عالم فاضل، ميرزا عبد الله اصفهاني - معروف به افندي - در جلد پنجم کتاب «رياض العلماء و حياض الفضلاء» در احوالات شيخ ابن جواد نعماني گفته که: «او از کساني است که ديده است قائم عليه السلام را و روايت نموده از آن جناب».

ديدم منقول از خط شيخ زين الدين علي بن حسن بن محمد خازن حائري شهيد، که به درستي و تحقيق که ديده است ابن ابي (کذا) الجواد نعماني، مولاي ما - مهدي عليه السلام - را، پس عرض کرد به او: «اي مولاي من! براي تو مقامي [1] است در شهر نعمانيه ي عراق و مقامي است در شهر حله ي؛ پس کدام وقت تشريف داريد در هر يک از آنها؟»

فرمود به او که: «در شب سه شنبه و روز سه شنبه در نعمانيه مي باشم و روز جمعه و شب جمعه در حله مي باشم. و لکن اهل حله به آداب رفتار نمي کنند در مقام من، و نيست مردي که داخل شود در مقام من به ادب و سلام کند بر من و بر ائمه عليهم السلام، و صلوات فرستد و سلام کند بر من و بر ايشان دوازده مرتبه، آن گاه دو رکعت نماز به جاي آرد با دو سوره، و با



[ صفحه 164]



خداي تعالي مناجات کند در آن دو رکعت، مگر آن که خداي تعالي عطا فرمايد به او آنچه را که مي خواهد.

پس گفتم: اي مولاي من تعليم فرما به من اين مناجات را!

فرمود: «اللهم قد أخذ التأديب مني حتي مسني الضر و أنت أرحم الراحمين و ان کان ما اقترفته من الذنوب أستحق به أضعاف أضعاف ما أدبتني به و أنت حليم دو أناة تعفو عن کثير حتي يسبق عفوک و رحمتک عذابک».

و سه مرتبه اين دعا را بر من تکرار فرمود تا آن که فهميدم - يعني حفظ نمودم - آن را.

مولف گويد: نعمانيه بلدي است، ما بين واسط و بغداد، و ظاهرا از اهل آن بلد باشد شيخ جليل، ابو عبد الله، محمد بن محمد بن ابراهيم بن جعفر کاتب شهير به نعماني، معروف به ابن ابي زينب، شاگرد شيخ کليني و صاحب تفسير مختصر که در انواع آيات است و کتاب غيبت که از کتب مشروحه ي مفصله ي معتبره است؛ چنانکه شيخ مفيد در «ارشاد» اشاره فرموده است.

اماکن مخصوص و معروف به مقام آن حضرت عليه السلام

مخفي نماند که در جمله اي از اماکن، محل مخصوصي است معروف به مقام آن جناب؛ مثل وادي السلام نجف و مسجد سهله در کوفه و مقامي که در حله و خارج قم و غير آن هست. ظاهر آن است که کسي در آن مکان ها به زيارت امام زمان مشرف، يا از آن جناب معجزه اي در آنجا ظاهر شده؛ و از اين جهت، آن اماکن شريفه ي متبرکه، محل انس و تردد ملائکه و قلت شياطين است و اين خود يکي از اسباب قريبه ي اجابت دعا و قبول عبادت است.



[ صفحه 165]



و در بعضي از اخبار رسيده که: «خداوند را مکان هايي است که دوست مي دارد عبادت کرده شود رد آنجا» و وجود امصال اين اماکن - چون مساجد و مشاهد ائمه عليهم السلام و مقابر امام زادگان و صلحا و ابرار - در اطراف بلاد، از الطاف غيبيه ي الهيه است براي بندگان درمانده و مضطر و مريض و مقروض و مظلوم و هراسان و محتاج و نظاير ايشان که به آنجا پناه برند و تضرع نمايند و به وسيله ي صاحب آن مقام، از خداوند دواي درد خود را بخواهند و شفا طلبند و دفع شر اشرار کنند.

بسيار شده که با مرض رفتند و با عافيت برگشتند، و مظلوم رفتند و مغبوط برگشتند، و با حال پريشان رفتند و آسوده خاطر مراجعت نمودند و البته هر چند در آداب و احترام آنجا بکوشند، خير در آنجا بيشتر بينند.