وقتي دانستيم امام زمان عليه السلام از تمام حالات و حوادث آگاه است و به موهبت الهي همه چيز را مي داند، از گذشته و آينده با خبر است، حتي خطورات ذهني و امور قلبي را مي فهمد و از اسرار نهفته در دلها و رازهاي پنهان در باطن ها مطلع مي باشد، خود اين باور و اعتقاد، انگيزه ي موثري براي خودسازي و تزکيه است تا از گناهان فاصله بگيريم و به نيکي ها بگرويم. زيرا مسلما افکار ناپسند و رفتار زشت، او را مي آزارد و قلب مطهرش را مکدر مي سازد، چنانکه کارهاي نيک و نيات پاک، وي را خرسند مي گرداند.

بنابراين انسان معتقد به اهل بيت و شخص باورمند به حضرت صاحب الزمان هرگز انديشه ي خيانت و فکر معصيت در سر نمي پروراند و در پي هوي و هوس، دامن به گناه نمي آلايد. چون از يک طرف مي داند اعمال و افکار او به ائمه عليهم السلام عرضه مي شوند و امام زمانش، از کارهاي ظاهري و انگيزه هاي دروني وي اطلاع دارند، از سوي ديگر يقين دارد زشت کاري ها و پليدي ها، موجب رنجش خاطر و آزردگي مولايش مي باشند. بدين خاطر مي کوشد که هيچگاه مرتکب گناه نشود و گرد شهوات ناروا نگردد.



[ صفحه 104]



خداوند در آيه ي 105 سوره ي توبه فرموده است:

«و قل اعملوا فسيري الله عملکم و رسوله و المومنون»

يعني (اي پيامبر، به مردم) بگو: عمل کنيد، بزودي خدا و پيامبرش و مومنان، کردار شما را مي نگرند.

بر اساس مطالبي که از اهل بيت پيرامون اين وحي قرآني بيان شده، «مومنان» که همرديف خدا و رسولش قرار گرفته و ناظر اعمال مردم اند، امامان معصوم و جانشينان راستين پيامبر مي باشند.

در تفسير برهان، بعد از اين آيه، از حضرت صادق عليه السلام گزارش گرديده که درباره ي کلمه ي «مومنون» فرمودند:

«هم الائمة».

ايشان (که نظاره گر اعمال مردمان هستند و در قرآن، کنار خدا و پيامبر قرار گرفته، کردار و رفتار همگان را مي بينند) امامان معصوم عليهم السلام مي باشند.

عبدالله بن ابان که نزد حضرت رضا عليه السلام، موقعيتي داشت، گويد: به امام عرضه داشتم: براي من و خاندانم در پيشگاه الهي دعا کنيد.

حضرت فرمودند:

مگر من دعا نمي کنم؟ سوگند به خدا کارهاي شما در هر بامداد و شامگاه بر من عرضه مي شود.

عبدالله گويد: من اين مطلب را بزرگ شمردم (و پذيرش اين حقيقت که هر صبح و شب، تمام اعمال، بر امام ارائه گردد، برايم گران



[ صفحه 105]



آمد. آنگاه به خاطر آنکه اين واقعيت را از قرآن بيابم و در پذيرش آن نلغزم) به من فرمودند:

مگر تو کتاب خدا را نمي خواني؟! آنجا که فرموده است: (اي پيامبر به مردم) بگو: عمل کنيد، بزودي خدا و پيامبرش و مومنان کردار شما را مي بينند.

سپس حضرت رضا عليه السلام فرمودند:

به خدا قسم آن مومن، علي بن ابي طالب عليه السلام است.

از بيان هشتمين جانشين رسول خدا استفاده مي شود «مومنان» در اين آيه، امامان معصوم اند که يکي از آنها امير مومنان و ديگري حضرت رضا عليهماالسلام مي باشند. اين بزرگواران شاهد اعمال مردم بوده و تمام کارهاي افراد، از ريز و درشت، زشت و زيبا، پنهان و آشکار، همه بر آنان عرضه مي گردد.

بنابراين امام زمان حضرت حجة بن الحسن عليه السلام، از تمام نيات و رفتار ما آگاهند و خوبي ها و بدي هايمان به ايشان ارائه مي گردد. بديهي است هيچ انسان متعهد و باورمندي برخود نمي پسندد که در گزارش اعمالش به امام زمانش، زشتي و پليدي باشد و از اينکه در حضور حجت خدا و زير نگاه ولي عصرش، دست به آلودگي بزند و مرتکب گناه شود، شرم مي کند.

خصوصا اگر متوجه باشد که زشت کاري ها، قلب مولايش را



[ صفحه 106]



مي آزارد و باعث اذيت پيامبر و ناراحتي ائمه عليهم السلام مي گردد. چنانکه در همان مدرک از سماعه روايت شده که گفت: حضرت صادق عليه السلام مي فرمودند:

چرا شما پيامبر را ناخرسند و اندوهناک مي سازيد؟!

مردي عرضه داشت: چگونه ما رسول خدا را مي آزاريم و ناراحت مي نمائيم؟!

امام عليه السلام فرمودند:

آيا نمي دانيد که کارهاي شما بر آن حضرت عرضه مي شود و وقتي در پرونده ي اعمالتان، گناه و نافرماني خدا را مشاهده کند، افسرده و آزرده خاطر مي گردد. پس مراقب باشيد به پيامبر بدي روا نداريد و او را ناراحت نسازيد، بکله (با اعمال خوب و رفتار نيکتان) خرسند و شادمانش نماييد.

ابوبصير گويد: از حضرت صادق عليه السلام درباره ي اين آيه توضيح خواستم و پرسيدم: مومنان (که در اين گفتار آسماني، همرديف خدا و پيامبر، ناظر اعمال مردم اند) چه کساني مي باشند؟

امام فرمودند:

«من عسي ان يکون غير صاحبکم»

چه فردي ممکن است باشد، غير از صاحب شما؟

يعني امام و صاحب امر شما، همان مومني است که در وحي



[ صفحه 107]



الهي، نظاره گر کارهايتان معرفي شده است.

نتيجه آنکه امروز تمام انديشه و کردار ما، زير چشم صاحب و مولايمان حضرت بقية الله عليه السلام است، زشتي هايمان او را آزرده خاطر مي سازد، که ناخرسندي او، ناخشنودي پروردگار مي باشد، و نيکي هايمان وي را مسرور و خرم دل مي گرداند، که مسرت او رضايت رحمان بوده لطف ربوبي و پاداش الهي را به ارمغان مي آورد.

اکنون چند نمونه از مواردي که ائمه عليهم السلام اخبار غيبي و اعمال پنهاني و رازهاي نهاني مردم را خبر داده اند خاطرنشان مي شود.