اوتاد، عصائب، ابدال، نجباء، رفقا و اعاجم
جالب اين كه در وصف ياران مهدى (عج) واژه هايى مانند: «اوتاد، عصائب، ابدال، نجباء، رفقا و اعاجم» آمده كه با توجه به معانى اين عناوين با ويژگى هاى ياران حضرت مهدى (عج) نيز آشناتر مى شويم.
* اوتاد *
قبلاً گفتيم كه ايشان طبق روايات سى نفرند كه همواره در خدمت امام عصر(عج) به سر مى برند، هر كدام از آنها كه از دنيا بروند، فرد شايسته ديگرى جانشين او مى گردد.( [55] )
با توجه به كلمه «اوتاد» كه جمع «وَتَد» به معنى ميخ است و با توجه به آيه 7 سوره نبأ قرآن كه خداوند مى فرمايد:
«وَالْجِبالَ اَوْتاداً
ما كوهها را ميخهاى زمين قرار داديم.»
(كه زمين را نگهدارند و بوسيله آن، زمين از هم نپاشد)
نتيجه مى گيريم كه اين ياران از مردان بسيار خالص و دلاور هستند كه همچون كوه استوار، در خدمت آن حضرت بسر مى برند.
* عصائب *
طبق بعضى از روايات، اينها ياران حضرت مهدى(عج) در عراق هستند كه هنگام ظهور آنحضرت خود را به مكه مى رسانند و با او بيعت مى كنند.( [56] )
با توجه به معنى «عصائب» كه جمع عصبه به معنى جوانمردان رشيد و نيرومند است، به دست مى آوريم كه ياران مهدى (عج) بايد چنين باشند.
ناگفته نماند كه در بعضى از روايات ياران حضرت مهدى(عج) با عنوان «اخيار» خوانده شده اند.( [57] )
* ابدال *
اينها از ياران حضرت مهدى(عج) در شام هستند و هنگام خروج و ظهور آنحضرت خود را به مكّه مى رسانند و با آنحضرت بيعت مى كنند.( [58] )
معنى ابدال چنانكه مرحوم طُرِيحى در مجمع البحرين مى گويد: آنها جمعى از صالحان مى باشند، كه همواره در زمين هستند، وقتى يكى از آنها فوت كرد، خداوند بدل او شخص صالح ديگر را مى گذارد، اينها 40 يا 70 نفر در شام هستند و يا 30 نفر در جاى ديگر.( [59] )
بنابر اين اينها مردان خالص و كامل و صالح روى زمين هستند.
ضمناً ناگفته نماند كه شخصى از حضرت رضا(عليه السلام) در مورد ابدال پرسيد، آنحضرت فرمود: ابدال، اوصياء پيامبران هستند.( [60] )
* نجباء *
طبق روايتى كه از امام على(عليه السلام) و امام باقر(عليه السلام) نقل شده: اينها ياران مهدى(عج) از سرزمين مصر هستند.( [61] )
نيز در روايتى آمده كه اينها از كوفه هستند.( [62] )
با توجه به معنى «نجباء» كه جمع نجيب به معنى افراد پاك سرشت و خوش نفس و جوانمرد است، نيز به ويژگى ديگر ياران مهدى(عج) پى مى بريم.
* رفقاء *
ياران حضرت مهدى (عج) از كوفه هستند و خود را هنگام ظهور به مكّه رسانده و با آنحضرت بيعت مى كنند و همچون پاره هاى متراكم ابر پاييزى به سوى مكّه روانه مى شوند.( [63] )
با توجه به اينكه پنجاه نفر از سيصد و سيزده نفر اهل كوفه هستند( [64] ) و با توجه به معنى «رفق» و «رفاقت» كه نشانگر صفا و صميميت و پيوند محكم آنهاست به ويژگى ديگر ياران مخلص حضرت مهدى(عج) نيز پى مى بريم.
* اعاجم *
يعنى غير عرب، چنانكه هم اكنون نيز ما نشانه هايش را در ايران، افغانستان و پاكستان و ... مى بينيم، امام زمان(عليه السلام)ياران بسيار مقاوم و خستگى ناپذير و مخلص در اين كشورهاى عجمى دارد. همين ها مى توانند هسته مركزى ارتش نيرومند امام(عج) را در كشورهاى عجمى تشكيل دهند و سپس به توسعه آن اقدام جدّى كنند.( [65] )
با توجه به اينكه حكومت جهانى ارتش نيرومند و قوى و كامل مى خواهد. آن هم در اطراف امامى كه غرق در اسلحه هاى پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله وسلم)است و حتى اسب و شتر و دلدل و براق و پرچم پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)همراه اوست و مصحف مخصوص امير مؤمنان على(عليه السلام) را در دست دارد.( [66] )
اين نيز قابل توجه است كه امير مؤمنان على (عليه السلام) فرمود: اصحاب مهدى(عج) جوانند و پير در آنها يافت نمى شود، جز مثل سرمه در چشم و نمك در غذا، كه كمترين چيز در غذا، نمك است.( [67] )
پاورقي
[55] ـ غيبت طوسى، ص 102، بحار، ج 52، ص 158.
[56] ـ المجالس السنيه، ج 5، ص 699 در مورد وفادارى مردم كوفه (كه شامل نجف نيز خواهد شد) روايات ديگرى نيز رسيده از جمله اينكه پنجاه هزار نفر از دليران مردم كوفه مدافع خاص امام قائم(عج) در برابر دشمن هستند (بحار، ج 52، ص 306)، و اينكه مقرّ حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) كوفه است (اثباة الهدة، ج 7، ص 94) نيز حاكى است كه مردم كوفه در پشتيبانى آنحضرت جدّى و شجاع هستند. و امام باقر(عليه السلام) ضمن روايتى فرمود: خوشبخت ترين مردم نسبت به امام قائم (عج) مردم كوفه هستند. (اثباة الهداة، ج 7، صفحه169).
[57] ـ اثباة الهداة ، ج 7، ص 38.
[58] ـ المجالس السنيه، ج 5، ص 699 و 709.
[59] ـ مجمع البحرين (ماده بدل).
[60] ـ سفينة البحار، (ماده بدل).
[61] ـ امام على(عليه السلام) فرمود :
اَلاَْبدالُ بِالشّامِ وَالنَّجَباءُ بِمِصْر وَالْعَصائِبُ بِالْعَراقِ
(مجمع البحرين ماده عصب).
[62] ـ بحار، ج 52، ص 347.
[63] ـ المجالس السنيه، ج 5، ص 709.
[64] ـ بحار، ج 52، ص 306.
[65] ـ ضمناً ناگفته نماند كه طبق بعضى از روايات پس از ظهور آنحضرت جبرئيل(عليه السلام) و فرشتگان و نجباء جن و نقباء مردم با او بيعت مى كنند (بحار، ج 53، ص 8 و 9) به اين ترتيب واژه «نقباء» كه بمعنى مردان آگاه و متعهد است نيز بر ياران خاص امام افزوده مى شود.
[66] ـ بحار، ج 53، ص 36.
[67] ـ اثباة الهداة، ج 7، ص 37