باسم رب المهدى عجل الله تعالى فرجه الشريف

با شهادت امام عسكرى عليه السلام (260 ه -) دوره غيبت فرا مى رسد. غيبت هنگامى است كه طرح اساسى مذهب ريخته شده است و احاديث در شكل ((اصول اربعماة )) و ((جوامع )) نگهدارى شده اند و معيار شناسايى احاديث ، و تهذيب آنها به دست آمده ، و شاگردانى مبرز و توانا براى دفاع از كيان اعتقادى و فقهى شيعه در برابر فرقه ها و گروه هاى مختلف به ويژه اهل سنت كه از حمايت خلفا نيز برخوردار بودند، تربيت يافته اند و كارگشاى حوادث هستند.

حضور ((حجت ))احتياج به بلوغى دارد كه هنوز حاصل نشده ، و زمينه اى مى خواهد كه هنوز فراهم نگشته است ، پس به طور طبيعى غيبت شروع مى شود و تا هنگامى كه زمينه هاى رهبرى آن حضرت فراهم نشود در پرده غيبت خواهد ماند. چون همان طور كه مى دانيم از وظايف امام ، حفظ اسلام و رهبرى مسلمانان است . طرح بنيادى مذهب ، حفاظت و نگهدارى آن تا زمان امام عسكرى عليه السلام انجام شده و اصول كلى آن القا گرديده است . مى ماند رهبرى مسلمانان كه آن هم احتياج به آمادگى بيشتر و زمينه اى گسترده و يارانى مناسب دارد. هرگاه اين زمينه ها فراهم شد ((غيبت )) به ((ظهور)) مى انجامد، و گرنه ادامه غيبت طبيعى است .

رويداد غيبت امام دوازدهم (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) كه بدون ترديد از مهم ترين حوادث تاريخ تشيع است ، از دو ديدگاه اعتقادى و تاريخى قابل بررسى مى باشد.

نوشته حاضر نگاهى است از منظر تاريخى ، تلاشى است در جهت بررسى تاريخ ((غيبت صغرى ))و ((غيبت كبراى ))امام دوازدهم (عجل الله تعالى فرجه الشريف )

در بررسى غيبت صغرى (260-329 ه -) ابتدا مرورى خواهيم داشت به بررسى منابع و شناخت وضعيت سياسى - اجتماعى و فكرى عصر امام (عجل الله تعالى فرجه الشريف ) در آستانه غيبت و آشنايى با زمينه هاى تاريخى و تمهيدات ائمه ، به ويژه عسكريين عليهماالسلام براى ورود شيعه به اين عصر، بررسى سازمان مخفى وكالت ، و تكوين و فرآيند تكاملى آن و نقش آن ، شرح حال ((نواب اربعه ))و وظائف و نقش آنان در اين عصر.

در بررسى غيبت كبرى (329 ه -) نيز اشاره اى خواهيم داشت به تاريخ شيعه ، نهضت ها و دولت هاى آن همراه حركت هاى علمى و مبارزات علما و دوران هاى مرجعيت فقها و مدارس آنان ، و در نهايت بررسى كوتاهى پيرامون آثار و سيرت امام مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف ). اميد كه توانسته باشيم گامى هر چند كوتاه در جهت آشنايى با تاريخ آن حضرت برداشته باشيم .