غيبت صغري
با شهادت امام عسكرى عليه السلام در سال (260 ه) مرحله غيبت كوتاه مدت امام دوازدهم (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) آغاز شد و تا سال (329 ه)؛ يعنى 70 سال به طول انجاميد. اين غيبت به لحاظ اين كه از جهت زمانى محدود است ، به آن ((غيبت صغرى ))مى گويند. اين دوره نقش بسيار مهمى در ايجاد آمادگى شيعه براى پذيرش ((غيبت كبرى )) داشت .
در طول ((غيبت صغرى ))گرچه امام از نظرها پنهان بود، اما كسانى بودند كه با آن حضرت در تماس بودند و سمت ((نواب خاص ))امام را داشتند؛ هر يك از شيعيان مى توانستند به وسيله ((نواب ))مشكلات و مسائل خود را به عرض آن حضرت برسانند و توسط آنان خود را دريافت كنند. گاهى گروهى از مردم به وسيله آن نايبان خاص به ديدار امام مى رسيدند. اين نايبان 4 نفرند و به ((نواب اربعة ))مشهورند.
اسامى اينها كه همگى از علما و بزرگان شيعه هستند به ترتيب عبارتند از:
1 - ابو عمر، عثمان بن سعيد عمرى از (260 ه) تا هنگام وفات كه ظاهرا قبل از سال (267 ه) بوده است . برخى وفات او را در سال (265 ه) ذكر كرده اند).
2 - ابو جعفر، محمد بن عثمان عمرى (از هنگام وفات سفير اول تا 305 ه).
3 - ابو القاسم ، حسين بن روح نوبختى (305 ه- 326 ه).
4 - ابو الحسن ، على بن محمد سمرى (326 ه - 329 ه).
درباره زندگى ، تلاش ها و فعاليت هاى هر يك از اين چهار بزرگوار و نقش آنان در سازمان مخفى وكالت و ايجاد آمادگى در شيعيان براى پذيرش ((غيبت كبرى )) ، در ((فصل ششم )) ، مفصل گفت وگو خواهيم كرد.