در نوشتار پيشين، سخن از «جنبش نرم‌افزاري علم و ايمان، تا افق ثريا» گفتيم؛ که در جاي خود توانايي و پتانسيل تئوري شدن را دارا مي‌باشد. براي توليد فکر و انديشه و ايجاد نهضت و جنبش نرم‌افرازي و حرکت به سمت تمدّن اسلامي و فتح قلّه‌هاي بلند «علم و ايمان» نيازمند مبنايي تئوريک و رويکردي قابل مي‌باشيم؛ تا آن را سکوي جهش ساخته و فراسوي شکل‌گيري روحيه‌ي تعالي‌طلبي. گام برداريم؛ همان گونه که امام صادق (عليه‌السّلام) به آن اشاره فرموده‌اند: سه چيز است که آدميان را از «تعالي‌طلبي» و دست يافتن به افق‌هاي بلند باز مي‌دارد: کوتاهي همت و «انگيزش»، کمي چاره‌جويي و «پژوهش» و ضعف در اي و «نگرش» بنابراين اگر بتوانيم ساز و کارهاي لازم را به گونه‌اي فراهم آوريم که ما را از اين گردنه‌ها به سلامت عبور دهد، بسيار مفيد و ضروري خواهد بود. از اين رو هر چه زودتر بايد سامانه‌ي تئوري راهياب را به دست آورد و حرکت توليد فکر و انديشه را بر اساس آن آغاز نمود. ما درصدد دست‌يابي به سازه‌هاي «انگيزش»، «پژوهش» و «نگرش» هستيم؛ تا با گذار از آن، سامانه‌ي تئوريک خود را نشانه گريم. تاانگيزش شکل نگيرد، حرکتي خواهد بود؛ از طرف ديگر، ميزان شتاب در پژوهش - به لحاظ کمي و کيفي - در گرو ميزان و اندازه‌ي انگيزش‌ها خواهد بود؛ به اين معنا که مقدار پژوهش ما به قواره‌ي انگيزش ما بستگي خواهد داشت و نتيجه‌ي پژوهش ما در قوّت و ضعف نگرش ما اثر خواهد گذاشت.

‌از اين رو به نظر مي‌رسد که بتوانيم با تئوري جنبش نرم‌افزاري علم و ايمان، از گردنه‌ها و موانعِ «تعالي‌طلبي» گذر کنيم و به جايگاه بلندي که رسول خدا (صلّي‌اللّهُ عليه‌وآله‌وسلّم) به آن اشاره فرموده‌اند، دست يابيم.

‌سه گروه از روايات است که فراوان ذکر کرده‌اند: الف) پيامبر اکرم (صلّي‌اللّهُ عليه‌وآله‌وسلّم) فرموده‌اند: «والذي نفسي بيده، لو کان الايمان منوطاً بالثريا، لتناوله رجال من فارس [1] ؛ قسم به ساحت آن کسي که جان من در دست قدرت او است؛ اگر ايمان در ستاره‌ي ثريا هم باشد، مرداني از فارسيان آن را به دست خواهند آورد.»

‌هم‌چنين، ابوبصير از امام باقر (عليه‌السّلام) نقل مي‌کند که حضرت فرمودند: «ان تتوا يا معشر العرب، يستبدل قوماً غيرکم؛ يعني المولي [2] ؛ اي گروه عرب! اگر از دين روي برگردانيد؛ خداوند گروهي غير از شما را جايگزين خواهد کرد؛ که مراد از آن افراد (که جايگزين شما مي‌شوند) مردمان موالي و فارسيان هستند.»

‌امام صادق (عليه‌السّلام) فرمودند: «لقد والله ابدل بهم خيراً منهم؛ الموالي [3] ؛ قسم به خدا که خداوند به جاي گروه عرب، افرادي که بهتر از آنها هستند جايگزين خواهد نمود؛ يعني موالي و فارسيان.»

‌ب) رسول گرامي اسلام (صلّي‌اللّهُ عليه‌وآله‌وسلّم) فرمودند: «لوکان العلم منوطاً بالثّريّا، لتناوله رجال من فارس [4] ؛ اگر علم در ستاره‌ي ثريا هم باشد، مرداني از فارسيان آن را به دست خواهند آورد.»

‌ج) رسول گرامي اسلام (صلّي‌اللّهُ عليه‌وآله‌وسلّم) فرمودند: «لوکان الدين متعلقاً بالثّريّا، لتناوله قوم من ابنأ فارس [5] ؛ اگر دين در ستاره‌ي ثريا هم باشد، گروهي از فرزندان فارسيان آن را به چنگ آورند.»

‌بنابراين «علم، ايمان و دين» گر چه در ستاره‌ي ثريا آشيانه گزيند، به شکار تيزپروازان و بلند همتان فارس درخواهد آمد. آن حضرات در سخنان گهربار خويش، اشاره به «هوّيت» بالنده‌ي نسل فارس و سلمانيان مي‌فرمايند.

‌داستان هويت انسانها، داستان «فوز و خوص» آنها مي‌باشد؛ که اگر در مَدار هوّيت خويش تلاش و کوشش کنند، به فوز و سرفرازي خواهند رسيد و اگر خارج از مَدار هوّيت خويش پَرسه زنند، خُوض نموده و در زمين خواهند رفت و دچار بحران هويّت خواهند شد.

‌از اين رو به نکاتي چند پيرامون «هويت» اشاره مي‌کنيم: