بازگشت

ج - كتاب هاي تاريخي


مقصود از كتاب هاى تاريخى ، منابع تاريخ عمومى است كه برخى از نويسندگان و آثار آنان در اين زمينه اشاره مى گردد.

1 - ((طبرى ))متوفاى (310 ه‍/ 922 م ) در دوران ((غيبت صغرى )) مى زيست . اثر او ((تاريخ الرسل و الملوك ))كه به ((تاريخ طبرى )) شهرت دارد، عارى از هرگونه اطلاعاتى درباره فعاليت هاى وكلاى امام دوازدهم (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) است (همين مى تواند مشعر به پنهانى بودن فعاليت هاى آنان باشد)؛ در عين حال فعاليت هاى مبارزاتى ديگر گروه هاى شيعه ؛ مانند ((اسماعيليه ))را تا تشكيل حكومت آنان در سال (296 ه‍/ 908 م ) دنبال مى كند؛ وى همچنين كاربرد حديث نبوى را درباره مهدى قائم به وسيله اين گروه ها، در تلاش آنان براى دستيابى به قدرت در طول زمان ((غيبت صغرى ))پيگيرى مى نمايد.

2 - ((مسعودى ))متوفاى (346 ه‍/ 957 م ) در دوره ((غيبت كبرى )) مى زيست و اطلاعات مهمى را در رابطه با رفتار خشونت آميز عباسيان نسبت به امامان و پيروان آنها و تاءثير اين سياست را بر وقوع غيبت به دست مى دهد. اين نكات را مى توان در كتاب هاى او، موسوم به ((مروج الذهب )) ، ((التنبيه و الاشراف ))و ((اثبات الوصية ))(منسوب به او) دريافت .

3- ((ابن اثير))متوفاى (630 ه‍/ 1232 م ) در اثر خود ((الكامل فى التاريخ ))گزارش مفيدى مربوط به شكاف و اختلافات ميان وكلاى امام دوازدهم (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) و نقش ((غلات ))را در ايجاد اختلافات ، به ويژه ((شلمغانى ))بر مى شمارد.

از اين منابع و مآخذ دست اول كه بگذريم ، در دوران معاصر و دهه هاى اخير نيز كتاب هاى تحقيقى و در خور ستايشى پيرامون غيبت و تاريخ آن و زندگى سياسى امام دوازدهم (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) نوشته شده كه مى تواند نقش به سزايى در روشن نمودن تاريخ سياسى آن حضرت و سازمان مخفى وكلا و پرده برداشتن از حقايق تاريخى آن عصر، داشته باشد. در ذيل به برخى از آنها اشاره مى شود:

((منتخب الاثر فى الامام الثانى عشر عليه السلام )) ، ((آية الله صافى گلپايگانى )) .

((تاريخ الغيبة الصغرى ))و ((تاريخ الغيبة الكبرى )) ، ((سيد محمد صدر)) .

((تاريخ سياسى غيبت امام دوازدهم عليه السلام )) ، ((دكتر جاسم حسين )) .

((حياة الامام محمد المهدى عليه السلام )) ، ((باقر شريف القريشى )) .

در نوشته حاضر، بسيارى ديگر از آثار تاريخى ، كتب حديث و... به كار رفته است ، به خصوص در مورد عصر غيبت كبرى و وضعيت فكرى و سياسى - اجتماعى مسلمانان در آستانه غيبت صغرى كه در هر بحث به آنها اشاره شده است .