نائب پيشين، محمد بن عثمان، دو يا سه سال قبل از وفات خود، بزرگان شيعه را جمع نمود و به آنها گفت: اگر پيک اجل مرا دريافت، امر نيابت بر عهده ابوالقاسم حسين بن روح نوبختي است. من مامورم که وي را بر جاي خود بگذارم. به او رجوع کنيد و در امور خود به وي روي آوريد.



[ صفحه 53]



در روايت ديگر آمده که از وي پرسيدند: اگر طوري شود، چه کسي در مقام شما خواهد بود؟ در پاسخ گفت: حسين بن روح بن ابي بحر نوبختي قائم مقام من است. وي سفير بين شما و صاحب الامر عليه السلام است. در امور خود به او که مورد اطمينان است، مراجعه کنيد و در مشکلات خود به وي پناه ببريد. به من چنين امر شده که ابلاغ کنم و به تحقيق - آنرا - رساندم. محمد بن عثمان در بغداد ده نفر نماينده و کار گزار داشت که امور و وجوه شيعيان را به او مي رساندند. از جمله آنان حسين بن روح بود. تمامي آنها والائي و نزديکي بيشتري از حسين بن روح داشتند. مشايخ شيعه ترديدي نداشتند که بعد از محمد بن عثمان، کسي جز جعفر بن احمد بن متيل يا پدر او جاي وي را نخواهد گرفت، زيرا که به لحاظ خويشاوندي سببي جعفر بن احمد بن متيل بسيار با وي مراوده داشت تا آنجا که در آخر عمر غذائي نمي خورد مگر در خانه جعفر يا پدرش. اما چون خلعت نيابت امام عصر ارواحنا فداه زيبنده قامت حسين بن روح گشت، سران شيعه انکاري ننمودند و به وي تسليم شدند و به سان سفير قبلي، پروانه وار گرد اين نماينده حضرت حجت بال زدند. از جمله اين سران شيعه، جعفر بن احمد بن متيل بود که گويد: در لحظات آخر عمر محمد بن عثمان نزد سرش نشسته بودم و با وي گفت و شنود داشتم. ابوالقاسم بن روح در پائين پايش قرار داشت. او رو به من کرد و گفت: مامور شده ام که ابوالقاسم حسين بن روح را جانشين خود قرار دهم. پس من از بالاي سر او برخاستم و دست نيازمند تلاش مي نمودند.

1- موسسه جمع آوري اعانات براي بينوايان.

2- موسسه تامين هزينه طبابت و خريد دارو براي مستمندان.



[ صفحه 54]



سرانجام نيز به مقام جانشيني محمد بن عثمان نائل آمد شيخ طوسي درکتاب غيبت گويد ابوالقاسم ازعاقل ترين مردم نزد مخالف و موافق بود و به تقيه رفتار ميکرد ابوالقاسم حسين بن روح در ماه شعبان سال سيصد و شش هجري درگذشت و در نوبختيه دفن گرديد.