هـدف اصـلى مـا از آوردن آيـات شـريـفـه قـرآن كـه از زنـده شـدن بـرخـى از مردگان گـزارش مى كند و نيز ترسيم دسته هاى روايات در اين مورد، اين است كه زمينه طرح اين سـؤ ال فـراهـم آيـد كـه : ((آيـا در قـرآن شـريـف بـر مـسـاءله رجـعـت دليل داريم ؟))

پاسخ :

آرى ! در قـرآن كـريـم آيـات مـتـعـددى اسـت كـه امـامـان اهـل بـيـت عـليـهـم السـلام آنـهـا را به مساءله رجعت تفسير كرده اند. و روشن است كه امامان مـعـصـوم عليهم السلام مترجمان و مفسران حقيقى وحى الهى هستند. قرآن در خانه آنان فرود آمده و صاحبان خانه از آنچه در خانه است از همگان آگاهتر و داناترند.

پـيـش از آوردن نـمـونه هايى از آيات قرآن در اين مورد، توجه شما خوانند گرامى را به ايـن نـكـتـه مـعـطـوف مـى دارم كـه بـرخـى از دانـشـمـنـدان مـعاصر، 76 آيه از آيات را كه تاءويل به رجعت شده است گرد آورده اند و اينها غير از انبوه روايات در اين مورد است كه از آنها سخن خواهد آمد.

و اين مطلب شگفتى هم ندارد چرا كه اصل رجعت از موضوعات عقيدتى است . طبيعى است كه بر آن تاءكيد شده باشد.

نمونه هايى از آيات

1ـ ((وَ يَوْمَ نحْشرُ مِن كلّ ِ أُمّةٍ فَوْجاً )) (46)

يـعـنـى : و آن روز كـه از هـر امـتـى ، گـروهـى از كسانى را كه آيات ما را دروغ انگاشتند محشور گردانيم .

از امـام صـادق عـليـه السـلام روايـات مـتـعـددى در تاءويل اين آيه شريفه در مورد رجعت رسيده است ؛ از جمله اين روايت است كه :

مـردى بـه اما صادق عليه السلام گفت : ((اهل سنت مى پندارند كه اين آيه شريفه كه مى فرمايد: ((وَ يَوْمَ نحْشرُ مِن كلّ ِ أُمّةٍ فَوْجاً )) در مورد روز قيامت است .))

امـام صـادق عـليـه السـلام فـرمـود: ((آيـا خـداوند در روز رستاخيز از هر امتى گروهى را مـحشور مى سازد و بقيه آنان را وا مى گذارد؟ هرگز! اين در مورد رجعت است كه برخى را زنده مى سازد. اين آيه شريفه در مورد قيامت است كه مى فرمايد:

((وَ حَشرْناهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنهُمْ أَحَداً.)) (47)

يعنى : و همه آنان را گرد خواهيم آورد و هيچ يك را فروگذار نخواهيم كرد.

و نـيـز در مـورد آيـه شـريـفـه ((وَ يَوْمَ نحْشرُ مِن كلّ ِ أُمّةٍ فَوْجاً .)) فرمود:

((هـمـه انسانهاى با ايمانى كه بناحق كشته شده باشند رجعت مى كنند و پس از آن از دنيا مى روند. رجعت براى مؤ منان خالص و نيز كافران محض است .)) (48)

ميان سيد اسماعيل حميرى شاعر حقگوى شيعه و ((سوارالقاضى )) در مجلس ((منصور)) خليفه عباسى ، مناظره ظريفى درگرفت كه خلاصه اى از آن ترسيم مى گردد:

قاضى دستگاه خلافت با اشاره به سيد حميرى به خليفه گفت : ((اين مرد به رجعت معتقد است .))

سيد پاسخ داد: ((اما در مورد گفتار قاضى ، من به آنچه قرآن شريف بر آن رهنمون است ايمان دارم . و اين است كه مى فرمايد:

((وَ يَوْمَ نحْشرُ مِن كلّ ِ أُمّةٍ فَوْجاً .))

و در آيه ديگرى مى فرمايد:

((وَ حَشرْناهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنهُمْ أَحَداً.))

از اين دو آيه شريفه دريافت مى شود كه دو حشر و نشر و زنده شدن هست ، يكى از آن دو، عـمـومـى و هـمـگـانـى اسـت و در روز رسـتـاخـيـز اسـت و ديـگـرى خـصـوصى كه همان رجعت گروههايى باشد... كه ما بر آن معتقديم .))

2ـ (( إِنّا لَنَنصرُ رُسلَنَا وَ الّذِينَ ءَامَنُوا فى الحَْيَوةِ الدّنْيَا وَ يَوْمَ يَقُومُ الأَشهاَدُ.)) (49)

يعنى : ما پيام آوران خويش و ايمان آوردگان را در زندگى دنيا و در روز قيامت كه شاهدان براى شهادت به پاى مى خيزند يارى مى كنيم .

از امـام صـادق عـليـه السـلام در مـورد ايـن آيـه شـريـفـه سـؤ ال شده است كه فرمود:

((بـخـداى سـوگـند كه اين يارى رسانى ، در رجعت خواهد بود. آيا نمى دانى كه بيشتر پـيـامـبـران خـدا در دنـيـا بـه پـيـروزى ظـاهـرى نـرسـيـده و بـه شـهـادت نـائل آمـدنـد، هـمـينگونه امامان راستين ؟ با اين بيان اين وعده پيروزى در هنگام رجعت خواهد بود.)) (50)

3ـ ((رَبّنَا أَمَتّنَا اثْنَتَينِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَينِ .)) (51)

يعنى : پروردگارا! ما را دو بار ميراندى و دو بار زنده ساختى ...

امام باقر عليه السلام فرمود: اين آيه شريفه مخصوص گروههايى است كه پس از مرگ بار ديگر به همين دنيا رجعت مى كنند.)) (52)

اين پرتويى كه از آيات شريفه كه امامان اهل بيت عليهم السلام بوسيله آنها بر مساءله رجـعـت اسـتـدلال نموده اند. اين اصل رجعت بصورت سربسته و كلى است كه در اين رابطه توضيحات لازم خواهد آمد.