از پيشگوئيهاي رهبران ديني در اين زمينه صرف نظر کنيم که خود کتاب جداگانه اي مي خواهد و از پيشگوئيهاي عالمان و فلاسفه و صاحبنظران تنها به يک مورد قناعت کنيم، آن هم از يک جامعه شناس غربي، دوتوکويل جامعه شناس فرانسوي حدود صد سال قبل گفته بود: حوادث گوناگون بسوي دموکراسي مي چرخد، تمام مردان در دوران زندگي، با کوشش هاي خود کساني را مدد داده اند که براي پيروزي خود با دموکراسي گام برداشته اند و بر عکس عليه کساني پيکار کرده اند که با دموکراسي جنگيده اند. همه در يک طريق گام نهاده و باهم کار کرده اند و علي رغم خواسته شان و بدون آگاهي آلت دست کور کورانه در دست خدا بوده اند بنابر اين توسعه تدريجي مساوات يک تقدير الهي است. امري است که از آن گريزي نيست. اين توسعه تدريجي و اين تقدير داراي مختصان زير است:

1 - همگاني و جهاني است.

2 - با دوام و ريشه دار است

3 - هر روز از حوزه قدرت انسان فرار مي کند

4 - حوادث و انسانها براي توسعه آن خدمت مي کنند (جامعه شناسي کشورهاي صنعتي - پرفسور رمون)



[ صفحه 103]



(ذکر اين نکته ضروري است که ما عقيده بر صحت کامل آنچه که اين عالم گفته است نداريم. فقط خواستيم دورنمائي را از ديدگاه او درباره آينده عرضه کنيم).