بدينگونه، با ظهور مهدي فروغ ازلي تابيدن مي گيرد، و شعشعه قدس سرمدي پرتو افشان مي گردد. مهدي، مرکز اسرار ربوبي و خاور انوار ازلي است. مهدي، جلوه«حقيقة الحقايق» است، و خود، «عصارة العصارات» است. مهدي است که بر او حلّه هاي قدسي در پوشيده اند، و اشعه انوار عالم قدس، از آن پيکره پاک، همواره، مي تابد: «عليه جيوب النّور، تتوقّد بشعاع ضياء القدس» [1] و



[ صفحه 345]



اوست تجلّي تام، و حجاب ازلي قديم، چنانکه در زيارت او مي خوانيم: «السّلام علي حجاب الله الازليّ القديم» [2] .

و آن امام را، در حال غيبت، به خورشيد تشبيه کرده اند، که در پس ابر باشد. در اين تشبيه وجوهي چند ملحوظ است. يکي از آن وجوه را، علامه مجلسي، چنين ياد کرده است:

نور وجود، و علم، و هدايت، به وسيله مهدي«ع» به خلق مي رسد، زيرا که به احاديث بسيار ثابت شده است که محمد و آل محمد «ص» علل غايي ايجاد خلقند. بنابيران، اگر آنان نبودند، نور وجود و تحقق به ديگران، نمي رسيد. معارف واقعي و حقايق راستين نيز، به برکت آنان، و توسل جستن به ايشان، به کسان افاضه مي شود، همچنين بلاها و گرفتاريها به فيض آنان برطرف مي گردد. اگر ايشان نبودند، مردم، با اين اعمال قبيح، مستحق همه گونه عذاب بودند- چنانکه در قرآن کريم فرموده است:«و ما کان الله ليعذّبهم و انت فيهم تا تو اي پيامبر، در ميان مردمي خداي آنان را عذاب نمي کند.». و ما خود، بارها و براها، تجربه کرده ايم، که به هنگام پيچيدگي کارها، و افتادن دشواريها، و دور شدن از درگاه خدا، و قطع شدن آثار فيوضات الهي، همينکه به آنان تئسل جسته ايم، و آل محمد«ص» را واسطه قرار داده ايم، به اندازه ارتباط معنويي که در آن حال حاصل شده است، مشکلات حل شده و برطرف گشته است. و آنان که چشم دلشان به فروغ ايمان روشن است، اين چگونگي را در مي يابند. [3] .