انسان را دشمن ناداني و جهل معرفي کرده اند و گفته اند الناس اعداء ما جهلوا. آري او به راستي دشمن ناداني است، مي خواهد آن را از ميان بردارد و خود را از مرتبه جهل به مرتبه علم برساند. وجود انگيزه کنجکاوي در انسان خود سببي براي وصول به اين خواسته است. شما کودکان 2 ماهه را مي بينيد که در برابر چهره اي که از آنها دور و مخفي شده است بجستجو مي پردازند و مي خواهند بدانند که آن به کجا رفته است. و نيز اگر شي ء جديدي در برابر کودکان 4 ماهه قرار دهيد مدتي به آن خيره مي شود و مي خواهد از آن سر در آورد. اين مساله در آدمي ريشه فطري دارد و کسي نيست که خواستار آگاهي نباشد. اگر در مدرسه کودکاني را مي بينيم که از درس و بحث گريزانند بدان علت است که کسب آگاهي را توام با رنج و زجر و شکنجه مي دانند و يا احساس مي کنند با کسب آن، آزادي شان در خطر است و راهي که در پيش پاي شان براي وصول بدان مقصد است راهي است تاريک، مزاحم، پر دردسر. شما آن را براي طفل دلپذير سازيد تا به شوق و رغبت او در اين امر پي بريد. وجود چنين ميل و علاقه در انسان مايه کشف ها، اختراعات، سازندگي وسايل و ابزار و در جمع غني تر کردن زندگي است. با ميل به



[ صفحه 10]



شناخت است که بدنبال فلسفه حيات، آگاهي از راه زندگي و انتخاب راه و هدف مي پردازيم و حيات و مرگ خود را انساني مي سازيم.