امام جعفر صادق عليه السلام مي فرمايد: انه يملک سبع سنين تطول له الايام حتي تکون السنه من سنيه مقدار عشر



[ صفحه 342]



سنين من سنيکم فيکون سنو ملکه سبعين سنه من سنيکم هذه: گستره حکومتش هفت سال است، ليکن به گونه اي که روزها بطول مي انجامد تا اينکه يک سال از ساليان او برابر ده سال از ساليان شماست. به اين ترتيب مدت حکومتش به هفتاد سال از ساليان شما مي رسد. نظير اين حديث از امام محمد باقر عليه السلام روايت شده است. راوي به ايشان عرض مي کند: فدايت شوم، چگونه سالها به طول مي انجامد؟ حضرت مي فرمايد: يامر الله الفلک باللبوث و قله الحرکه فتطول الايام لذلک و السنون: خداوند فلک را فرمان مي دهد که به درنگ و آهستگي حرکت نمايد. به اين دليل روزها و سالها بطول مي انجامد. راوي گويد: آنها مي گويند که اگر در فلک دگرگوني راه يابد، نظامش از هم خواهد گسست. حضرت فرمود: ذلک قول الزنادقه فاما المسلمون فلا سبيل لهم الي ذلک و قد شق الله القمر لنبيه و رد الشمس من قبله ليوشع بن نون و اخبر بطول يوم القيامه و انه کالف سنه مما تعدون: اين سخن زنديقان و بي دينان است. مسلمانان را راهي به اين مطلب نيست. اين پيامبر است که خداوند براي حضرتش ماه را از ميان به دو نيم ساخت و قبل از او هم خورشيد را براي يوشع بن نون برگردادند. کما اينکه از روز قيامت خبر داده که هر روز آن هزار سال شماست، از آن سالهائي که شما مي شماريد. امام محمد باقرعليه السلام فرمود: ان القائم عليه السلام يملک ثلاثمائه و تسع سنين کما لبث اهل الکهف



[ صفحه 343]



في کهفهم: قائم عليه السلام سيصد و نه سال حکمراني دارد، همچنانکه (به اين مقدار) اصحاب کهف در غار درنگ نمودند. در روايتي ديگر از همين امام وارد شده: و الله ليملکن رجل منا اهل البيت ثلاث مائه سنه و ثلاث عشره سنه و يزداد تسعا: به خدا سوگند که بطور حتم مردي از ما اهل بيت حکومت را به دست گيرد. او سيصد و سيزده سال حکومت دارد که نه سال بر آن مي افزايد. گفته شد که آن چه هنگام خواهد بود؟ فرمود: بعد موت القائم: بعد از در گذشت قائم عليه السلام. عرضه شد که قائم عليه السلام در دوران خود، قيامش چه مقدار بطول مي انجامد؟ فرمود: تسع عشره سنه من يوم قيامه الي يوم موته: نوزده سال، از روز قيام او تا هنگام درگذشت وي. درتعدادي روايات از امام صادق عليه السلام روايت شده است: ملک القائم منا تسع عشره سنه و اشهر: قائم از ما نوزده سال و چند ماه حکومتش بطول مي انجامد. امام مجتبي از پدر بزرگوارش امير المومنين نقل مي کنند که فرمودند: يبعث الله رجلا في آخر الزمان (الي ان قال) يملک ما بين الخافقين اربعين عاما فطوبي لمن ادرک ايامه و سمع کلامه: خداوند مردي را در آخر الزمان برميانگيزاند - تا آنجا که فرمود: - او سراسر گيتي را در اختيار خود مي گيرد و چهل سال بر عرصه جهان حکمراني دارد. خوشا به حال آنکه روزگار او را دريابد و کلامش را بشنود.



[ صفحه 344]



شيخ مفيد (عليه الرحمه) بعد از روايت هفت سال گويد که هريک از اين سالها برابر ده سال مي باشد، و اين مطلب قبلا گذشت. او گويد: روايت شده که مدت دولت قائم عليه السلام نوزده سال مي باشد که روزها و ماههايش - همانگونه که گذشت - بطول مي انجامد. اين امري است پوشيده از ما. تنها اين مطلب به ما القا شده که کاري را که خداي تعالي انجام مي دهد، وابسته به شروط و مصالحي است که خود مي داند. ما نمي توانيم به يکي از اين دو امر قطع نظر حاصل نمائيم، هر چند که روايت هفت سال آشکارتر وفزونتر است. علامه مجلسي در بحار الانوار اظهار مي دارد: اخبار مختلفي که پيرامون دوران حکومت امام نقل شده، برخي از آنها محمول بر تمامي آن مدت است، برخي بر زمان استقرار دولتش، برخي به حساب ماهها و سالهاي ما و برخي بر اساس ماهها و ساليان طويل زمان وي است. البته خداوند به حقيقت امر آگاهتر است.