بازگشت

معني واژه مهدي


«جاسم م. حسين» معني کلمه ي «مهدي» را در اثرش: «غيبت امام دوازدهم» تبيين مي کند. لغت «مهدي» که به معني «شخص هدايت شده توسط خدا» است مجهول از فعل «هدي» به معني «هدايت کردن» مي باشد. «هادي» آن واژه اي که دوبار در قرآن استعمال شده است، صفت فاعلي از همين بُن، و به معني «راهنما» است:

اولين آيه مي فرمايد:... انّ الله لَهادِ الّذين آمنوا الي صراط مستقيم [1] خدا کساني را که ايمان آورده اند به راه راست هدايت مي کند. [2] .

و دومين آيه:...کفي بربّک هادياً و نصيراً [3] پروردگار تو براي راهنمايي و ياري تو کافي است.

در کاربرد قرآني، هشت صورت از همين بُن، «اهتدي»: «هدايت را براي خويش پذيرفت»، دقيقاً به عنوان معني مطاوعي استعمال شده است که وجه وصفي آن «مُهتدي» است.

انساني که از سوي خدا هدايت شده است، هدايت يافته ي صرف نيست بلکه خود نيز به صورتي دل آگاهانه يا عقلي، پذيراي هدايت الهي است. در اين صورت وي مي تواند معرفت خدا را تحصيل کند تا خدا وي را از طريق پيروي احکامش در زمين به هدايت، رهنمون گردد. بر اين اساس، شريعت الهي را نمي توان جز از طريق اين منبع معرفت، دريافت. از اين رو در سراسر دوران تاريخ، خدا معارف و شريعت را به گروهي از افراد که هدايت شدگان الهي بودند وحي کرد تا بشر را به صراط مستقيم هدايت نمايد. اين افراد را «پيامبران» مي نامند که از [چنان] صفات نافذي برخوردار بودند که فرمان هاي الهي را به موقع به اجرا مي گذاشتند و نيز مردم را بي [هيچ] خطايي هدايت مي کردند. لذا آنان، در قرآن «هداة» (جمع هادي) خوانده شده اند، زيرا ايشان پيشتر مشمول هدايت الهي گرديده اند. واژه ي «مهدي» (هدايت شده) همان معناي «مهتدي» را دارد.


پاورقي

[1] الحجّ: 22 / 54.

[2] ترجمه ي تمامي آيه ها در اين مقاله، بر اساس ترجمه ي آقاي آيتي مي باشد. (م).

[3] الفرقان: 25 / 31.