عمران و آباداني
هنگامي که به عظمت و اهميّت عمران و آباداني در حکومت امام زمان (عج) پي مي بريم که ميزان ويراني را پيش از ظهور در نظر بگيريم. آري، جهاني که گرفتار جنگي ويرانگر شده، طعمه هواهاي نفساني قدرت طلبان گشته، مدت ها در آتش جنگ سوخته، کشته ها و ويراني هايي به جاي گذاشته است، نياز بيش تري به آباداني دارد و حکومت مهدي (عج) به اصلاح آن ويراني ها مي پردازد و عمران و آباداني را در سراسر جهان چشمگير مي کند.
علي (ع) مي فرمايد: «مهدي (عج) ياران خود را به سرزمين هاي گوناگون مي فرستد. ياراني را که در آغاز قيام با او عهد و پيمان بستند، به سوي شهرها روانه مي سازد و آنان را به عدل و احسان سفارش مي نمايد. هر يک از آنان فرمانرواي سرزميني مي گردد و پس از آن، همه شهرهاي جهان با عدل و احسان آباد مي گردد». [1] .
امام باقر (ع) در اين باره مي فرمايد: «در زمان حکومت مهدي (عج) در روي زمين هيچ ويرانه اي نمي ماند، مگر آن که آباد مي گردد». [2] .
نيز آن حضرت مي فرمايد: «پس از آن که حضرت مهدي (عج) وارد کوفه مي شود... گروهي را مأمور مي کند تا از پشت آرامگاه امام حسين (ع) (بيرون شهر کربلا) رودخانه اي به سوي غريين حفر کنند تا آب به سوي شهر نجف سرازير شود و بر روي آن رودخانه، پل هايي مي سازند». [3] .
امام صادق (ع) مي فرمايد: «هنگامي که قائم ما قيام کند...، خانه هاي کوفه به رودخانه کربلا و حيره متصل مي گردد». [4] .
اين روايت از گسترش آباداني شهر کوفه خبر مي دهد که از يک سو به حيره - که اکنون حدود شصت کيلومتر از کوفه دور است - و از سوي ديگر، به کربلا متصل مي شود که آن نيز همين مقدار از کوفه فاصله دارد.
حبه عرني مي گويد: اميرمؤمنان (ع) به شهر حيره رفت و در آن جا در حالي که با دستش به کوفه اشاره مي کرد، فرمود: «به طور حتم خانه هاي شهر کوفه به شهر حيره متصل مي شود و تا اندازه اي رشد مي کند که هر يک ذراع [5] (متر) از زمين اين دو شهر به دينارها و قيمت گراني خريد و فروش مي شود». [6] .
شايد گسترش کوفه و گراني زمين آن بدين دليل باشد که آن جا پايتخت حکومت اسلامي خواهد بود و طبق رواياتي، مؤمنان به آن جا خواهند رفت.
هم چنين در روزگار حضرت مهدي (عج) راه ها و جاده ها گسترش مي يابد و مقرّرات ويژه اي در اين زمينه وضع مي شود. امام باقر (ع) در اين باره مي فرمايد:
«هنگامي که حضرت قائم قيام کند، به شهر کوفه مي رود... آن گاه هيچ مسجدي بر روي زمين نمي ماند که شرفه (ايوان و کنگره داشته باشد يا بر خانه هاي ديگر مشرف باشد) مگر آن که آن را ويران مي سازد و آن را به شکلي قرار مي دهد که مُشرف نباشد و راه هاي اصلي را گسترش مي دهد». [7] .
امام کاظم (ع) مي فرمايد: «هنگامي که قائم ما قيام کند، به آگاهي دارندگان مرکب مي رساند که از ميان جاده و خيابان حرکت کنند؛ چنان که به افراد پياده دستور مي دهد که ازدو سوي خيابان حرکت نمايند. پس هر سواره اي که از کنار خيابان حرکت کرد و به کسي آسيب رساند، او را به پرداخت ديه و خون بها ملزم مي کند و چنان چه فردي پياده در ميان خيابان حرکت کرد و دچار آسيب شد، حق گرفتن ديه را ندارد». [8] .
از اين روايت مي فهميم که شهرها چنان گسترش مي يابد و وسائل عبور و مرور چنان فراوان مي گردد که نه تنها براي وسائل نقليه، بلکه براي عابران پياده نيز قانون وضع مي شود.
آري، حکومتي که از دانش و صنعت بهره مي گيرد و راه هاي اصلي را گسترش مي دهد و خيابان هاي پهناور احداث مي کند، به يقين در کنار آن براي رانندگي نيز قوانيني با ضمانت اجرايي قوي وضع مي کند.
پاورقي
[1] الشيعة و الرجعه، ج 1، ص 168.
[2] کمال الدين، ج 1، ص 331؛ الفصول المهمّه، ص 284؛ اسعاف الراغبين، ص 152؛ وافي، ج 2، ص 112؛ نورالثقلين، ج 2، ص 212؛ احقاق الحق، ج 13، ص 342.
[3] مفيد، ارشاد، ص 362؛ طوسي، غيبة، ص 280؛ روضة الواعظين، ج 2، ص 263؛ صراط المستقيم، ج 2، ص 262؛ اعلام الوري، ص 430؛ المستجاد، ص 580؛ کشف الغمّه، ج 3، ص 253؛ بحارالانوار، ج 52، ص 331 و ج 97، ص 385.
[4] طوسي، غيبة، ص 295؛ بحارالانوار، ج 52، ص 330، 337 و ج 97، ص 385؛ در ارشاد مفيد چنين آمده است: «اتصلت بيوت أهل الکوفة بنهري کربلا»؛ ر. ک: روضة الواعظين، ج 2، ص 264؛ اعلام الوري، ص 434؛ خرائج، ج 3، ص 1176؛ صراط المستقيم، ج 2، ص 251؛ المحجّه، ص 184.
[5] هر ذراع بين پنجاه تا هفتاد سانتيمتر است؛ المنجد.
[6] التهذيب، ج 3، ص 253؛ ملاذ الاخيار، ج 5، ص 478؛ بحارالانوار، ج 52، ص 374.
[7] مفيد، ارشاد، ص 365؛ بحارالانوار، ج 52، ص 339.
[8] التهذيب، ج 10، ص 314؛ وسائل الشيعه، ج 19، ص 181؛ ملاذ الاخيار، ج 16، ص 685؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 455.