام «باب النساء» گرد آورده و در آن نام زنان روايت كننده از معصومين را بر شمرده است، كه شمار آنان به شصت و دو نفر مي رسد. اين مقامي والاست كه بانويي افتخار يابد سخن معصومان را براي آيندگان نقل كند و به يادگار نهد و در هر زمان نامش به عظمت ياد شود.



افزون بر اين، در صدر اسلام عده زيادي از زنان به همراه پيامبر در صحنه نبرد شركت مي كردند و به مداواي مجروحان و سرپرستي بيماران مي پرداختند و در انتقال آب و حمل غذا و آشپزي و نگهداري وسايل رزمندگان و تهيه دارو و رساندن مهمّات به رزمندگان، و تعمير تجهيزات آسيب ديده و انتقال مجروحان و شهدا، انجام وظيفه مي نمودند.



نام تني چند از آن زنان مجاهد و فداكار به قرار زير است.



1. نسيبه دختر كعب مازنيه.



2. ام عطيه



3. ام ابيه



4. ام ايمن



5. حمنه دختر جحش



6. ربيع دختر معوذ



7. ام زياد



9. ليلا غفاريه



10. ام سليم



11. معاذه غفاريه



12. ام سنان اسلميه1



نقش زنان در دوران امام علي عليه السلام



در دوره زندگي علي عليه السلام نقش زنان مؤمن در حفظ اسلام چشمگير بود. آنها دفاع از پيشواي مسلمانان را يك وظيفه ديني مي دانستند و زماني كه دشمنان علي

________________________



1. رجوع شود به نقش زنان مسلمان در جنگ، از همين نويسنده.



(12) زنان در حكومت امام زمان (ع)



قرار گذاشتند تا وي را در نماز غافلگير كرده، به قتل برسانند، اسماء بنت عميس بي درنگ اين توطئه را به وسيله كنيز خود به امير مؤمنان گزارش كرد.1



ام سلمه، همسر محترم پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله وسلم بارها از امام علي عليه السلام دفاع نمود و سعي مي كرد از رفتن عايشه و طلحه و زبير براي آشوب جلوگيري نمايد؛ اگر چه آنها به كار خود ادامه دادند2. مادر عبدالله بن عباس نيز يكي از همان زنان با تقوا است كه با فرستادن مردي از قبيله جهينه به نزد اميرمؤمنان علي عليه السلام خبر خروج طلحه و زبير را به سوي بصره گزارش كرده است.3



در جنگ صفين عده اي از زنان مجاهد و فداكار با خطابه هاي آتشين خود در جمع رزمندگان، آنان را به جنگ تشويق مي كردند، به گونه اي كه معاويه از اين حركت سخت به خشم آمد. زيرا اين امر موجب تقويت روحيه ياران علي عليه السلام و تضعيف نيروهاي دشمن شده بود. آگاهان تاريخ مي نويسند: برخي از زنان هوادار علي عليه السلام از درون لشكر معاويه گزارش تهيه نموده، به هر وسيله ممكن آن را به علي عليه السلام اطلاع مي دادند.4





________________________



1. بيت الاحزان، شيخ عباس قمي، ص 132، المسترشد طبرسي، ص451؛ احتجاج طبرسي، ج1، ص117.



2. الجمل، شيخ مفيد، ص 124.



3.الفصول المهمه، ص51.



4. در اين باره، ر.ك: نقش زنان مسلمان در جنگ.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (13)



نقش زنان در دوران غيبت صغري



در دوران سخت غيبت صغري، در روزهايي كه شيعيان پس از دويست و شصت سال با يك آزمايش بزرگ رو به رو بودند و بايست با غيبت امام خو كنند، يك زن به عنوان مفزع و پناه معرفي مي شود و آن مادر بزرگوار امام حسن عسكري عليه السلام است. در اين دوره، اگر چه امام هادي عليه السلام و امام حسن عسكري عليه السلام زمينه غيبت را از پيش فراهم كرده بودند و شخصيتهاي مورد اعتمادي همانند عثمان بن سعيد عمري و پسرش محمد بن عثمان را به عنوان وكيل معرفي كرده بودند، به دلايلي از موقعيت مادر امام حسن عسكري عليه السلام ، معروف به جده، استفاده شد و وي پناه شيعه معروف گرديد. از گفتگوي احمد بن ابراهيم با حكيمه دختر امام جواد عليه السلام برمي آيد كه پس از گذشت دو سال از رحلت امام حسن عسكري عليه السلام همچنان بسياري از كارها به دست مادر بزرگوار امام حسن عسكري عليه السلام انجام مي شده است ولي در حقيقت از طرف حضرت حجة بن الحسن عليه السلام و به فرمان آن حضرت صورت گرفته است.



شيخ صدوق رحمه الله از احمد بن ابراهيم نقل كرده است كه در سال 262 بر حكيمه دختر امام جواد عليه السلام وارد شدم و از پس پرده با وي سخن گفتم و از او درباره اعتقادش به امامان پرسيدم. او همه آنها را يكا يك شمرد و



(14) زنان در حكومت امام زمان (ع)



آنگاه حجة بن الحسن بن علي را نيز نام برد... .



از او پرسيدم: اين فرزند كجاست؟ گفت: در پس پرده غيب است. گفتم پس شيعه به چه كسي پناه ببرد؟ گفت: به جدّه، مادر امام حسن عسكري عليه السلام . سپس افزود: اين دستور از سوي امام حسن عسكري و به پيروي از امام حسين عليه السلام صورت گرفته است. زيرا امام حسين عليه السلام در ظاهر براي حفظ جان فرزندش امام سجاد، به خواهرش زينب كبري عليه السلام وصيت كرد و در نتيجه تا مدتي هر آنچه از امام زين العابدين عليه السلام صادر مي شد به حضرت زينب عليه السلام نسبت داده مي شد تا امر پنهان باشد1 و حساسيت ها نسبت به امام سجاد عليه السلام كمتر شود. اين امتياز براي جدّه باقي بود تا آنكه كساني مانند عثمان بن سعيد و ديگر سفرا و نايبان خاص امام زمان عليه السلام در بين شيعيان شناخته شدند و منزلت يافتند.



پس از شهادت امام عسكري عليه السلام يك بانو، نظر دستگاه خلافت بني عباس را نسبت به تعقيب امام زمان تغيير داد. نوشته اند پس از گزارش جعفر كذّاب، كه در خانه امام حسن عسكري عليه السلام فرزند خردسالي از آن حضرت باقي مانده است، آنها به خانه امام هجوم بردند و پس از دستگيري صيقل (يكي از كنيزان امام) فرزند خردسال را از او مطالبه كردند. او نخست انكار كرد و آنگاه براي اينكه موضوع براي آنها پوشيده ماند گفت

________________________



1. كمال الدين، ج2، ص507 ؛ الغيبة، شيخ طوسي، ص138.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (15)



من حامله هستم. از اين رو آن كنيز را به دست أبي الشوارب، قاضي وقت، سپردند تا از او مراقبت كند. در مدتي كه صيقل زير نظر قاضي نگهداري مي شد دستگاه خلافت با مرگ عبيد بن خاقاني و شورش صاحب الزنج رو به رو شد و صيقل از وضعيت آشفته سود جست و فرار كرد.1





________________________



1. همان، ص476.



(16) زنان در حكومت امام زمان (ع)



نقش زنان در حكومت امام زمان عليه السلام



حال سزاوار است بدانيم زنان در حكومت قائم آل محمد عليه السلام چه مي كنند، چه كساني هستند، چند نفرند، از كجا مي آيند و چه مسؤوليتي بر عهده دارند. بر اساس برخي از روايات، حضور و نقش اين زنان از نظر زمان و موقعيت، چهار گونه است:



الف: حضور پنجاه زن در بين ياران امام



اولين گروه از زناني كه به محضر امام زمان مي شتابند آنهايند كه در آن ايّام مي زيسته اند و همانند ديگر ياران امام عليه السلام به هنگام ظهور در حرم امن الهي به خدمت امام عليه السلام مي رسند. در اين باره دو روايت وجود دارد:



روايت اول: امّ سلمه ضمن حديثي درباره علايم ظهور، از پيامبر روايت كرده است كه فرمود: «يعوذ عائذ من



زنان در حكومت امام زمان (ع) (17)



الحرم فيجتمع الناس اليه كالطير الوارده المتفرقه حتي يجتمع اليه ثلاث مأة واربعة عشر رجلاً فيه نسوة فيظهر علي كل جبار و ابن جبار...»1



يعني: در آن هنگام پناهنده اي به حرم امن الهي پناه مي آورد و مردم همانند كبوتراني كه از چهار سمت به يك سو هجوم مي برند به سوي او جمع مي شوند تا اينكه در نزد آن حضرت سيصد و چهارده نفر گرد آمده كه برخي از آنان زن مي باشند كه بر هر جبار و جبار زاده اي پيروز مي شود.2



روايت دوم: جابربن يزيد جعفي، ضمن حديث مفصلي از امام باقر عليه السلام در بيان برخي نشانه هاي ظهور نقل كرده كه: «و يجيي ء والله ثلاث مأة و بضعة عشر رجلاً فيهم خمسون امراة يجتمعون بمكة علي غير ميعاد قزعاً كقزع الحزيف يتبع بعضهم و هي الاية التي قال الله اينما تكونوا يأت بكم الله جميعاً ان الله علي كل شي ء قدير...»3



به خدا سوگند، سيصد و سيزده نفر مي آيند كه پنجاه نفر از اين عده زن هستند كه بدون هيچ قرار قبلي در مكه كنار يكديگر جمع خواهند شد. اين است معناي آيه شريفه: هر جا باشيد خداوند همه شما را حاضر مي كند. زيرا او بر هر كاري توانا است.



________________________



1. مجمع الزوائد، ج7، ص315؛ معجم احاديث الامام المهدي، ج1، ص500.



2. همان.



3. بحارالانوار، ج52، ص223.



(18) زنان در حكومت امام زمان (ع)



پنجاه زن از سيصد و سيزده نفر!



نكته شگفت در اين دو روايت اين است كه مي فرمايد: سيصد و سيزده مرد گرد آيند كه پنجاه نفر ايشان زن هستند!



دوم آنكه: در روايتي كه نام ياران برشمرده شده است نام هيچ زني وجود ندارد.1



در پاسخ اين شبهه مي توان گفت: اين چند نفر در زمره همان سيصد و سيزده نفر هستند. زيرا اولاً امام عليه السلام مي فرمايد: «فيهم». يعني در اين عده پنجاه زن مي باشد.



دوم: شايد تعبير مردان بدين سبب باشد كه بيشتر اين افراد مرد هستند و اين كلمه از باب فزوني عدد مردان، چنين ذكر شده است.



سوم: اگر مقصود همراهيِ خارج از اين عده بود امام مي فرمود: «معهم»، نه اينكه بفرمايد «فيهم». زيرا اين سيصد و سيزده نفر مانند عدد اصحاب بدر برشمرده شده اند و همه ياران و فرماندهان عالي رتبه و از نظر مقام و قدرت در حد بسيار بالايي هستند كه برخي با ابر جا به جا مي شوند و اينها بدون شك با بقيه مردم آن زمان فرق بسيار دارند. بنا بر اين اگر بگوييم آنها جزو همان سيصد و سيزده نفر هستند رتبه و موقعيت ويژه قائل شده و اگر در زمره ياران ديگر حضرت هستند از امتياز كمتري برخوردارند.



________________________



1. دلائل الامامة، ص314.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (19)



ب: زنان آسماني



دسته دوم چهارصد بانوي برگزيده هستند كه خداوند براي حكومت جهاني حضرت ولي عصر عليه السلام در آسمان ذخيره كرده است و با ظهور آن حضرت به همراه حضرت عيسي عليه السلام به زمين مي آيند.



ابوهريره از پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم روايت كرده كه: «ينزل عيسي بن مريم علي ثمان ماة رجل و اربع مائة اِمرأة خيار من علي الارض و أصلح من مضي».1



عيسي بن مريم به همراه هشتصد مرد و چهارصد زن از بهترين و شايسته ترين افراد روي زمين فرود خواهد آمد.



در اينكه اين زنان از امتهاي پيشين هستند يا امت اسلامي زمان پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و معصومين قدس سرهما هستند يا از دورانهاي مختلف، و از چه زمان و به چه علت به آسمان برده شده اند و براي عهده داري منصبي در حكومت حضرت مي آيند يا براي مسايل ديگر؟ اينها پرسش هايي است كه اين حديث از آن چيزي نمي گويد.



ج: رجعت زنان



سومين گروه از ياوران حضرت بقية الله عليه السلام زناني هستند كه خداوند به بركت ظهور امام زمان آنها را زنده خواهد كرد و بار ديگر به دنيا رجعت خواهند

________________________



1. معجم الامام المهدي، ج1، ص534؛ به نقل از فردوس الاخبار، ج5، ص515.



(20) زنان در حكومت امام زمان (ع)



نمود. اين گروه دو دسته اند: برخي با نام و نشان از زنده شدنشان خبر داده شده و برخي ديگر فقط از آمدنشان سخن به ميان آمده است.



پيش از ادامه بحث، عقيده شيعه نسبت به رجعت را بررسي مي كنيم.



يكي از عقايد مسلّم شيعه اين است كه همزمان با ظهور مهدي آل محمد عليه السلام برخي از پيامبران مانند حضرت خاتم الانبياء و معصومين قدس سرهما همانند امير مؤمنان عليه السلام و امام حسين عليه السلام و برخي از مؤمنان حقيقي و پيروان اهل بيت به اذن پروردگار زنده خواهند شد و بار ديگر به دنيا باز مي گردند. بازگشت اين عده نه تنها غير ممكن نيست بلكه از نظر قرآن كريم اين پديده امري مسلم است كه آيات متعددي از آن سخن گفته است. در سوره بقره مي خوانيم:



آيا نديدي جمعيتي را كه از ترس مرگ از خانه هاي خود فرار كردند و آنان هزاران نفر بودند! خداوند به آنها گفت بميريد. سپس خدا آنها را زنده كرد و ماجراي زندگي دوباره آنهارا درس عبرتي براي آيندگان قرار داد... .1



همچنين قرآن كريم در آيه اي ديگر مي فرمايد: يا همانند كسي كه از كنار يك آبادي (ويران شده) عبور كرد، در حالي كه ديوارهاي آن به روي سقفها فرو

________________________



1. سوره بقره، آيه 243.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (21)



ريخته بود و (اجساد و استخوان هاي اهل آن در هر سو پراكنده بود. او با خود) گفت: چگونه خداوند آنها را پس از مرگ زنده مي كند! (در اين هنگام) خدا او را يكصد سال ميراند، سپس زنده كرد و به او گفت: چه قدر درنگ كردي؟ گفت: يك روز يا بخشي از يك روز. فرمود: نه بلكه يكصد سال درنگ كردي. نگاه كن به غذا و نوشيدني خود (كه همراه داشتي و با گذشت سالها) هيچ گونه تغيير نيافته است؛ ولي به الاغ خود نگاه كن (كه چگونه از هم متلاشي شده است. اين زنده شدن تو پس از مرگ، هم براي اطمينان خاطر تو است و هم) براي اينكه تو را نشانه براي مردم قرار دهيم. اكنون به استخوان هاي مركب خود نگاه كن كه چگونه آنها را برداشته، به هم پيوند مي دهيم و گوشت بر آن مي رويانيم. هنگامي كه اين حقايق بر او آشكار شد، گفت: مي دانم خدا بر هر كاري توانا است.1



سيد مرتضي علم الهدي در اين باره مي نويسد: علت اينكه شيعه عقيده دارد كه خداوند در موقع ظهور امام زمان عليه السلام برخي از مردگان را زنده مي گرداند اين است كه به ثواب ياري امام زمان نايل شوند و دولت حق آل محمد را كه در انتظار آن بوده اند از نزديك شاهد باشند و تا انتقام عده اي از ظالمان را به چشم ببينند و

________________________



1.سوره بقره، آيه 259.



(22) زنان در حكومت امام زمان (ع)



از ظهور حق و اعتلاي كلمه توحيد لذت ببرند.1



در منابع معتبر اسلامي نام سيزده زن ياد مي شود كه به هنگام ظهور قائم آل محمد صلي الله عليه و آله وسلم زنده خواهند شد و در لشكر امام زمان به مداواي مجروحان جنگي و سرپرستي بيماران خواهند پرداخت.



طبري در دلائل الامامة، از مفضل بن عمر نقل كرده كه امام صادق فرمود: همراه قائم (آل محمد صلي الله عليه و آله وسلم ) سيزده زن خواهند بود. گفتم آنها را براي چه كاري مي خواهد؟



فرمود: به مداواي مجروحان پرداخته، سرپرستي بيماران را به عهده خواهند گرفت. عرض كردم: نام آنها را بفرماييد.



فرمود: قنواء، دختر رشيد هجري، ام ايمن، حبابه والبيه، سميه، مادر عمار ياسر، زبيده ام خالد احمسيّه، ام سعيد حنفيه، صيانه ماشطه، ام خالد جهنّيه.2



صيانه ماشطه در زمان حضرت موسي مي زيسته است و مادر عمار ياسر در ابتداي بعثت به شهادت رسيد. حبابه در زمان علي عليه السلام و قنواء در زمان امام حسن و امام حسين عليه السلام و بقيه در زمان هاي ديگر زندگي مي كرده اند.



________________________



1. سفينة البحار، ج1، ص511.



2. دلائل الامامة، ص260.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (23)



اين گروه سيزده نفري رجعت خواهند كرد و خداوند براي قدرداني از آنها، به بركت امام زمان آنها را زنده



خواهد كرد.



در اين روايت امام صادق عليه السلام از آن سيزده زن فقط نام نه نفر را ياد مي كند. در كتاب خصايص فاطمي1 به نام نسيبه، دختر كعب مازينه، و در كتاب منتخب البصائر به نام وتيره و أحبشيه اشاره شده است.2



جز اين سه نفر، نام ديگري به ميان نيامده است.





________________________



1. رياحين الشريعه، ج5، ص41؛ به نقل از خصايص فاطميه.



2. چشم اندازي از حكومت مهدي عليه السلام ، ص74؛ به نقل از بيان الائمه، ج3، ص338



(24) زنان در حكومت امام زمان (ع)



زنان سرافراز



اينك به اختصار به شرح حال برخي از زنان نامبرده اشاره مي كنيم.



1. صيانه ماشطه



او يكي از همان سيزده بانويي است كه در دولت حضرت مهدي عليه السلام زنده شده، به دنيا باز مي گردد. وي همسر حزقيل، پسر عموي فرعون، و شغلش آرايشگري دختر فرعون بود. او همانند شوهرش به پيامبر زمان خود، حضرت موسي، ايمان آورده بود امّا همچنان ايمان خود را پنهان مي كرد.



نوشته اند: روزي وي مشغول آرايش دختر فرعون بود كه شانه از دستش افتاد و بي اختيار نام خدا را بر زبان جاري ساخت. دختر فرعون گفت: آيا نام پدر مرا بر زبان آوردي؟ گفت: نه، بلكه نام كسي را بر زبان آوردم كه پدر تو را آفريده است. دختر فرعون ماجرا را نزد پدر بازگو كرد و فرعون صيانه را احضار كرد و گفت: مگر به خداييِ من اعتراف نداري؟ گفت: هرگز! من از خداي حقيقي دست نمي كشم و تو را پرستش نمي كنم.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (25)



فرعون دستور داد تا تنور مسي برافروزند و همه بچه هاي آن زن را در حضورش در آتش افكنند. چون نوبت به طفل شيرخوارش رسيد صيانه مي خواست به ظاهر از دين برائت جويد كه كودك شيرخوارش به زبان آمد و گفت: مادر صبر كن كه تو بر حق هستي! فرعونيان آن زن و بچه شيرخوارش را در آتش افكنده، سوزاندند و خداوند در اثر صبر و تحمل آن زن در راه دين، او را در دولت امام مهدي زنده مي گرداند تا هم به آن حضرت خدمت كند و هم انتقام خود را از فرعونيان بگيرد.



2. سميه، مادر عمار ياسر



وي هفتمين نفري بود كه به اسلام گرويد و بدين سبب دشمن سخت به خشم آمد و بدترين شكنجه ها را بر او روا داشت.1



او و شوهرش ياسر در دام ابوجهل گرفتار آمدند و او نخست آنها را اجبار كرد كه پيامبر خدا را دشنام دهند، امّا آنها حاضر به چنين كاري نشدند. او نيز زره آهني به سميه و ياسر پوشانيد و آنها را در آفتاب سوزان نگه داشت. پيامبر كه گاه از كنارشان عبور مي كرد آنها را به صبر و مقاومت سفارش مي نمود و مي فرمود: «صبراً يا آل ياسر فان موعدكم الجنة»: اي

________________________



1. اسدالغابه، ج5، ص481.



(26) زنان در حكومت امام زمان (ع)



خاندان ياسر، صبر پيشه سازيد كه وعده گاه شما بهشت است. سرانجام ابوجهل بر هر يك ضربتي وارد ساخت و ايشان را به شهادت رساند.1



خداوند اين زن را به پاداش صبر و مجاهدتي كه در راه اعتلاي اسلام نشان داد و بدترين شكنجه را از دشمن خدا تحمل كرد، در ايام ظهور مهدي آل محمد صلي الله عليه و آله وسلم زنده خواهد نمود تا تحقق وعده الهي را ببيند و در لشكر وليّ خدا به ياوران آن حضرت خدمت كند.



3. نسيبه، دختر كعب مازنيه



او معروف به ام عماره و از زنان فداكار صدر اسلام است كه در برخي از جنگهاي پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله وسلم شركت جسته و مجروحان جنگي را مداوا كرده است. او در جنگ احد بهترين نقش را ايفا كرد. با ديدن صحنه فرار مسلمانان و تنها گذاشتن پيامبر به دفاع از جان شريف پيامبر پرداخت و در اين راه بدنش زخمهاي فراوان برداشت.



پيامبر عزيز اين فداكاري را ستود و به فرزندش عماره چنين فرمود: امروز مقام مادر تو از مردان جنگي والاتر است.2





________________________



1. رياحين الشريعه، ج4، ص353.



2. مغازي واقدي، ج1، ص273.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (27)



پس از فروكش كردن جنگ، نسيبه با سيزده زخم1 سنگين به همراه ديگر مسلمانان به خانه برگشت و به استراحت پرداخت. با شنيدن فرمان پيامبر خدا صلي الله عليه و آله وسلم كه فقط مجروحان جنگ بايد به تعقيب دشمن بشتابند، نسيبه از جاي برخاست و آماده رفتن شد، امّا به علت شدت خونريزي نتوانست شركت كند. همين كه پيامبر از تعقيب دشمن برگشت، پيش از آنكه به خانه برود، عبدالله بن كعب مازني را براي احوالپرسي نسيبه و سلامتي وي به نزد او فرستاد و چون از سلامتي وي آگاه گشت شادمان موضوع را به پيامبر خبر داد.2



نسيبه از كساني است كه براي ياري امام مهدي عليه السلام زنده خواهد شد.3



4. امّ ايمن



از زنان پرهيزكار و خدمتكار حضرت رسول صلي الله عليه و آله وسلم است. پيامبر به او مادر خطاب مي كرد و مي فرمود: «هذه بقية اهل بيتي»:4 اين زن، باقي مانده اي از خاندان

________________________



1. مغازي واقدي، ج2، ص268.



2. مغازي واقدي ج1 ص270.



3. رياحين الشريعه، ج5، ص41؛ به نقل از خصايص فاطمه.



4. چشم اندازي از حكومت مهدي عليه السلام ، ص76؛ تهذيب الكمال، ج35، ص329.



(28) زنان در حكومت امام زمان (ع)



من است. وي همواره در كنار زنان مجاهد، در جبهه جنگ به مداواي مجروحان مي پرداخت.1



ام ايمن از شيفتگان خاندان امامت بود كه در ماجراي فدك، حضرت زهرا عليه السلام او را به عنوان شاهد معرفي كرد. وي پنج يا شش ماه پس از پيامبر از دنيا رفت.2



خداوند به بركت مهدي آل محمد عليه السلام به هنگام ظهور، او را زنده مي گرداند تا در لشكر گاه امام به خدمت گماشته شود.



5. امّ خالد



در روايت دو بانو بدين نام مشهور شده اند: ام خالد احمسيه و ام خالد جهنّيه. شايد مقصود ام خالد مقطوعة اليد (دست بريده) باشد كه يوسف بن عمر، پس از به شهادت رساندن زيد بن علي بن الحسين در كوفه، دست او را به جرم شيعه بودن قطع كرد. در كتاب رجال كشّي درباره شخصيت و مقام اين زن فداكار از امام صادق عليه السلام مطلبي ذكر گرديده كه حايز اهميت است. ابو بصير گويد: در خدمت امام صادق نشسته بوديم كه ام خالد مقطوعه اليد از راه رسيد. حضرت فرمود: اي ابابصير، آيا ميل داري كه كلام ام خالد را بشنوي؟ من عرض كردم: آري اي فرزند رسول خدا، با شنيدن آن شادمان مي گردم.... در همان موقع ام خالد به

________________________



1. نقش زنان مسلمان در جنگ، ص20.



2. قاموس الرجال، ج10، ص387.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (29)



خدمت امام آمد و سخن گفت. ديدم وي در كمال فصاحت و بلاغت صحبت مي كند. سپس حضرت پيرامون موضوع ولايت و برائت از دشمنان با او سخن گفت.1



6. زبيده



مشخصات كاملي از او نقل نشده است. احتمال دارد زبيده زن هارون الرشيد باشد كه شيخ صدوق(ره) درباره اش گفته است: وي يكي از هواداران و پيروان اهل بيت است. هنگامي كه هارون دانست از شيعيان است قسم خورد كه طلاقش دهد. زبيده كارهاي خدماتي بسياري داشت كه يكي آبرساني به عرفات است. همچنين نوشته اند وي يكصد كنيز داشت كه پيوسته مشغول حفظ قرآن بودند و هميشه از محل سكونت او صداي تلاوت قرآن شنيده شد. زبيده در سال 216 ق. رحلت كرد.2



7. حبّابه والبيّه



از زنان والامقامي است كه دوره زندگي هشت امام معصوم را درك كرد و پيوسته مورد لطف و عنايت ايشان قرار داشت. در يك يا دو نوبت به وسيله امام

________________________



1. رياحين الشريعه، ج3، ص381؛ به نقل از تنقيح المقال مامقاني.



2. تنقيح المقال، ج3، ص78.



(30) زنان در حكومت امام زمان (ع)



زين العابدين و امام رضا عليه السلام جواني اش به او بازگردانده شد. اولين ملاقات وي با اميرمؤمنان عليه السلام بود كه از آن حضرت دليلي بر امامت درخواست كرد. حضرت در حضور وي سنگي را برداشت و بر آن مهر خود را نقش كرد و اثر آن مهر در سنگ جاي گرفت و به او فرمود: پس از من هر كه توانست در اين سنگ چنين اثري بر جاي بگذارد او امام است. از اين رو حبابه پس از شهادت هر امامي نزد امام ديگر مي رفت و آنان مهر خود را بر همان سنگ مي زدند و اثر آن نقش مي بست. نوبت كه به امام رضا عليه السلام رسيد حضرت نيز چنين كرد. حبابه نه ماه پس از رحلت امام رضا عليه السلام زنده بود و پس از آن بدرود حيات گفت.1



روايت شده است كه وقتي حبابه به خدمت امام زين العابدين رسيد يكصد و سيزده سال از عمرش سپري شده بود. حضرت با انگشت سبابه خود اشاره اي نمود و جواني اش بازگشت.2



همچنين نوشته اند: صورت حبابه از زيادي سجود سوخته و از عبادت همانند چوب خشكيده اي شده بود.3



________________________



1. سفينة البحار، ج1، ص204.



2. همان.



3. همان.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (31)



8. قنواء



دختر رشيد هجري، يكي از شيعيان و پيروان علي عليه السلام و خود از ياران با وفاي حضرت امام جعفر صادق عليه السلام است1. وي دختر بزرگمردي است كه در راه محبت و دوستي اميرمؤمنان به طرز دلخراشي به شهادت رسيد. از گفتار شيخ مفيد برمي آيد كه قنواء به هنگام ورود پدرش نزد عبيدالله بن زياد شاهد قطع دو دست و دو پاي پدر خود بوده و به كمك ديگران بدن نيمه جان پدر را از دارالاماره بيرون آورده و به خانه منتقل كرده است. روزي قنواء به پدرش گفت: پدر جان، چرا اين همه خود را به رنج و مشقت عبادت مي اندازي! پدر در جواب گفت: دخترم، پس از ما گروهي خواهند آمد كه بينش ديني و شدت ايمانشان از ما، كه اين همه خود را به زحمت عبادت انداخته ايم، بيشتر است.2



د: بانوان منتظِر



چهارمين گروه ياوران امام زمان بانوان پرهيزكاري هستند كه پيش از ظهور بقية الله رحلت كرده اند. به ايشان گفته مي شود امام تو ظاهر گشته است، اگر مايلي مي تواني حضور داشته باشي. آنان نيز به اراده پروردگار زنده خواهند شد.



________________________



1. جامع الرواة، ج2، ص458؛ رجال شيخ طوسي، ص341.



2. اختصاص شيخ مفيد، ص 73072.



(32) زنان در حكومت امام زمان (ع)



رجعت زنان مربوط به گروه خاصي نيست و هر بانويي خود را با خواسته ها و شرايط زندگي در حكومت مهدي آل محمد عليه السلام تطبيق دهد ممكن است در آينده از رحمت خداوندي بهره مند گشته، براي ياري امام زنده شود. يكي از آن شرايط خواندن دعاي عهد است كه در فرد، نوعي آمادگي براي پذيرش حكومت آخرين ذخيره الهي ايجاد مي كند. به فرموده امام صادق عليه السلام : هر كه چهل صبح دعاي عهد را بخواند از ياوران قائم ما باشد و اگر هم پيش از ظهور آن حضرت از دنيا برود خداوند او را از قبر بيرون آورد تا در خدمت آن حضرت باشد... .1



انتظار فرج



يكي از شرايط حضور در حكومت بقية الله و توفيق ديدار با آن حضرت انتظار فرج است؛ يعني آمادگي كامل براي پذيرش حكومت حق و آراستن به آنچه كه مهدي عليه السلام مي گويد و مي خواهد. انتظار فرج يعني نفي هر گونه سلطه از بيگانگان و مبارزه با افكار انحرافي و فساد اخلاق و در يك كلام، انتظار فرج يعني بيزاري از دشمنان خدا و پيامبر و معصومين قدس سرهما .



بي سبب نيست كه انتظار از بهترين اعمال شمرده شده است، بلكه فرد منتظرِ دولت مهدي همانند كسي است

________________________



1. سفينة البحار، ج2، ص294.



زنان در حكومت امام زمان (ع) (33)



كه در پيش روي رسول خدا شهيد گشته و در خون خود غلتيده است و اگر بر همان حالت انتظار از دنيا برود بسان كسي باشد كه در خيمه مهدي فاطمه عليه السلام مي باشد.



ابو بصير از امام صادق روايت كرده كه آن حضرت روزي فرمود: آيا شما را خبر ندهم به چيزي كه خداوند عملي را بدون آن از بندگانش قبول نمي كند؟ گفتيم: آري. فرمود: شهادت بر وحدانيت خدا و رسالت پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و اقرار به آنچه كه خداوند فرموده، از دوستي ما و بيزاري از دشمنان و اطاعت و پيروي از ما. نيز داشتن ورع و پرهيزكاري و انتظار كشيدن براي قائم عليه السلام . آنگاه فرمود:به درستي كه براي ما دولتي است، خداوند آن را هر زماني كه اراده كند برقرار مي سازد. سپس افزود: هر كس كه دوست دارد از ياران قائم عليه السلام ما باشد بايد در انتظار به سر برد و خود را به ورع و محاسن اخلاق بيارايد، و اگر در همان حال بميرد براي او اجري همانند كسي است كه آن حضرت را درك كرده باشد.1





________________________



1. منتهي الآمال، ج2، ص486؛ به نقل از غيبة نعماني.



(34) زنان در حكومت امام زمان (ع)



آخرين سخن



بانوي محترم، خواهر مسلمان !



اگر مي خواهيد در زمره ياران امام زمان باشيد... اگر مي خواهيد يكي از آن پنجاه زن باشيد... اگر مي خواهيد يكي از آن چهارصد نفري باشيد كه همراه عيسي از آسمان فرود مي آيند، ... اگر مي خواهيد به اراده پروردگار و براي ديدار گل روي مهدي فاطمه بار ديگر به دنيا باز گرديد... اگر مي خواهيد فرد مفيدي در حكومت مهدي عليه السلام باشيد، بياييد از همين لحظه با قائم آل محمد صلي الله عليه و آله وسلم پيمان ببنديد و رابطه خود را با او محكم كنيد و خود را با برنامه ها و خواسته هاي مهدي عليه السلام تطبيق دهيد. بدانيد كه امام زمان جز راه جدش پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و اميرالمؤمنين عليه السلام نمي رود.



به اميد حضور و ديدار او



زنان در حكومت امام زمان (ع) (35)



فهرست منابع



1- احتجاج طبرسي



2- اسدالغابة



3- اختصاص شيخ مفيد



4- بيت الاحزان



5- بحارالانوار



6- تنقيح المقال



7- جامع الرواة



8- دلائل الامامة



9- تهذيب الكمال



10- چشم اندازي از حكومت مهدي عليه السلام



11- الجمل، شيخ مفيد



12- رجال شيخ طوسي



13- رياحين الشريعه



14- سفينة البحار



15- الفصول المهّمة



16- المسترشد، طبري



17- مجمع الزوائد



18- معجم احاديث الامام المهدي عليه السلام



19- مغازي واقدي



20- قاموس الرجال



21- نقش زنان مسلمان در جنگ



22- منتهي الآمال



23- كمال الدين، شيخ صدوق



24- الغيبة، شيخ طوسي



(36)



(37)



طبسي، محمدجواد، 1331.



زنان در حكومت امام زمان (ع) / مؤلف محمدجواد طبسي.



تهران: بنياد فرهنگي حضرت مهدي موعود(ع)1379.



36 ص. 1500 ريالISBN 964-7428-03-0:



فهرست نويسي بر اساس اطلاعات فيپا.



كتابنامه: ص. 30.



1.مهدويت. 2.محمدبن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق.-- ياوران. الف. عنوان.



9ز185ط/4/224BP 462/297



كتابخانه ملي ايران 24051-79م



مركز پخش: تهران - 8408419



(38)



زنان در حكومت امام زمان عليه السلام



خ



محمدجواد طبسي



ناشر: انتشارات بنياد فرهنگي حضرت مهدي موعود عليه السلام



تيراژ: 10000 نسخه



نوبت چاپ: اوّل



قيمت: 1500 ريال



شابك 0-03-7428-964



ISBN 964-7428-03-0



(39)



(40)



(41)



نوشته محمدجواد طبسي···3



فهرست···5



مقدمه ناشر···6



شايسته باشد.بنياد فرهنگي مهدي موعود (ع)···6



اشاره···7



در گذر تاريخ···10



نقش زنان در دوران امام علي7···12



نقش زنان در دوران غيبت صغري···14



نقش زنان در حكومت امام زمان7···17



الف: حضور پنجاه زن در بين ياران امام···17



پنجاه زن از سيصد و سيزده نفر!···19



ب: زنان آسماني···20



ج: رجعت زنان···20



زنان سرافراز···25



1. صيانه ماشطه···25



2. سميه، مادر عمار ياسر···26



3. نسيبه، دختر كعب مازنيه···27



4. امّ ايمن···28



5. امّ خالد···29



6. زبيده···30



7. حبّابه والبيّه···30



8. قنواء···32



د: بانوان منتظِر···32



(42)



انتظار فرج···33



آخرين سخن···35



به اميد حضور و ديدار او···35



فهرست منابع···36