بازگشت

اهميت كتاب


ارزش و اهميت والاى اين كتاب زمانى بيشتر فهميده مى شود كه بدانيم شيخ طوسى (قدّس سرّه) كه خود يكى از نامدارترين و تواناترين علماى شيعى، در مباحث كلامى است، مقاطعى مهم از اين كتاب را گاهى به صورت نقل صريح و گاهى با اندكى تصرّف و اختصار در كتاب «غيبت» و نيز در «فصل فى الكلام فى الغيبة» آورده، و در جاى جاى اين دو كتاب، مطالب مختلفى از كتاب «مقنع» را باتصريح بنام سيد مرتضى (قدّس سرّه)، مورد استناد قرار داده است.



پس از آن همين نقل ها، مورد نظر علامه مجلسى (رحمة الله عليه) قرار گرفته و آنها را در كتاب نفيس «بحار الانوار»( [6] ) در ضمن ادلّه اى كه شيخ طوسى در اثبات غيبت ذكر كرده، نقل نموده است. بنابراين كتاب «المقنع» را مى توان يكى از مصادر با واسطه «بحار الانوار» به شمار آورد.



همينطور مفسّر و دانشمند بزرگ اسلام مرحوم شيخ طبرسى (متوفى به سال 548 هجرى قمرى) قسمتهايى از همين كتاب را بصورت نقل صريح يا به اختصار در كتاب ارزشمند خود «اعلام الورى باعلام الهدى» طى مسائل اول تا پنجم باب پنجم ذكر نموده است. او اگر چه به نام سيد شريف مرتضى به عنوان مستند اين اقوال تصريح نموده لكن اسم كتاب «مقنع» را بعنوان مدرك آنها ذكر نفرموده است.



اهتمام اين بزرگان و اعتبارى كه براى ذكر مقاطع مهم و قسمتهاى قابل توجّه كتاب «مقنع» در تأليفات خود قائل بوده اند، دلالت روشنى بر اذعان و اعتراف آنان به پيشگامى سيد مرتضى در اين راه، و اهميت فرمايشات او در اين مباحث دارد.


پاورقي

( [6] ) «بحار الانوار» علامه مجلسى: جلد 51 باب 12 صفحه 167.