بازگشت

راه تساهل و مدارا


توصيه کردند که کشورهاي قوي نسبت به ضعفا و آنهائي که بنظرشان ايدئولوژي غير منطقي دارند تساهل کنند و مدارا و سازش نمايند و به اصطلاح چندان سخت نگيرند. ولي مساله اي که مطرح است اين است که امروزه کدام کشور حاضر است با خصم مدارا کند؟ اگر قدرتمند بداند راهي وجود دارد که از طريق آن مي شود زودتر و بي سر و صداتر طرف مقابل را به زانو در آورد همان راه را خواهد برگزيد. و نيز اگر ضعيف بداند طريقه اي براي نجات او از زيربار قدرت خصم وجود دارد هرگز تسليم نخواهد شد. بدين نظر بسيار بعيد بنظر مي رسيد که آنان تن به مدارا و تساهل دهند و اتفاقا همين هم شد. وضع در سطحي جهاني بگونه اي بوده و هست که دول قدرتمند حتي حاضر به دلجوئي از هم و عذر خواهي از اشتباهات خود در برابر ديگري نيستد تا چه رسد به مدارا و تساهل - طرفين دعوا در سطحي جهاني در اين فکرند که خنجر از پشت زنند و حسابي از يک ديگر تصفيه نمايند. شک نيست که اگر تساهل و مدارائي در ميان بود هرگز جنگي وجود نداشت - متاسفانه وجود جنگ خود نشان دهنده اين امر است که آنان حتي حاضر به مدارائي و لو تنفر آميز نيستند.