( [16] ). و در دوره ديگر ـ عصر صادقين(عليهما السلام) ـ به تبويب اصول و تفصيل حقايق دين پرداختند، و در دوره سوم، كه با امام رضا(عليه السلام) شروع مى شود، به نشر دين و پالايش آن از دسيسه ها و افتراها پرداختند. بديهى است كه با شهادت حجّت يازدهم دوران حُجَج ظاهر پايان مى يابد.



ائمه(عليهم السلام) سنگ بناى دين را در اين سه دوره متوالى محكم كردند، و اصول نظام هاى دين را القا نمودند. ولى مردم ديگر، تحمل و ائمه(عليهم السلام) را از دست دادند و به انحطاطى رسيدند كه به تعبير حضرت على(عليه السلام) بايد حيوانات را به آن ها تشبيه كرد. اين برخوردها و عداوت هاى بى شمار و فاصله گرفتن از امامان، تا آن جا است كه وقتى بنى اميه سقوط مى كنند، مردم به جاى بازگشت به خانه جانشينان رسول خدا(صلى الله عليه وآله وسلم)، به بنى عباس روى مى آورند.