بازگشت

مقدمه


(يا صاحب الزمان ادركنا)



قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله : مَنْ حَفِظ مِنْ اُمَّتى اَرْبَعينَ حَديثا مِمّا يَحْتاجُونَ اِلَيْهِ مِنْ أَمْرِ دينِهِمْ بَعَثَهُ اللّهُ يَوْمَ الْقيامَةِ فَقيها عالِما.





پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: هر كسى از امّت من چهل حديث در مورد مسائل دينى كه مردم به آن نياز دارند حفظ كند خداوند در روز قيامت او را فقيه و دانشمند بر انگيزد.



صرف نظر از مجموعه احتمالاتى كه در معناى حفظ حديث مطرح شده است



يكى از شيوه هاى رايج در بين علماى پيشين اين بوده است كه از طريق تدوين مجموعه هاى چهل حديث در زمينه موضوعات مختلف دينى كه مردم بدان نياز داشته اند به نشر معارف دين مى پرداختند.



اين كار را علما و انديشمندان اسلامى به عنوان مرزبانان فرهنگ اسلامى با هدف حفظ و تحكيم و ترويج احكام و تعاليم دينى انجام مى دادند. البته وجود روايات زيادى كه در آنها به حفظ چهل حديث سفارش شده است انگيزه اى بوده است كه اغلب علما در كنار تمام كارهاى علمى و فكرى و فرهنگى خود، به تدوين مجموعه هاى چهل حديث اهتمام بورزند تا از اين طريق هم به انجام وظيفه خود يعنى ترويج فرهنگ اسلامى پرداخته باشند و هم به ثواب و فضيلتى كه در اين روايات وعده داده شده است نائل آيند.



متأسفانه به مرور زمان به موازات رواج پيدا كردن شيوه هاى جديد آموزشى و تبليغات، مسأله تدوين چهل حديث به فراموشى سپرده شد و يا حداقل از رونقى كه پيش از اين داشت افتاده است.



امّا به نظر مى رسد در شرايط كنونى يعنى كم شدن فرصت مطالعه افراد در نتيجه گسترش زندگى ماشينى تأليف مجموعه هاى چهل حديث در موضوعات مورد نياز، هنوز از كار آيى بيشترى برخوردار مى باشد.



از آنجا كه در دروه غيبت توجه به مسأله امامت و آشنايى با ابعاد مختلف معارف امام زمان عليه السلام از اهميت بسيار مهمى برخوردار است و از طرف ديگر راه شناخت درست اين موضوع مراجعه به روايات پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمه اطهارعليهم السّلام است، و به پاسداشت سال امام على عليه السلام كه از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامى با هدف تبيين هر چه بيشتر معارف و رهنمودهاى آن حضرت انجام گرفته است بر آن شديم تا از طريق بررسى مجموعه فرمايشات حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام بخشى از آن روايات را كه ابعاد مختلف شخصيت حضرت صاحب الزمان عليه السلام و وقايع زندگى و ويژگيهاى ياران و دوران حكومت آن حضرت را مورد اشاره قرار داده است با ترتيب مناسب به صورت يك مجموعه چهل حديث جهت استفاده علاقمندان تهيه و منتشر سازيم. اميد آن كه اين تلاش ناچيز در حدّ خود به ترويج فرهنگ انتظار كمك نموده باشد.







سيد صادق سيد نژاد



پانزده شعبان 1421



پاييز 1379




پاورقي

[1] خصال، ج 2ص 541ح .15

[2] در مورد معناى حفظ حديث نظرات زيادى ابراز شده است كه از جمله آنهاست:



- به ذهن سپردن.



- محافظت و نگهبانى از احاديث تا از بين نروند خواه از طريق به ذهن سپردن يا نوشتن يا نقل كردن براى ديگران با هر وسيله ممكن...؛ به يكى از وجوه شش گانه كه علماى حديث مى گويند يعنى شنيدن از استاد، خواندن بر استاد، شنيدن از ديگرى در حال خواندن آن بر استاد، با اجازه استاد آن را نقل كردن، و... (اربعين شيخ بهايى، ص 65و 66)